Wersja z 11:02, 10 sie 2012 edytuj Kurak11 (dyskusja \| edycje) 99 edycji Anulowanie wersji nr 32353663 autora Kurak11 ← poprzednia edycja		Wersja z 20:02, 23 wrz 2012 edytuj anuluj edycję Kurak11 (dyskusja \| edycje) 99 edycji hmjhuk następna edycja →
Linia 1: '''PROSZĘ TEGO NIE USUWAĆ!!!''' {\| class="infobox" cellpadding="4" style="width:280px" {{Infobox nagłówek \| '''Wieniawa''' \| pole=style="background:#ffd900; color:#000000; text-align:center; font-size:120%;"}} {{Infobox nagłówek \| [[Plik:POL COA Wieniawa.svg\|200px]]\|pole = style="background-color:#F5F5DC; text-align:center;"}} {{Infobox wiersz \| Alternatywne nazwy \| Bawoł, Pernsten, Pierstynia, Pierścina, Żubrza Głowa\| kol2=style="width:250px"}} {{Infobox wiersz \| Pierwsza wzmianka \| [[1382]] (pieczęć) [[1398]] (zapiska)}} {{Infobox wiersz \| Herbowni \| {{show \|Razem 148 nazwiska\| <center>'''A'''</center> Albinowicz <center>'''B'''</center> Bambelski, Bedelański, Bedleński, Bedliński, Będzieński, Białozor, Blandowski, Bobbe, Bodzęta, Bogatko, Bognar, Bognarewicz, Bognarowicz, Bossuta, Bożkowski, Brodnicki, Brodzikowski, Bronisz, Bronowski <center>'''C'''</center> Chabielski, Chadziewicz, Cherubin, Chmielewski, Ciświcki, Czermiński, Czernikowski <center>'''D'''</center> Denkowski, Denowski, Długosz, Długoszewski, Długoszowski, Dynowski, Dziekanowski, Dzierzkowicz, Dzierżkowicz <center>'''E'''</center> Elgot, Elgot <center>'''F'''</center> Frąckiewicz <center>'''G'''</center> Gliczmer, Gogolthil, Gołuchowski, Gosławski, Gozdzielski, Gozdziewski, Gozdzikowski, Grabowski <center>'''H'''</center> Hadziewicz, Hordziejewicz, Hordziewicz, Hulewicz <center>'''J'''</center> Janusz, Janwicz, Jundził, Jundziłł <center>'''K'''</center> Kalita, Karniński, Kawęczyński, Klimaszewski, Klityński, Kłodnicki, Kolbus, Kołaczkowski, Kopsowicz, Koruna, Kosowicz, Kossowicz, Kossowski, Kozienicki, Kozinicki <center>'''L'''</center> Lenartowski, Leszczyński, Leśkiewicz, Lgocki, Libiszewski, Libiszowski, Linck, Lingk, Linke, Lubatyński, Lubieszowski, Lubiński, Lubiszewski, Lubiszowski <center>'''Ł'''</center> Łastek, Łubiński <center>'''M'''</center> Makacewicz, Malcherowicz, Manowski, Mankszyc, Markłowski, Marszałkowski, Mężyk, Miąciński, Miączyński, Michałkowski <center>'''N'''</center> Narecki, Narewicz, Narewski, Narkiewicz, Nieprowski <center>'''O'''</center> Obichowski, Obiedłow <center>'''P'''</center> Passowicz, Pella, Pełka, Persztein, Pohl, Połujan, Puchała <center>'''R'''</center> Rawdowicz, Rostkowski, Ryłło, Ryło <center>'''S'''</center> Sacrarius, Sanczalski, Skrzetuski, Slaboševičius, Słabosz, Soczołowski, Spargalth, Sprzednicki, Srzednicki, Strzębosz, Szczepanowski, Szymonkowski <center>'''Ś'''</center> Śleński, Ślesiński, Śleszyński <center>'''T'''</center> Torosowicz, Toroszowicz, Trzyrski, Turosowicz, Turoszowicz, Twardawa, Twardowa <center>'''W'''</center> Wayski, Węgierski, Wieniawski, Wierzbnowski, Witoszyński, Woyski, Woysławski <center>'''Z'''</center> Zadorski, Zawadziński, Zebrowski, Zembrowski, Zubrzycki <center>'''Ż'''</center> Żebrowski }}}} {{Infobox wiersz \| Miasta \| [[Leszno]]}} {{Infobox wiersz \| Gminy \| [[Gmina Przygodzice\|Przygodzice]]}} \|} '''Wieniawa''' (''Bawoł, Pernsten, Pierstynia, Pierścina, Żubrza Głowa'') – [[herb szlachecki]] pochodzenia [[Morawy\|morawskiego]], pochodzący z [[XI wiek\|XI]] w. Najstarsza znana pieczęć z tym herbem pochodzi z [[1382]] roku. Z rodzin tego herbu największe znaczenie mieli: Broniszowie, Długoszowie, [[Leszczyńscy]], Zubrzyccy, a na Litwie Białozorowie i Jundziłłowie. == [[Blazonowanie\|Opis herbu]] == ''W polu złotym żubrza głowa czarna z kołem złotym w nozdrzach. W [[Klejnot herbowy\|klejnocie]] pół ukoronowanego lwa złotego z szablą'' w prawej łapie. [[Labry (heraldyka)\|Labry]]: czarne podbite złotem. [[Zawołanie]]: ''Pernsten, Pernstyn.'' ''Protoplasta herbu '''[[Pomian (herb szlachecki)\|Pomian]]'''.'' Według Kacpra Niesieckiego w innych odmianach herbu głowa żubra nie posiada złotego pierścienia (cyrkułu) w nozdrzach, czasami także klejnot stanowią trzy pióra strusie, albo półtora krzyża, albo samo godło<ref>Kasper Niesiecki, ''Herbarz'', t. IX, s. 301-302</ref>. == Najwcześniejsze wzmianki == * 1382 r. - pieczęć Piotra Drzeczkowskiego z Morkowca<ref name="Kulikowski1">{{cytuj książkę \|autor=Andrzej Kulikowski\| tytuł =Wielki herbarz rodów polskich \| wydawca =Świat Książki \| miejsce =Warszawa \| rok =2005 \| strony =313 \| isbn = 83-7391-523-0}}</ref> * 1388 r. - pieczęć Macieja, Filipa oraz Wincentego Drzeczkowskich z Morkowca<ref name="Kulikowski1" /> * 1389 r. - zapiska sądowa<ref name="Kulikowski1" /> Chorągiew z herbem Wieniawa Jana z Obiechowa brała udział w [[Bitwa pod Grunwaldem\|Bitwie pod Grunwaldem]]. [[Jan Długosz]], w swoich ''Klejnotach'' pisze<ref name="Klejnoty">{{cytuj książkę \|autor=Jan Długosz\| tytuł =Insignia seu Clenodia Regis et Regni Poloniae\| wydawca = Zygmunt Celichowski \| miejsce =Poznań \| rok =1885 \| strony =20 \| isbn =}}</ref>: {{cytat\|''WYENYAWA in campo aureo deferens caput zabrinum, ex cuius naribus pendet circulus''}} co tłumaczy się na: {{cytat\|''WIENIAWA Głowa żubra w polu złotym z kołem wbitym w nozdrza''}} == Legenda herbowa == ''Z herbem tym związana jest legenda o rycerzu imieniem Lastek. Będąc na polowaniu z księciem morawskim, Lastek własnoręcznie schwytał żubra, łapiąc go za rogi. Następnie włożył mu w nozdrza pierścień z dębowej gałęzi i przyprowadził księciu. Gdy na chwilę oddał żubra innemu rycerzowi, zwierzę wyrwało się, a Lastek zmuszony był mieczem odciąć żubrowi głowę. Za ten bohaterski czyn Lastek otrzymał ziemię i herb.'' == [[Herbowni]] == [[Plik:Herb Wieniawa, Baranow Sandomierski.PNG\|150px\|thumb\|Herb Wieniawa w zamku w Baranowie Sandomierskim]] Lista [[herbowni\|herbownych]] w artykule sporządzona została na postawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych [[Herbarz (heraldyka)\|herbarzy]]. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie [[legitymacja szlachectwa\|legitymacji szlachectwa]] przed zaborczymi [[heroldia]]mi, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania [[genealogia\|genealogiczne]]. Pełna lista herbownych nie jest dziś możliwa do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie [[II wojna światowa\|II wojny światowej]] (m.in. w czasie [[powstanie warszawskie\|powstania warszawskiego]] w [[1944]] spłonęło ponad 90% zasobu [[Archiwum Główne Akt Dawnych\|Archiwum Głównego]] w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich). Lista nazwisk znajdująca się w artykule (w infoboksie po prawej stronie) pochodzi z ''Herbarza polskiego'' Tadeusza Gajla<ref name=Nazwiska>{{Cytuj książkę \| nazwisko= Gajl \| imię=Tadeusz \| autor link=Tadeusz Gajl \| tytuł= Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów \| data= 2007\| strony=406-539\|wydawca= L&L\| miejsce= \| isbn= 978-83-60597-10-1}}</ref>. Jest to dotychczas najpełniejsza lista herbownych (148 nazwisk). Występowanie na liście nazwiska nie musi oznaczać, że konkretna rodzina pieczętowała się herbem Wieniawa. Często te same nazwiska są własnością wielu rodzin reprezentujących wszystkie stany dawnej Rzeczypospolitej, tj. chłopów, mieszczan, szlachtę. == Znane osoby pieczętujące się herbem Wieniawa == * Jan (Iwan) z Obichowa - kasztelan śremski, wiódł chorągiew własną rodu Wieniawitów w [[Bitwa pod Grunwaldem\|bitwie pod Grunwaldem]] * [[Stanisław Leszczyński]] ([[1677]]-[[1766]]) - [[król Polski]] * [[Maria Leszczyńska]] - księżniczka, córka [[Stanisław Leszczyński\|Stanisława I Leszczyńskiego]], żona [[Ludwik XV Burbon\|Ludwika XV Burbona]], [[król]]a [[Francja\|Francji]] * [[Piotr Jakub Bronisz]] - marszałek [[konfederacja warszawska (1704)\|konfederacji warszawskiej]] * [[Jan Długosz (historyk)\|Jan Długosz]] - historyk * [[Bolesław Wieniawa-Długoszowski]] - generał Wojska Polskiego * [[Andrzej Leszczyński]] - [[prymas]] Polski i Litwy, [[kanclerz wielki koronny]] * [[Andrzej Leszczyński (wojewoda brzeskokujawski)]] - [[województwo brzesko-kujawskie\|wojewoda brzesko-kujawski]] * [[Bogusław Leszczyński (podkanclerzy koronny)\|Bogusław Leszczyński]] - podskarbi i podkanclerzy koronny (protestant) * [[Rafał Leszczyński (starosta generalny wielkopolski)\|Rafał Leszczyński]] (zm. [[1441]]), [[podkomorzy]] kaliski, [[starosta generalny]] wielkopolski, [[protoplasta]] rodu Leszczyńskich * [[Rafał Leszczyński (ok. 1526 - 1592)\|Rafał Leszczyński]] - wojewoda brzeski i kasztelan śremski (protestant) * [[Rafał Leszczyński (wojewoda bełski)\|Rafał Leszczyński]] - wojewoda bełski (" papież [[kalwinizm\|kalwinów]] " w Polsce) * [[Rafał Leszczyński (podskarbi wielki koronny)\|Rafał Leszczyński]] - starosta wschowski, podstoli koronny, starosta generalny wielkopolski, podskarbi wielki koronny * [[Wacław Leszczyński (kanclerz wielki koronny)\|Wacław Leszczyński]] - [[wojewodowie kaliscy\|wojewoda kaliski]], [[kanclerz wielki koronny]] * [[Wacław Leszczyński (prymas Polski)\|Wacław Leszczyński]] - [[biskupi warmińscy\|biskup warmiński]], [[prymasi Polski\|prymas Polski]] * [[Witold Leszczyński]] ([[1933]]-[[2007]]), [[reżyser]], [[scenarzysta]] i [[operator filmowy]] * [[Władysław Leszczyński]] (zm. [[1657]], [[Biskupi kijowscy\|biskup kijowski]] i biskup nominat chełmiński == Odmiany, wersje alternatywne i utytułowane == Istniało kilka odmian herbu Pomian, powstałych na skutek takich zjawisk jak zniekształcanie rysunków, tworzenie nowych herbów na potrzeby adopcji i [[Udostojnienie herbu\|udostojnienia]]. Odmiany herbu Wieniawa * [[Wieniawa II]] - W polu złotym żubrza głowa czarna. W [[Klejnot herbowy\|klejnocie]] pół ukoronowanego lwa złotego z szablą w prawej łapie. Herbowni: Hordziewicz , Wieniawski * [[Wieniawa III]] - * [[Despot]] - * [[Czyrski]] − Na tarczy głowa żubrza przebita mieczem w lewo. Jest to wizerunek z pieczęci Mikołaja, kasztelana kowalskiego z 1430, * [[Hadziewicz Baron]] − Na tarczy głowa żubrza z mieczem na poprzek rogów. Jest to wizerunek z pieczęci Dowgierda, wojewody litewskiego z 1433, * Pomian VII − Na tarczy głowa żubrza przebita mieczem prawo ukośnie w górę. Jest to przedstawienie z pieczęci Jaranda z Brudzewa z 1435, * Pomian VIII − Na tarczy głowa żubrza przebita mieczem lewo ukośnie od góry. Tak przedstawił herb rytownik na pieczęci Jana z Grabi z 1442, * Pomian IX (Pomianowie, Proporczyk) − W polu złotym głowa żubrza czarna z rogami złotymi, z pierścieniem złotym w nozdrzach i mieczem z dołu lewo ukośnie przez rogi przeplecionym. Jest to wizerunek z ''Roli marszałkowskiej'' z 1461, * Pomian X − W polu złotym głowa żubrza czarna przebita mieczem lewo ukośnie od góry. Jest to wariant z ''Herbarza arsenalskiego'' z 1530, * Pomian XI − Na tarczy, przez głowę żubrzą miecz zza lewego rogu ukośnie ponad prawym okiem końcem w dół obrócony. Jest to przedstawienie z herbarzyka Ambrożego, * Pomian XII − Na tarczy, przez głowę żubrzą miecz zza lewego ucha ukośnie pod lewe oko na dół końcem ukośnie leżący. Tak przedstawił herb Wojciech Wijuk Kojałowicz. {\|align=center ---- \| {{Galeria\|Nazwa=Odmiany herbu Wieniawa\|wielkość=220px \|Plik:POL COA Ryc.svg\|<small>Herb [[Ryc]]</small> \| }} \| [[Plik:PL Stanisław Teodor Chrząński-Tablice odmian herbowych.djvu\|thumb\|225px\|page=21\|Strona z ''Tablic odmian herbowych'' Chrząńskiego. Wieniawa wraz z odmianami w pierwszym rzędzie.]] \| {{Galeria\|Nazwa=Wieniawa w heraldyce terytorialnej\|wielkość=225px \|Plik:POL Leszno COA.svg\|<small>herb Leszna</small> \|Plik:POL Dynów COA.svg\|<small>herb Dynowa</small> \|Plik:POL Gmina Czermin COA.svg\|<small>herb gminy Czermin</small> \|Plik:POL Przysucha-Czermno COA.jpg\|<small>herb Czermna z przywileju z 1745</small> \|Plik:POL Przysucha 1847 COA.jpg\|<small>projekt herbu Przysuchy z 1847</small> \| }} \|} == Zobacz też == * [[herb]] * [[herbarz (heraldyka)\|herbarz]] * [[heraldyka]] * [[Herb szlachecki (lista herbów)\|lista herbów]] == Linki zewnętrzne == * [http://www.jurzak.pl/gd/szablony/herb.php?lang=pl&id=0075 Genealogia dynastyczna] {{Przypisy}} {{Herby alfabetycznie\|poprzednia=[[Wielorad (herb szlachecki)\|Wielorad]]\|obecna=Wieniawa\|nastepna=[[Wierność (herb szlachecki)\|Wierność]]\|}} {{Odmiany herbu Wieniawa}} {{heraldyka}} [[Kategoria:Herby szlacheckie]]

Wikipedysta:Kurak11/brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami