Dolina Wielicka: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
drobne redakcyjne, wikizacja |
||
Linia 12:
* od wschodu z [[Dolina Sławkowska|Doliną Sławkowską]] (''Slavkovská dolina''), rozdziela je grań [[Granaty Wielickie|Granatów Wielickich]] (''Granátové veže'', ''Velické granáty'') odchodząca od [[Staroleśny Szczyt|Staroleśnego Szczytu]] (''Bradavica''),
* od północnego wschodu z [[Dolina Staroleśna|Doliną Staroleśną]] (''Veľká Studená dolina''), rozdziela je boczna grań Tatr odchodząca od [[Mała Wysoka|Małej Wysokiej]] (''Východná Vysoká'') do Staroleśnego Szczytu,
* od północy i północnego zachodu z [[Dolina Białej Wody|Doliną Białej Wody]] (''Bielovodská dolina''), a dokładniej z jej odgałęzieniami:
** [[Dolina Świstowa|Doliną Świstową]] (''Svišťová dolina''), rozdziela je [[grań główna Tatr|główna grań Tatr]] od Małej Wysokiej do [[Wielicki Szczyt|Wielickiego Szczytu]] (''Velický štít''), ** [[Dolina Litworowa (Tatry Wysokie)|Doliną Litworową]] (''Litvorová kotlina *
* od zachodu z:
** [[Dolina Batyżowiecka|Doliną Batyżowiecką]] (''Batizovská dolina''), rozdziela je masyw [[Gerlach]]a (''Gerlachovský štít'') po szczyt [[Mały Gerlach|Małego Gerlacha]] (''Kotlový štít''),
** [[Gerlachowski Kocioł|Gerlachowskim Kotłem]] (''Gerlachovský kotol''), rozdziela je ramię Małego Gerlacha ze szczytem [[Ponad Ogród Turnia]] (''Kvetnicová veža'', 2433 m [[n.p.m.]]),
** [[Dolina Stos|doliną Stos]] (''Hromadná dolina''), oddzieloną [[Gerlachowski Grzebień|Gerlachowskim Grzebieniem]].
==== Opis doliny ====
Linia 24 ⟶ 29:
==== Nazewnictwo ====
Nazwa doliny pochodzi od miejscowości [[Wielka (Poprad)|Wielka]] na [[Spisz]]u, nie wiadomo jednak, co oprócz potoku łączyło dolinę z tą miejscowością, jej tereny wypasane były bowiem przez mieszkańców miejscowości [[Gierlachów (Słowacja)|Gierlachów]], [[Młynica (powiat Poprad)|Młynica]] i [[Wielki Sławków]]. W literaturze najpierw pojawiła się niemiecka nazwa doliny ''Fölker-Grund'' (1800 r.), później jako ''Felka-Thal'', ''Felkaerthal'', ''Felkerthal'' i inne. Od niemieckiej nazwy powstały w latach
==== Historia ====
Pierwsi ludzie pojawili się w dolinie już w czasach prehistorycznych, od dawna też penetrowali ją góralscy myśliwi polujący na kozice i świstaki licznie występujące na [[Sucha Kopa Wielicka|Suchej Kopie]]. Od XVIII wieku zwiedzali dolinę botanicy i geolodzy, w 1751 r. naukowa wiedeńska wyprawa dotarła aż pod [[Polski Grzebień]]. Od połowy XIX wieku zaczęli dolinę zwiedzać turyści, początkowo zwykle konno przyjeżdżając nad Wielicki Staw. Z
Pierwszym turystą, który dotarł do Doliny Wielickiej zimą, był [[Eduard Blásy]] w 1873 r. Całą górną część doliny aż na Polski Grzebień przeszli zimą jako pierwsi [[Theodor Wundt]] i Jakob Horvay 17 kwietnia 1884 r.<ref name=whp>{{Cytuj książkę |nazwisko=Paryski |imię=Witold Henryk |autor link=Witold Henryk Paryski |tytuł=Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XII. Wschodnia Batyżowiecka Przełęcz – Litworowa Przełęcz |data=1965 |wydawca=Sport i Turystyka |miejsce=Warszawa |strony=20}}</ref>
==== Szlaki turystyczne ====
Przez dolinę poprowadzony jest znakowany szlak turystyczny przez
: {{szlak SVK|zielony}} – zielony szlak z [[Tatrzańska Polanka|Tatrzańskiej Polanki]] wzdłuż Wielickiego Potoku nad Wielicki Staw i dalej na przełęcz Polski Grzebień.
:* Czas przejścia z Tatrzańskiej Polanki nad Wielicki Staw: 1:45 h, ↓ 1:15 h
|