Jaworowy Szczyt: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Beau.bot (dyskusja | edycje)
usunięcie szablonów {{bibliografia start}}, {{bibliografia stop}}
ToSter (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne, wikizacja
Linia 23:
 
==== Topografia ====
Od Małego Jaworowego Szczytu wierzchołek jest oddzielony przełęczą [[Rozdziele (Tatry)|Rozdziele]] (''Javorová škára''), głęboko wciętą w niemal poziomą grań szczytową. Bliżej Rozdziela znajduje się niższy zachodni wierzchołek, [[Pośredni Jaworowy Szczyt]] (''Prostredný Javorový štít''). Na wschód od niego, za płytką [[Jaworowa Szczerbina|Jaworową Szczerbiną]] (''Javorová štrbina''), położony jest główny wierzchołek. Od [[Mały Ostry Szczyt|Małego Ostrego Szczytu]] w masywie Ostrego Szczytu jest on oddzielony [[Jaworowa Przełęcz|Jaworową Przełęczą]] (''Javorové sedlo'').
 
[[Plik:Dolina Starolesna, Jaworowy Szczyt.jpg|thumb|left|Jaworowy Szczyt widziany od wschodu]]
[[Plik:Jaworowy Mur.jpg|thumb|250px|Jaworowy Szczyt i Jaworowy Mur]]
 
Zbocza opadają w kierunku dolin: [[Dolina Zadnia Jaworowa|Zadniej Jaworowej]] (''Zadná Javorová dolina'') i [[Dolina Staroleśna|Staroleśnej]] (''Veľká Studená dolina''). Północne ściany schodzące do Doliny Jaworowej tworzą wysokie (ok. 400 m) urwiska, którymi poprowadzono znane drogi taternickie. Razem ze ścianami Małego Jaworowego Szczytu i [[Jaworowe Turnie|Jaworowych Turni]] tworzą one [[Jaworowy Mur]] – jeden z najpotężniejszych murów skalnych w Tatrach. W kierunku Doliny Staroleśnej, na południowy wschód odchodzi od niegowierzchołka Jaworowego Szczytu odchodzi granitowa [[Siwa Grań]] o długości kilkuset metrów, kończąca się w pobliżu szlaku turystycznego poprowadzonego z przełęczy [[Czerwona Ławka]] (''Priečne sedlo'') do [[Schronisko Zbójnickie|Schroniska Zbójnickiego]]. Znajdują się w niej kolejno: Siwy Przechód, Siwa Kopa, Siwa Ławka, [[Siwy Mnich]], Siwa Szczerbina i Siwy Mniszek. Na południowy zachód od grani rozciąga się Jaworowa Galeria, pochyły [[taras (geomorfologia)|taras]] ograniczony z dołu Jaworowymi Basztami. W grani opadającej od głównego wierzchołka na Jaworową Przełęcz znajdują się niewielkie Siwe Czuby (''Sivé zuby''), oddzielone trawiastymi Siwymi Wrótkami (''Sivé vrátka'').
 
==== Historia i nazewnictwo ====
Pierwsze odnotowane wejścia – krakowianin [[Karol Englisch]] z matką [[Antonina Englisch|Antoniną]] i przewodnikiem [[Johann Hunsdorfer (senior)|Johannem Hunsdorferem]] 13 sierpnia 1897 r., zimą węgierscy taternicy: [[Gyula Hefty]] i [[Gyula Komarnicki]] 9 grudnia 1911 r. Do najważniejszych dróg w masywie należy m.in. te wyznaczone w 1932 r. na północnej ścianie przez [[Wiesław Stanisławski|Wiesława Stanisławskiego]]. W zimie pierwszy raz ścianą tą weszli [[Zbigniew Korosadowicz]] i [[Jan Staszel (wspinacz)|Jan Staszel]] 5–7 stycznia 1933 r.<ref name=whp>{{Cytuj książkę |nazwisko=Paryski |imię=Witold Henryk |autor link=Witold Henryk Paryski |tytuł=Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XVI. Rozdziele – Czerwona Ławka |data=1973 |wydawca=Sport i Turystyka |miejsce=Warszawa}}</ref>
 
Nazwa szczytu związana jest z położoną poniżej [[Dolina Jaworowa|Doliną Jaworową]].