Mołnia 8K78: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
m drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Rakieta nośna infobox|
|nazwa = Mołnia 8K78, A-2-E, SL-6<br /></b><small>(nie dotyczy wersji [[#Mołnia 8K78/E6|8K78/E6]])</small>|
|obrazek =|
|podpis_obrazka =|
|producent = [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]|
|rodzina_rakiet = [[R-7]]|
|starty_wszystkie = 24|
|starty_nieudane = 14|
|pierwszy_dzień = 10 października|
|pierwszy_rok = 1960|
|ostatni_dzień = 3 grudnia|
|ostatni_rok = 1965|
|koszt_oprac =|
|koszt_startu = 39 mln. [[Dolar amerykański|USD]] (kurs z [[1985]])|
|zdolność_wynoszenia = 900 kg na trajektorię międzyplanetarną|
|siła_ciągu =4 0014001,3|
|długość = 40|
|średnica = 2,99|
|rozpiętość =|
|masa = 303 500|
|człon0_link = Mołnia 8K78-0|
|człon0_nazwa = 4 x× 8K78-0|
|człon1_link = Mołnia 8K78-1|
|człon1_nazwa = 8K78-1|
|człon2_link = Mołnia 8K78-2|
|człon2_nazwa = 8K78-2|
|człon3_link = Mołnia 8K78-3|
|człon3_nazwa = 8K78-3|
|człon4_link =|
|człon4_nazwa =|
|człon5_link =|
|człon5_nazwa =|
}}
'''Mołnia 8K78''' - [[Język polski|pol.]] ''błyskawica'' - [[ZSRRZwiązek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radziecka]] trzyczłonowa [[rakieta nośna]]. Zbudowana na bazie rakiety balistycznej [[R-7]]. Silnik 3. stopnia oparty ona rakietęrakiecie balistycznąbalistycznej [[ICBM R-9|R-9]]. Projekt rakiety Mołnia ukończono [[10 maja]] [[1960]]. Wynosiła sondy [[Mars]]a i [[Księżyc]]a, oraz satelity telekomunikacyjne [[Mołnia 1|Mołnia]].
 
'''Mołnia 8K78''' - [[Język polski|pol.]] ''błyskawica'' - [[ZSRR|radziecka]] trzyczłonowa [[rakieta nośna]]. Zbudowana na bazie rakiety balistycznej [[R-7]]. Silnik 3. stopnia oparty o rakietę balistyczną [[ICBM R-9|R-9]]. Projekt rakiety Mołnia ukończono [[10 maja]] [[1960]]. Wynosiła sondy [[Mars]]a i [[Księżyc]]a, oraz satelity telekomunikacyjne [[Mołnia 1|Mołnia]].
 
== Chronologia ==
# [[10 października]] [[1960]], 14:27:49 GMT; ''s/n'' L1-4M; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Mars 1M|Mars 1M 1]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - w 300,9 s lotu rakieta wymknęła się spod kontroli, a w 324,2 s została wydana komenda samozniszczenia - silnik stopnia trzeciego wyłączył się po 13,32 s pracy. Możliwą przyczyną były drgania [[rezonans]]owe stopnia 3. spowodowane pracą stopnia 2., które mogły uszkodzić [[żyrohoryzont]]. Rakieta nabrała przechyłu w kierunku Ziemi niemożliwego do skorygowania - przekroczył 7 stopni. Stopień 3. i ładunek osiągnął wysokość 120 km nim spłonął w atmosferze nad wschodnią [[Syberia|Syberią]]
# [[14 października]] [[1960]], 13:51:03 GMT; ''s/n'' L1-5M; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Mars 1M|Mars 1M 2]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - w 290 s lotu silnik stopnia 3. nie odpalił się. Powodem było zamrożenie [[nafta|nafty]] we wlocie do [[Pompa|pompy przez]] wyciek ciekłego [[Tlen|tlenutlen]]u jeszcze na platformie startowej. Wyciek spowodowało złe uszczelnienie [[Zawór regulacyjny|zaworu]] ciekłego tlenu
# [[4 lutego]] [[1961]], 01:18:03 GMT; ''s/n'' L1-6; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Sputnik 7]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - w 531 s lotu czwarta komora silnika stopnia 3. eksplodowała. Powodem było nieprawidłowe zamknięcie się [[Zawór regulacyjny|zaworu]] ciekłego [[tlen]]u, które sprawiło, że wleciał on do rozgrzanej komory. Człon ucieczkowy i ładunek weszły na [[Orbita|orbitę]] parkingową, ale główny silnik wyłączył się zaledwie 0,8 s po zapłonie, z powodu [[Kawitacja|kawitacji]] i uszkodzenia pompy utleniacza. Ładunek i stopień ucieczkowy pozostały na orbicie
# [[12 lutego]] [[1961]], 00:34:36 GMT; ''s/n'' L1-7; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Wenera 1]]; ''Uwagi'': '''start udany'''
# [[25 sierpnia]] [[1962]], 02:18:45 GMT; ''s/n'' T103-12; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Sputnik 19]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - w 60 min 50 s lotu jeden z czterech silników stopnia ucieczkowego nie odpalił się. Na skutek niesymetrycznego przyspieszania, stopień utracił kontrolę położenia i 3 s po zapłonie główny silnik zaczął źle pracować. Działał przez 45 s zamiast 240 s. Stopień pozostał na orbicie okołoziemskiej
# [[1 września]] [[1962]], 02:12:30 GMT; ''s/n'' T103-13; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Sputnik 20]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - w 61 min 30 s lotu, nie otworzył się zawór paliwa - nie doszło do zapłonu stopnia 4.
# [[10 września]] [[1962]], 00:59:13 GMT; ''s/n'' T103-14; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Sputnik 21]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - w 531 s lotu, czwarta komora silnika stopnia 3. eksplodowała. Powodem było nieprawidłowe zamknięcie się [[Zawór regulacyjny|zaworu]] ciekłego [[tlen]]u, które sprawiło, że wleciał on do rozgrzanej komory
# [[24 października]] [[1962]], 17:55:04 GMT; ''s/n'' T103-15; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Sputnik 22]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - 16 s po zapłonie stopnia 4., silnik eksplodował. Utrata smarowania spowodowała zacięcie się wału w przekładni turbopompy i uszkodzenie turbiny
# [[1 listopada]] [[1962]], 16:14:16 GMT; ''s/n'' T103-16; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Mars 1]]; ''Uwagi'': '''start udany'''
# [[4 listopada]] [[1962]], 15:35:15 GMT; ''s/n'' T103-17; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Sputnik 24]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - w 260 s lotu nastąpiła usterka w systemie ciśnieniowym. Spowodowała kawitację w rurociągu utleniacza i pompie ciekłego tlenu, oraz uszkodzenie pompy paliwa w 292 s lotu. Jakkolwiek ładunek i stopień ucieczkowy osiągnęły orbitę, silne wstrząsy stopnia 3. uszkodziły silnik stopnia ucieczkowego, który nie mógł się odpalić
# [[11 listopada]] [[1963]], 06:23:35 GMT; ''s/n'' G103-18; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Kosmos 21]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - utrata położenia przez stopień ucieczkowy, odpalenie się stopnia w niewłaściwym kierunku
# [[4 czerwca]] [[1964]], ? GMT; ''s/n'' R103-34; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Kosmos 41|Mołnia 1 2]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - w 104 s lotu nastąpiła awaria serwomotoru przepustnicy i awaria obwodów silnika. Rakieta została zniszczona w wyniku upadku na ziemię, niedaleko od stanowiska startowego
# [[30 listopada]] [[1964]], 13:12 GMT; ''s/n'' ?; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Zond 2]]; ''Uwagi'': '''start udany'''
# [[12 marca]] [[1965]], 09:36 GMT; ''s/n'' R103-25; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Kosmos 60]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - w wyniku uszkodzenia transformatora w układzie zasilania systemu kontroli, nie odpalił się silnik stopnia ucieczkowego.
# [[23 kwietnia]] [[1965]], 01:55 GMT; ''s/n'' U103-35; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Mołnia 1-01]]; ''Uwagi'': '''start udany''' - oficjalnie pierwszy radziecki satelita telekomunikacyjny
# [[18 lipca]] [[1965]], 14:38 GMT; ''s/n'' ?; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Zond 3]]; ''Uwagi'': '''start udany'''
# [[4 października]] [[1965]], 07:56:40 GMT; ''s/n'' U103-27; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Łuna 7]]; ''Uwagi'': '''start udany'''
# [[14 października]] [[1965]], 19:40 GMT; ''s/n'' U103-37; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Mołnia 1-02]]; ''Uwagi'': '''start udany'''
# [[3 grudnia]] [[1965]], 10:46:14 GMT; ''s/n'' U103-28; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Łuna 8]]; ''Uwagi'': '''start udany'''
 
Linia 60 ⟶ 59:
 
== Chronologia ==
# [[4 stycznia]] [[1963]], 08:49 GMT; ''s/n'' T103-09; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Sputnik 25]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - awaria stopnia ucieczkowego w wyniku uszkodzenie transformatora prądu stałego
# [[3 lutego]] [[1963]], 09:29:14 GMT; ''s/n'' G103-10; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Łuna 4#Nieudane próby|E-6 2]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - uszkodzenia w obwodach czujników i żyroskopów systemu kierowania. Górne stopnie i ładunek spłonęły w atmosferze nad Pacyfikiem
# [[2 kwietnia]] [[1963]], 08:16:37 GMT; ''s/n'' G103-11; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Łuna 4]]; ''Uwagi'': '''start udany'''
# [[22 sierpnia]] [[1964]], 07:12 GMT; ''s/n'' R103-36; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Kosmos 41]]; ''Uwagi'': '''start udany'''
# [[10 kwietnia]] [[1965]], 09:36 GMT; ''s/n'' R103-26; ''miejsce startu'': [[Bajkonur]] (LC1), [[Kazachstan]]<br />''Ładunek'': [[Łuna 4#Nieudane próby|E-6 8]]; ''Uwagi'': '''start nieudany''' - w wyniku utraty ciśnienia w przewodzie kwasu azotowego zawiódł silnik stopnia 3. Górne stopnie i ładunek spłonęły w atmosferze
 
= Bibliografia =
* [http://www.astronautix.com/lvs/mola8k78.htm Encyclopedia Astronautica]
* [http://www.planet4589.org/space/log/launchlog.txt Jonathan'sJonathan’s Space Home Page]
 
[[Kategoria:Rakiety R-7]]