Bitwa pod Stawiszczami: Różnice pomiędzy wersjami

|data = 7 lipiec - 117 październik 1664 (oblężenie miasta) i styczeń 1665 (ponowne zdobycie i zniszczenie miasta)

NaW początku lipcaczerwcu 1664 roku wybuchł w Stawiszczach bunt miasta, którego mieszkańcy wezwali do pomocy kilkutysięczny oddział [[Iwan Brzuchowiecki|Iwana Brzuchowieckiego]]. [[Stefan Czarniecki]] nakazał pozostawienie około 1 tysiąca swoich wojsk pod Korsuniem dla śledzenie działań oddziałów [[Iwan Brzuchowiecki|Iwana Brzuchowieckiego]] zaś główne swoje siły skierował na [[Stawiszcze]]. 7 lipca był już pod jego murami, starając się "ukarać miasto za przykład dla innych."

Obroną Stawiszczy ze strony kozackiej kierowali pułkownicy Diaczko i Bulganin (który w czasach Powstania Chmielnickiego dowodził jednym z pułków piechoty). Po podejściu pod miasto, hetman Czarniecki wysłał Tatarów by ci spalili wszystkie okoliczne wsie i folwarki, zabrali okoliczną ludność w jasyr. Niemal z rozpędu, bo już 11 lipca Czarniecki zdecydował się na generalny atak. Żołnierze hetmańscy i Tatarzy w jednym miejscu przedarli się przez mury i zdobyli bramę miasta. Jednakże Tatarzy od razu rzucili się zdobywanie i wynoszenie za mury miasta jasyru przez co powstało wśród szturmujących zamieszanie. Wówczas sytuacje wykorzystali kozacy, którzy przeszli się do kontrataku, organizując kontratak z dwóch innych miejskich bram i szturmujący musieli wycofać się. Wówczas Czarniecki nakazał palenie pól kukurydzy wokół grodu, sprowadzenie z [[Szarogród|Szarogrodu]] kul zapalających, granatów mechanizmu do oblężenia miasta. Wedle relacji sam [[Stefan Czarniecki]] wielokrotnie ubrany w płaszcz z tygrysiej skóry podchodził pod mury miasta z materiałami wybuchowymi, tymczasem oblegający zasypywali rowy i wały wykopane wokół miasta przez Kozaków.

Sytuacja oblężonego Stawiszcza, pozostawionego same sobie, bez szans na odsiecz kozacką, stawała się dramatyczna. Wzmocnione oddziały [[Stefan Czarniecki|Stefana Czarnieckiego]] dokoywały brutalnych pacyfikacji całej Ukrainy, do końca sierpnia 1664 zostało wymordowanych ponad 100 tys. chłopów ukraińskich i kozaków. Rebelia kozacka zaczęła dogorywać. Brak żywności, i szans na jakąkolwiek odsiecz zmusiło obrońców Stawiszcza do negocjacji. 117 października buntownicy złożyli broń i zaprzysięgli lojalność polskiemu królowi. Dowódców kozackich oddziały polskie wycięły, resztke mieszkańców natomiast po zebraniu odszkodowania pieniężnego, oddziały Czarnieckiego pozostawiły przy życiu. Ponadto, mieszkańcy Stawiszcza mieli odtąd kwaterować i utrzymywać u siebie dwa pułki koronnego wojska, a sam Czarniecki nakazał zabranie z miasta dzwonów tamtejszej cerkwii - jako kara za to, że "wzywały pospólstwo do walki z Polakami".