Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
D T G (dyskusja | edycje)
ilustracja, odlinkowanie dat
Linia 1:
[[Plik:Cieszyn muzeum SC 079.jpg|thumb|Zdjęcie z posiedzenia RNKC]]
[[Plik:Śląsk Cieszyński.PNG|thumb|450px|Mapa Śląska Cieszyńskiego i podział jego terytorium]]
'''Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego''' – reprezentacja ludności polskiej [[Plik:Śląsk Cieszyński.PNG|thumb|Mapa Śląska Cieszyńskiego]] i rządpodział tymczasowyjego w latach [[1918terytorium]]–[[1920]].
'''Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego''' – reprezentacja ludności polskiej [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]] i rząd tymczasowy w latach 1918–1920.
 
Powstała [[19 października]] [[1918]] roku w [[Cieszyn]]ie. Na jej przewodniczącego wybrano księdza [[Józef Londzin|Józefa Londzina]]. Naczelnikiem Wydziału Górniczo-Przemysłowego był natomiast [[Jerzy Wojnar (1874-1959)|Jerzy Wojnar]]. Zadaniem RNKC było przejęcie władzy w [[Księstwo Cieszyńskie|Księstwie Cieszyńskim]] po rozpadzie [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]] i włączenie Śląska Cieszyńskiego w granice tworzącego się państwa polskiego. Była pierwszym formalnym rządem na ziemiach polskich w procesie odradzania się Rzeczypospolitej.
 
W nocy z [[31 października]] na [[1 listopada]] [[1918]] roku, za pomocą żołnierzy polskich służących w cieszyńskim garnizonie [[Armia Austro-Węgier|armii austriackiej]], dokonała bezkrwawego rozbrojenia żołnierzy austriackich oraz likwidacji austriackiej administracji w Cieszynie, tym samym przejmując władzę na terenie Śląska Cieszyńskiego.
 
Zdarzenia te opisuje [[Gustaw Morcinek]], uczestnik tamtych wydarzeń w opowiadaniu "[["Noc Listopadowa"]]".
 
[[5 listopada]] [[1918]] RNKC zawarła z czeskim ''[[Zemský národní výbor pro Slezsko|Zemským Národním Výborem pro Slezsko]]'' porozumienie, które dzieliło księstwo na strefy wpływów polskich i czeskich na zasadach etnicznych (większość Śląska Cieszyńskiego, z wyjątkiem rejonu [[FrýdekFrydek-MístekMistek|Frydku]] i [[Śląska Ostrawa|Polskiej Ostrawy]] w strefie polskiej). Podział ten nie został jednak zaakceptowany przez rząd [[Czechosłowacja|czechosłowacki]] po proklamowaniu przez ten kraj niepodległości.
 
W związku z nierozwiązaną sprawą przynależności państwowej Śląska Cieszyńskiego w grudniu 1918 RNKC powołała ''Tymczasowy Rząd Krajowy Księstwa Cieszyńskiego'', którego naczelnikiem został dr [[Jan Michejda]]. Plany pokojowego przyłączenia do RP etnicznie polskich terenów Śląska Cieszyńskiego pokrzyżował atak wojsk czechosłowackich [[23 stycznia]] [[1919]] roku, który spowodował wybuch [[Polskowojna polsko-czechosłowackie konflikty graniczneczechosłowacka|walk polsko-czechosłowackich]] o Śląsk Cieszyński.
 
Po ustaleniu linii demarkacyjnej RNKC sprawowała władzę na terenach zajętych przez wojska polskie, tj. na wschód od [[Kolej Koszycko-Bogumińska|Kolei Koszycko-Bogumińskiej]]. Po odwołaniu [[Plebiscyt na Śląsku Cieszyńskim, Spiszu i Orawie|planowanego plebiscytu na Śląsku Cieszyńskim]] i ostatecznym podziale Księstwa Cieszyńskiego pomiędzy [[II Rzeczpospolita|Polskę]] i [[Czechosłowacja|Czechosłowację]] w dniu [[28 lipca]] [[1920]] roku RNKC zakończyła swą działalność, oddając władzę administracji RP.
 
Na podstawie ustalonej w 1918 roku przez RNKC granicy etnicznej Polska zajęła w październiku [[1938]] roku część czechosłowackiego Śląska Cieszyńskiego ([[Zaolzie]]).
 
== Zobacz też ==