|
| gęstość = 56,6
}}
'''Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka''' ([[język litewski|lit.]] ''Lietuvos Tarybų Socialistinė Respublika'', [[język rosyjski|rus.]] ''Литовская Советская Социалистическая Республика''), LSRR - twór polityczny powstały w lipcu [[1940]] roku w wyniku aneksji [[Pierwsza Republika Litewska|Pierwszej Republiki Litewskiej]] przez [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], rozwiązany ostatecznie we wrześniu [[1991]] roku, gdy kraje Zachodu uznały niepodległość [[Litwa|Litwy]] i została ona przyjęta w poczet członków [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]].
LSRR była także proklamowana w grudniu 1918, w lutym weszła w skład [[Litewsko-Białoruska Socjalistyczna Republika Rad|LitBielaLitewsko-Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej]] i ostatecznie zlikwidowana przez polską ofensywę w sierpniu 1919. Plany bolszewików dotyczące inwazji Litwy w lecie 1920 i proklamowania LSRR zostały zniweczone przez [[BitwaWojna warszawska 1920polsko-bolszewicka|porażkę w bitwie z Polakamiwybuch podwojny Warszawąpolsko-bolszewickiej]].
[[23 sierpnia]] [[1939]] roku [[III Rzesza]] i [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związek Radziecki]] zawarły tajny układ ([[pakt Ribbentrop-Mołotow]]), który sytuował Litwę w niemieckiej strefie wpływów. Następnie w ramach rekompensaty [[Adolf Hitler|Hitler]] oddał Litwę w radziecką strefę wpływów. Dokonując licznych prowokacji granicznych w 1940 ZSRR wysunął wobec Litwinów ultimatum, żądając utworzenia baz sowieckich na terytorium republiki. [[15 czerwca]] [[1940]] 150 tysięczna armia radziecka rozpoczęła okupację Litwy. LSRR powstała 21 lipca 1940, a 3 sierpnia tego samego roku weszła w skład ZSRR. Kilkanaście dni przed wybuchem wojny [[Atak Niemiec na ZSRR|niemiecko-radzieckiej]], rozpoczęto deportacje 35 tysięcy ludności na [[Syberia|Syberię]].
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] ponownie działalność rozpoczęła Republika Radziecka, na tereny tego kraju przywieziono wtedy wielu Rosjan, którzy, w większości, pozostali tam do dziś. Powstał Ruch Walki o Wolność Litwy. '''Partyzantka litewska działająca w latach 1944-1953 ''' była ruchem niepodległościowym łączącym zbrojny i cywilny charakter, stawiającym sobie za cel sprzeciwienie się przyłączeniu Litwy do ZSRR i w dużej mierze budowę demokratycznej, niepodległej Litwy<ref>A. Bubnys, ''Antykomunistyczny ruch oporu na Litwie w latach 1944-1953'' [w:] ''Polskie podziemie niepodległościowe na tle konspiracji antykomunistycznych w Europie środkowo-wschodniej w latach 1944-1956'', Instytut Pamięci Narodowej, Lublin 2008</ref>. ▼
Dokonując licznych prowokacji granicznych w 1940 ZSRR wysunął wobec Litwinów ultimatum, żądając utworzenia baz sowieckich na terytorium republiki. [[15 czerwca]] [[1940]] 150 tysięczna armia radziecka rozpoczęła okupację Litwy. LSRR powstała [[21 lipca]] 1940, a [[3 sierpnia]] tego samego roku weszła w skład ZSRR. Kilkanaście dni przed wybuchem wojny [[Atak Niemiec na ZSRR|niemiecko-radzieckiej]], rozpoczęto deportacje 35 tysięcy ludności na [[Syberia|Syberię]].
Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka przestała istnieć faktycznie po [[11 marca ]] [[1990 ]] roku, gdy Rada Najwyższa LSRR wydała deklarację niepodległości, a pierwszym krajem, który ją wówczas uznał była [[Islandia]]. Aż do sierpnia 1991 roku – kiedy to niepodległość tego kraju uznały wszystkie kraje [[NATO]] i [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]] – [[Litwa]] i inne kraje bałtyckie traktowane były przez władze radzieckie jako część [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. ▼Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] ponownie rozpoczęła się sowiecka okupacja Litwy, na tereny tego kraju przywieziono wtedy wielu Rosjan, którzy, w większości, pozostali tam do dziś.
▲Powstał Ruch Walki o Wolność Litwy. '''Partyzantka litewska działająca w latach 1944-1953''' była ruchem niepodległościowym łączącym zbrojny i cywilny charakter, stawiającym sobie za cel sprzeciwienie się przyłączeniu Litwy do ZSRR i budowę demokratycznej, niepodległej Litwy<ref>A. Bubnys, ''Antykomunistyczny ruch oporu na Litwie w latach 1944-1953'' [w:] ''Polskie podziemie niepodległościowe na tle konspiracji antykomunistycznych w Europie środkowo-wschodniej w latach 1944-1956'', Instytut Pamięci Narodowej, Lublin 2008</ref>.
{{fakt|W okresie walk partyzanckich zginęło ponad 30 tys. osób i ponad 350 tys. deportowano na Syberię.|data=2011-05}}
▲Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka przestała istnieć faktycznie po [[11 marca]] [[1990]] roku, gdy Rada Najwyższa LSRR wydała deklarację niepodległości, a pierwszym krajem, który ją wówczas uznał była [[Islandia]]. Aż do sierpnia 1991 roku – kiedy to niepodległość tego kraju uznały wszystkie kraje [[NATO]] i [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]] – [[Litwa]] i inne kraje bałtyckie traktowane były przez władze radzieckie jako część [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]].
[[Polska]] uznała niepodległość Litwy 26 sierpnia 1991 roku.
| 