Niewolnictwo w Stanach Zjednoczonych: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK, drobne redakcyjne, drobne techniczne |
|||
Linia 5:
== Niewolnicy w stanach południowych ==
Niewolnictwo utrzymało się jednak w stanach południowych, mimo iż pod koniec [[XVIII wiek|XVIII]] wieku zmalała gospodarcza potrzeba niewolnictwa. Dotychczasowa gospodarka Południa opierająca się na eksporcie [[
W [[1790]] roku na 4 000 000 mieszkańców [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], 750 000 (blisko 20 procent ludności) stanowili Murzyni (w zdecydowanej większości - niewolnicy), a 90 procent z nich mieszkało na Południu. W [[Wirginia|Wirginii]], [[Karolina Południowa|Karolinie Południowej]] i [[Karolina Północna|Północnej]], [[Georgia|Georgii]] oraz [[Maryland]] – na ogólną liczbę 1 793 000 mieszkańców, aż 641 600 (ok. 36 procent) stanowili niewolnicy, a 32 000 - wolni Murzyni. W samej Wirginii niewolnicy stanowili 40 procent populacji.
Linia 19:
Powstał problem, jak niewolnicy mają być traktowani. Południe chciało wliczyć niewolników do podstawy, według której obliczano liczbę mandatów poselskich dla poszczególnych stanów, ale nie liczyć ich, gdy rozdzielano na stany przypadające na nie podatki bezpośrednie, na to nie mogła się zgodzić Północ. [[Kompromis]], jaki wypracowano, przewidywał, że liczba posłów i całość sum podatków bezpośrednich będzie podzielona między poszczególne stany proporcjonalnie „w stosunku do ich mieszkańców, która to liczba będzie ustalona w ten sposób, iż do liczby wszystkich ludzi wolnych (…) doda się trzy piąte wszystkich innych ludzi” (tj. niewolników). Konstytucja nakładała także obowiązek wydawania zbiegłych niewolników, a Kongres nie miał prawa zakazać handlu niewolnikami przed rokiem [[1808]].
W [[1803]] roku Stany Zjednoczone zakupiły od [[Francja|Francji]] tereny leżące na zachód od rzeki [[Missisipi (rzeka)|Missisipi]]. Na tych terenach powstały nowe stany, których konstytucje sankcjonowały niewolnictwo, [[Luizjana]] (przyjęta do [[Stany Zjednoczone|Unii]] w [[1812]] roku), [[Missisipi]] ([[1817]]), [[Alabama]] ([[1819]]) potem [[Floryda]], [[Teksas]], [[Arkansas]], [[Tennessee]], [[Kentucky]] i [[Missouri]]. Ekspansja niewolnictwa następowała pomimo uchwalenia przez Kongres w [[1807]] roku zakazu przywozu niewolników od [[1 stycznia]] [[1808]]. Mimo iż ustawa z marca [[1819]] upoważniała prezydenta do wykorzystania okrętów do kontroli czy amerykańskie statki prowadzą handel niewolnikami, a ustawa z maja [[1820]] uznawała handel niewolnikami za [[Pirat
== Kompromis Missouri z 1820 ==
Linia 51:
* Bartnicki Andrzej, Michałek Krzysztof, Rusinowa Izabella, ''Encyklopedia historii Stanów Zjednoczonych Ameryki. Dzieje polityczne (od Deklaracji Niepodległości do współczesności)'', Warszawa [[1992]].
* Beard Charles A., Beard Mary R., ''Rozwój cywilizacji amerykańskiej'', t. 1, Warszawa [[1961]].
* Berlin Ira, ''Pokolenia w niewoli. Historia niewolnictwa w Ameryce Połnocnej'', wyd. [[Państwowy Instytut Wydawniczy|PIW]] [[2010]].
* Brodzki Stanisław, ''Czarny problem USA'', str, 215, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa [[1968]].
* Dzwonkowski Włodzimierz, ''Stany Zjednoczone w XIX wieku'', Łódź [[1948]].
| |||