Cesarstwo Nicejskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m dodanie częśći przypisów
AlohaBOT (dyskusja | edycje)
m Link tożsamy z tekstem linka
Linia 102:
Po upadku Konstantynopola pochodzący z możnego rodu [[Teodor I Laskarys|Teodor Laskarys]], zięć cesarza Aleksego III, zebrał wokół siebie grupkę możnych i żołnierzy i zbiegł do [[Bitynia|Bitynii]]<ref name=finlay/>. Kiedy stanął pod murami stolicy prowincji, [[İznik|Nicei]], podał się za przedstawiciela swojego teścia i zażądał wpuszczenia do miasta i podporządkowania się jego rozkazom. Lokalne władze, pozostające w konflikcie z cesarzem Aleksym III i wiedzące już o klęsce w Konstantynopolu, odmówiły. Nicejczycy udzielili schronienia jedynie [[Anna Angelina|Annie Angelinie]], córce cesarza. Teodor udał się wraz ze zbrojnymi w okolice góry Olimp, gdzie założył swoją kwaterę i rozpoczął werbowanie wojsk oraz skupiał w okół siebie ludzi wrogich nowemu, łacińskiemu panowaniu<ref name=finlay/>.
 
Stał się więc w zasadzie niezależnym władcą, ale jego działalność nie była wówczas wcale wyjątkowa. W innych należących do cesarstwa częściach [[Azja Mniejsza|Azji Mniejszej]] możni lub dowódcy wojskowi robili to samo. Na przykład w [[Filadelfia (Bizancjum)|Filadelfii]] [[Teodor Mangafas]] ogłosił się niezależnym władcą, podobnie jak Saba Asyden w Samsunie, nieopodal [[Miletu]] i [[Manuel Maurozomes|Manuel Maurozomes]] w dolinie [[Menderes|Meandru]]<ref name=finlay/>. W [[Trapezunt|Trapezuncie]], jeszcze przed upadkiem Konstantynopola, władzę zdobył [[Aleksy I Wielki Komnen|Aleksy Komnen]] który później ogłosił się cesarzem. Dzięki pomocy wojsk [[Gruzini|gruzińskich]] i poparciu greckiej ludności Aleksy rozciągnął swoje panowanie nad niemal całym małoazjatyckim wybrzeżem [[Morze Czarne|Morza Czarnego]] i nad [[Paflagonia|Paflagonią]]<ref name=trebizond>Miller William, ''Trebizond: The Last Greek Empire'', Argonaut Publishers, 1968</ref>.
 
Teodor który nosił się z zamiarem ogłoszenia się cesarzem i walki z łacinnikami w celu odbudowy cesarstwa znajdował się więc w trudnym położeniu. Oprócz sił łacińskich zagrażali mu także greccy rywale ale największym problemem była bierność Nicei, która najprawdopodobniej zamierzała podporządkować się cesarzowi łacińskiemu, [[Baldwin I (cesarz łaciński)|Baldwinowi z Flandrii]]. Mimo przeciwności Teodorowi udało się zebrać trochę wojska a jego władzę uznało kilka twierdz i mniejszych miast w [[Bitynia|Bitynii]].
Linia 116:
 
== Teodor I Laskarys ==
Dla uprawomocnienia swych pretensji do Konstantynopola i przewodzenia wszystkim jego byłym poddanym Teodor potrzebował korony cesarskiej. Aby uwiarygodnić swój tytuł pragnął koronacji z rąk [[Patriarcha Konstantynopola|patriarchy]] w związku z czym posłał w 1206 do [[Didymoteicho|Didymotyki]], gdzie schronił się biskup Konstantynopola, [[Jan X Kamateros|Jan X Kamateros]]. Jan zgodził się na przybycie do Nicei i miasto to uczynił swoją siedzibą. Koronacji cesarskiej Teodora dokonał jednak dopiero jego następca, [[Michał IV Autorejan|Michał IV Autorejan]] w 1208 roku. Przeniesienie ortodoksyjnego patriarchatu konstantynopolitańskiego do Nicei uprawomocniło pretensje Laskarysa do Bizancjum<ref name=Dimiter>Angelov Dimiter, ''Imperial Ideology and Political Thought in Byzantium, 1204 - 1330'', Wydawnictwo Uniwersytetu Cambridge, 2007</ref>. Kościół był najmocniejszym spoiwem tożsamości byłych poddanych Konstantynopola i jego poparcie oznaczało w zasadzie oficjalne uznanie tytułu przez większość, jeśli nie wszystkich, rdzennych mieszkańców cesarstwa. Laskarys, w przeciwieństwie do innych którzy dokonali uzurpacji, stawał się odtąd legalnym władcą a jego władztwo- odrodzonym państwem basileusów. Państwo to przeszło do historii pod nazwą Cesarstwa Nicejskiego, ale dla współczesnych mu Greków- było to po prostu Cesarstwo<ref name=Dimiter/>. Teodor zorganizował państwo na wzór Bizancjum, system administracji i dwór były utrzymane w zasadzie w niezmienionej formie. Ideologia sformułowana na dworze w Nicei zakładała odzyskanie wszystkich ziem zamieszkanych przez Greków i rządzonych niegdyś przez [[Basileus (Bizancjum)|basileusów]] z Konstantynopola.
 
Początki istnienia Cesarstwa Nicejskiego wypełniają wojny. Było to spowodowane kilkoma czynnikami, na pewno dużą rolę odgrywała rywalizacja z innymi władcami uważającymi się za spadkobierców cesarstwa, którzy również rościli sobie prawa do korony. Znajdowali się wśród nich zarówno łacińscy cesarze Konstantynopola, jak i Grecy. Kolejnymi powodem wojen było dążenie Turków seldżuckich do ekspansji w Azji Mniejszej. Państwo Laskarysa było bardzo niekorzystnie położone. Graniczyło bowiem w sposób bezpośredni z samymi wrogami. Było to zarówno tereny zajęte przez łacinników, cesarstwo braci Komnenów, ziemie Manuela Maurozomesa i Teodora Mangafasa oraz [[Sułtanat Ikonium|sułtanat Rumu]]. Do tego dochodziły jeszcze pomniejsze emiraty tureckie i niewielkie władztwa greckie.