Tryton (muzyka): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Luckas-bot (dyskusja | edycje) m r2.7.1) (Robot dodał eo:Diminuita kvinto |
uściślenie: tryton rozwiązuje się na sekstę małą i tercję wielką w tonacjach durowych, ale w molowych na sekstę wielką i tercję małą |
||
Linia 1:
'''Tryton''' - w muzyce odległość między dwoma dźwiękami ([[interwał]]), wynosząca trzy [[cały ton|całe tony]] (stąd nazwa, [[język łaciński|łac.]] średniowieczne ''tritonus'' znaczy: złożony z trzech dźwięków), w [[szereg diatoniczny|szeregu diatonicznym]] są to dźwięki f - h. W harmonii klasycznej tryton jest uważany za [[dysonans]] i wymaga rozwiązania na [[Seksta|sekstę małą]] (lub sekstę wielką w tonacji molowej), gdy trytonem jest [[kwarta (interwał)|kwarta zwiększona]] (f - h) lub [[tercja (interwał)|tercję wielką]] (lub tercję małą w tonacji molowej) gdy trytonem jest [[kwinta (interwał)|kwinta zmniejszona]] (h - f). Interwał trytonu w [[przewrót interwału|przewrocie]] (czyli gdy dźwięk niższy przeniesiemy [[oktawa (interwał)|oktawę]] w górę ponad wyższy dźwięk, który w wyniku tego staje się podstawą) jest również trytonem.
W dawnej muzyce kościelnej używanie kwinty zmniejszonej lub kwarty zwiększonej było zakazane, ponieważ interwały te wydawały się takimi dysonansami, że uznawano je za stworzone przez diabła, nazywając je z łaciny "diabolus in musica" (dosłownie "diabeł w muzyce"). Niektórzy kompozytorzy jednak wykorzystują ten interwał ze względu na diaboliczne skojarzenia, np. [[Giuseppe Tartini]] w ''Sonacie z diabelskim drylem''<ref>{{cytuj książkę|autor=[[Oliver Sacks]]|tytuł=Muzykofilia : Opowieści o muzyce i mózgu|wydawca=Zysk i S-ka|miejsce=Poznań|data=2009|strony=148|isbn=978-83-7506-322-6|inni=tłum. Jerzy Łoziński}}</ref>. Również we współczesnej muzyce rozrywkowej interwał ten jest używany szczególnie często w muzyce ilustrującej filmy kryminalne oraz w [[heavy metal|metalu]]<ref>{{cytuj książkę|autor= Keith Kahn-Harris|tytuł=Extreme metal: music and culture on the edge|wydawca=Berg Publishers|data=2007|strony=31|isbn=978-1-84520-398-6|url=http://www.google.com/books?id=9--qAVrfxukC&printsec=frontcover&hl=pl#v=onepage&q&f=false}}</ref>.
| |||