Gmach Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Mausoleum of Struggle and Martyrdom, Warsaw, DSC 1478.JPG|thumb|242px|OrzełGodło państwa na fasadzie]]

Gmach [[Ministerstwo Edukacji Narodowej|Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego]] został oddany do użytku w latach 30. Budynek zaprojektował [[Zdzisław Mączeński]] w stylu zwanym „nowym [[klasycyzm]]em”. Najbardziej charakterystycznym elementem tego masywnego gmachu jest olbrzymi [[portyk]] z podwójnymi filarami, przez który prowadzi wejście na [[dziedziniec]]. Budynek nawiązuje do architektury faszystowskiej Włoch czy Niemiec, mimo że jego wystrój i wyposażenie to polska odmiana [[art déco]], dzieło [[Wojciech Jastrzębowski (artysta)|Wojciecha Jastrzębowskiego]]. NadNa filaramiportyku widocznyfrontowym jestznajduje się wyrzeźbiony orzeł.

Gmach powstały w niespełna 3 lata charakteryzował się wysokim standardem materialnym i surową klasyczną formułą, zaliczaną do tzw. [[klasycyzm]]u redukcyjnego. W 1928 roku odbył się konkurs na zaprojektowanie wnętrza gmachu, wygrała praca Wojciecha Jastrzębowskiego (profesora warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, również dyrektora Departamentu Sztuki w ministerstwie). Studenci pod kierunkiem profesora przygotowali projekty w stylu [[art déco]]. Autorem supraport ''Architektura'' i ''Zoologia'' w gabinecie ministra był [[Stanisław Komaszewski]] (1935)<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Leśniakowska | imię = Marta | tytuł = Architektura w Warszawie 1918-1939 | wydawca = Arkada Pracownia Historii Sztuki | miejsce = Warszawa | data = 2006 | strony = 49 | isbn = 83-60350-00-0}}</ref>.

W uroczystym poświęceniu budynku brali udział: Kardynał [[Aleksander Kakowski]], [[minister]] Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego [[Sławomir Czerwiński]] oraz premier [[Walery Sławek]].

1 października IV Grupa Operacyjna Policji Bezpieczeństwa zajęła gmachbudynek ministerstwa, który pod koniec miesiąca zostałstał przekształcony wsiedzibą UrządUrzędu Komendanta Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa Dystryktu Warszawskiego, zwany potoczniem.in. [[gestapoGestapo]].

Na przełomie 1939 i 1940 roku funkcjonariuszeNiemcy przystosowywali gmach do swoich potrzeb. W tym czasie wraz z częścią akt wywieziono księgozbiory biblioteki. Parter i przyziemie lewego skrzydła zamieniono w więzienie –śledcze (''Hausgefängnis''). Nazwę aleja Szucha zastąpionozmieniono nową –na ''Straβe der Polizei''. W pobliskich budynkach powstały biura i mieszkania dla funkcjonariuszy niemieckich, aktórych w samym urzędzie pracowało ich około 300. W gmachu gestapo dziennieCodziennie przesłuchiwało tutaj nawet do 100 osób, które wcześniej przewiezionoprzywożonych z [[Pawiak]]a, innych więzień [[Dystrykt warszawski|dystryktu warszawskiego]] lub aresztowanoaresztowanych w czasie ulicznej łapankiłapanek. Więźniowie, czekając na przesłuchanie, przebywali w pozbawionych okien czterech celach zbiorowych, pozbawionych okien, zwanych „tramwajami” lub dziesięciu pojedynczych, tzw. izolatkach. Śledztwa odbywały się w gabinetach gestapo na górnych piętrach lub obok cel, w kancelariipokoju dyżurującego funkcjonariusza. W czasie przesłuchań więźniów torturowano i bito, a wielu z nich zamęczono na śmierć.

W 1943 roku umocniono budynek i otaczające go ulice. Okna od strony frontu zasłoniono ceglanymi [[mur]]amimurami. W czasie [[Powstaniepowstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] gmach na Szucha pełnił funkcję punktu rozdzielczego dla ludności z południowych dzielnic Warszawy zajętych przez Niemców. Przywożonych ludzi stłaczano w celach, sąsiadujących korytarzach i na podwórzach. Kilka tysięcy z nich zamordowano w ruinach gmachu Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych, na okolicznych podwórkach i skwerach.

Po wojnie budynek w al. Szucha 25 (alei I Armii Wojska Polskiego) zajmowało Ministerstwo Oświaty oraz Biuro Kontroli przy Prezydium Krajowej Rady Narodowej. W 1947 niektóre pomieszczenia przebudowano na pokoje biurowe oraz zabezpieczono cele męczeństwa i śmierci. Od września 1947 Wydział Muzeów i Pomników Martyrologii Polskiej w Ministerstwie Kultury i Sztuki zezwolił na udostępnienie zwiedzającym pomieszczeń więziennych z czasów II wojny światowej. [[Mauzoleum Walki i Męczeństwa w Warszawie|Mauzoleum Walki i Męczeństwa 1939-1945]] zostało oficjalnie otwarte 18 kwietnia 1952. Podczas II wojny światowej w tym budynku tysiące Polaków walczących w obronie Ojczyzny przetrzymywano, przesłuchiwano, torturowano i bestialsko zakatowano. Zwiedzający mogą zobaczyć tu w prawie nienaruszonym stanie: korytarze, cele zwane tramwajamizbiorowe, izolatki i pokój dyżurnego gestapowca, w którym przesłuchiwano więźniów.

* [http://www.men.gov.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1121&Itemid=247 Historia budynku na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej]