Wersja z 17:54, 6 wrz 2012 edytuj Hoa binh (dyskusja \| edycje) Redaktorzy, Uprawnieni do logowania się z zablokowanych adresów IP 195 411 edycji Po prostu Ho Chi Minh, rozpowszechniona w niefachowych publikacjach forma "Miasto Ho Chi Minha" jest błędna ← poprzednia edycja		Wersja z 22:30, 17 wrz 2012 edytuj anuluj edycję Delta 51 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 85 770 edycji m WP:SK, dr. następna edycja →
Linia 1: {{~~disambigP~~Przekierowanie\|Vietcong\|[[Vietcong (gra komputerowa)\|Vietcong]] - gra komputerowa}} [[Plik:Vietcong 2.jpg\|thumb\|Partyzant Wietkongu w bunkrze z [[karabin SKS\|karabinem SKS]] (inscenizacja)]] '''Wietkong''', ([[język angielski\|ang.]] ''Vietcong'', [[język wietnamski\|wiet.]] ''Việt Cộng'') – nazwa ukuta przez [[Wietnam Południowy\|południowowietnamskich]] polityków i przyjęta przez żołnierzy amerykańskich, a potem przez światowe media, na określenie [[partyzant]]ów należących w czasie [[wojna wietnamska\|wojny wietnamskiej]] do '''Narodowego Frontu Wyzwolenia Wietnamu Południowego''' (ang. ''National Front for the Liberation of South Vietnam'', wiet. ''Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam''). Linia 5: Nie jest znana liczebność Wietkongu, ale w okresie swej największej aktywności − tj. przed rokiem 1968 − przez szeregi partyzanckie przewinęły się setki tysięcy bojowników. == Etymologia nazwy == [[Plik:~~FNL_Flag~~FNL Flag.svg\|thumb\|[[Flaga Wietkongu]]]] Nazwa ''Vietcong'' (w [[język polski\|języku polskim]] zapisywana jako ''Wietkong''<ref>[http://so.pwn.pl/lista.php?co=Wietkong Słownik ortograficzny języka polskiego]</ref>) jest skrótem frazy z [[Język wietnamski\|języka wietnamskiego]] ''Việt Nam Cộng Sản'', czyli "Wietnamski Komunista". Pierwotnie terminem tym określano armię partyzancką o nazwie ''Ludowe Zbrojne Siły Wyzwoleńcze'', zbrojne ramię Narodowego Frontu Wyzwolenia Wietnamu Południowego (znanego też pod skróconą nazwą Narodowego Frontu Wyzwolenia, NFW, ang. ''National Liberation Front'', NLF). Na obszarach pod jego kontrolą NFW obejmował także kadry cywilne, m.in. przywódców wiosek, urzędników i nauczycieli<ref>S.Karnow, s.462, 467.</ref>. Termin ''Vietcong'' uważano niekiedy za uwłaczający, aczkolwiek od czasu wojny wietnamskiej jest on znacznie lepiej znany niż Narodowy Front Wyzwolenia. Sam NFW nigdy nie określał się mianem ''Vietcongu'', utrzymując, wbrew twierdzeniom rządu południowowietnamskiego, że nie jest ruchem [[komunizm\|komunistycznym]], lecz frontem narodowym, skupiającym wszystkie siły przeciwne oficjalnej władzy, zarówno komunistycznej proweniencji, jak i niezwiązane z komunistami. Południowowietnamski rząd prezydenta [[Ngô Đình Diệm]]a uważał za komunistów wszystkich swoich politycznych oponentów<ref>S.Karnow, s.230.</ref>. == Działania Wietkongu == [[Plik:Hue1968.jpg\|thumb\|Amerykanie w [[Bitwa o Huế\|walkach o Huế]]]] W terminologii amerykańskiej Wietkong był sukcesorem nazwy [[Việt Minh]], określającej siły kierowane przez [[~~Hồ Chí Minh\|~~Hồ Chí Minh]]a w walce o wyzwolenie Wietnamu spod dominacji kolonialnej Francji, w [[I wojna indochińska\|I wojnie indochińskiej]], od 1945 do 1954 roku. Jednak w odróżnieniu od ''Việt Minhu'', który obejmował wszystkie siły walczące przeciwko [[Francja\|Francji]], Wietkong odnosił się jedynie do sił partyzanckich w [[Wietnam Południowy\|Wietnamie Południowym]]. Regularna armia Wietnamu Północnego nosiła nazwę [[Ludowa Armia Wietnamu\|Ludowej Armii Wietnamu]]. Wietkong aktywnie walczył z siłami USA i Armią Republiki Wietnamu (ARW), korzystając ze wsparcia [[Wietnam Północny\|Wietnamu Północnego]], [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich\|ZSRR]] i [[Chińska Republika Ludowa\|ChRL]]. W działaniach zbrojnych i uzyskiwaniu pomocy partyzanci Wietkongu wykorzystywali tzw. [[szlak Ho Chi Minha]], jak określano skomplikowany system tajnych tras komunikacyjnych łączących Wietnam Północny z Południowym omijających silnie obsadzoną [[strefa zdemilitaryzowana\|strefę zdemilitaryzowaną]], poprzez obszary sąsiadujących państw, [[Laos]]u i [[Kambodża\|Kambodży]]. System ów zapewniał dostarczanie zaopatrzenia, ludzi i uzbrojenia siłom Wietkongu i Ludowej Armii Wietnamu w całym czasie trwania konfliktu w latach 1960–1975<ref>G.Esper, s.70.</ref>. W roku 1967, kiedy Amerykanie przeprowadzili dwie wielkie operacje antypartyzanckie (''[[operacja Cedar Falls''\|„Cedar Falls”]] i ''[[operacja Junction City''\|„Junction City”]]), kilkusettysięczne siły Wietkongu zostały zredukowane do około 150-160 tysięcy<ref>G.Esper, s.89-96.</ref>. W ramach zorganizowanego i finansowanego przez [[Central Intelligence Agency\|CIA]] [[~~Wojna_wietnamska~~Wojna wietnamska#~~Program_Feniks~~Program Feniks\|programu Feniks]] (ang. ''Phoenix''), wdrażanego od początku lat sześćdziesiątych i wymierzonego w quasi-wywiadowczą strukturę dywersyjną Wietkongu, funkcjonującą w Wietnamie Południowym i krajach ościennych (Laos i Kambodża), nazywaną przez CIA ''Infrastrukturą Wietkongu'' (ang. VCI, Viet Cong Infrastructure), tylko w roku 1969 zneutralizowano ponad 19 tys. domniemanych zwolenników i członków NFW, z czego 6 tys. zabito. Po załamaniu się [[Ofensywa Tết\|ofensywy Tết]] 170 tys. byłych partyzantów zdecydowało się do przejścia na stronę Wietnamu Południowego. Ujawnienie, że w ramach programu torturowano i zgładzono tysiące, często niewinnych, ludzi (oskarżonych niejednokrotnie np. w wyniku waśni sąsiedzkich czy spraw o długi) zakończyło się głośnym skandalem międzynarodowym<ref name=Benken231>P.Benken, s.231.</ref>. Program Feniks przyniósł w latach sześćdziesiątych zadowalające rezultaty w Laosie, gdzie zlikwidowano wielu agentów [[KGB]] z tzw. [[I Zarząd Główny KGB\|pierwszego zarządu głównego]] (wywiad zagraniczny) funkcjonujących w strukturach Wietkongu oraz innych doradców wywiadowczych z [[Pathet Lao]] i ChRL<ref>S.Karnow, s. 601-602.</ref>. Linia 25: Ważnym momentem była ofensywa Tết w 1968 roku, kiedy to komunistyczni partyzanci zaatakowali m.in. [[Huế]] i [[Ho Chi Minh (miasto)\|Sajgon]], lecz – mimo militarnej klęski – odnieśli sukces propagandowy i polityczny. Jednakże w czasie tej ofensywy Wietkong poniósł tak ogromne straty, że stracił na znaczeniu, a jego działania przejęła następnie Wietnamska Armia Ludowa<ref>P.Benken, s.231, 238.</ref>. W 1969 roku Front Narodowy ~~utworzył tymczasową~~powołał [[~~Wietnam~~Republika Wietnamu ~~Południowy~~Południowego\|Republikę Wietnamu Południowego]]<ref>P.Benken, s.239.</ref>, która stała się rzeczywistością dopiero po upadku Sajgonu w 1975 roku, któremu po zjednoczeniu nadano nazwę [[Ho Chi Minh (miasto)\|Ho Chi Minh]]. == Obraz wojny == Wzrost poparcia dla partyzantki był spowodowany brutalnym traktowaniem cywili wietnamskich przez amerykańskie siły zbrojne. Najgłośniejszą zbrodnią [[United States Army\|US Army]] na cywilach była [[masakra w Mỹ Lai]] w czasie której amerykańscy żołnierze zamordowali 504 ludzi (według źródeł amerykańskich 347)<ref>Spencer C. Tucker ''The Encyclopedia of the Vietnam War: A Political, Social, and Military History'', s.886.</ref><ref>S.Karnow, s.530.</ref><ref>G.Esper, s.136-137.</ref>. Linia 49: == Zobacz też == {{~~Commons~~commonscat\|~~Category:~~Vietcong}} * [[tunel Củ Chi]] * [[szlak Ho Chi Minha]]

Vietcong: Różnice pomiędzy wersjami