Pałłada (1906): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
nowy
 
poprawki i uzup.
Linia 8:
|kod NATO =
|stocznia = [[Stocznia Admiralicji|Admiralicji]], [[Petersburg]] [[Plik:Flag of Russia.svg|20px|Rosja|border]]
|rozpoczęcie budowy =4 maja [[1905]]<ref name=apalkow>J.W. Apalkow. ''Rossijskij Impieratorskij Fłot 1914-1917 gg.'', Morskaja Kollekcja nr 4/1998.</ref>
|rozpoczęcie budowy =
|położenie stępki = 428 majapaździernika [[1905]]1906 (oficjalne)<ref name=apalkow>J.W. Apalkow. ''Rossijskij Impieratorskij Fłot 1914-1917 gg.'', Morskaja Kollekcja nr 4eksmo103/1998.</ref>
|wodowanie = 28 października 19071906<ref name=eksmo103/>
|1. bandera = Rosja
|1. nazwa =
|1. wersja bandery = wojenna
|1. wejście do służby = lipiec 1909<br>oficjalne: 82 lutego 1911<ref name=bajan/>
|1. wycofanie ze służby =
|los okrętu = zatopiony 11 października [[1914]] przez okręt podwodny [[U-26 (1914)|U-26]]
Linia 41:
 
== Budowa ==
"Pałłada" należała do krążowników pancernych ulepszonego typu ''Bajan'', zaprojektowanych dla floty rosyjskiej we Francji, których pierwowzorem był "[[Bajan (1903)|Bajan]]", zamówiony w 1898 roku. Udane działania tego okrętu pod Port Artur podczas wojny rosyjsko-japońskiej oraz straty ponoszone przez rosyjską marynarkę podczas tej wojny spowodowały zamówienie kolejnej jednostki we Francji ("[[Admirał Makarow (1908)|Admirał Makarow]]") oraz podjęcie 10 listopada 1904 decyzji o budowie dwóch dalszych okrętów tego typu w Rosji (daty w tym rozdziale [[daty nowego i starego porządku|starego stylu]]). decyzji2 okwietnia budowie1905 dwóchoba dalszychkrążowniki okrętówwciągnięto tegona typulist w Rosji.floty; Otrzymałyotrzymały one nazwy "Pałłada" i "Bajan" (II) na cześć krążowników utraconych w Port Artur<ref name=bajaneksmo99>WS. KriestjaninowWinogradow, SA. MołodcowFiedieczkin, ''BronienosnyjeBronienosnyj kriejsier "Bajan"...'', s.99</ref>.
 
Prace nad oboma krążownikami prowadzone były równolegle w Stoczni Admiralicji w Petersburgu ("Pałładę" budowano na odkrytej pochylni stoczni). Budowę na pochylni rozpoczęto w4 majumaja 1905 roku<ref name=eksmo103>S. KosztWinogradow, A. Fiedieczkin, ''Bronienosnyj kriejsier "Bajan"...'', ss.103-107</ref>. <ref name=bajan/>. Kontraktowy koszt budowy kadłuba "Pałłady" miał wynieść 9.927.348 rubli, maszyn, wykonywanych przez Towarzystwo Zakładów Francusko-Rosyjskich, 3.035.000 rubli. Kotły i maszyny wykonywało<ref Towarzystwo Zakładów Francusko-Rosyjskichname=eksmo99/>. Budowę prowadzono według otrzymywanych z Francji planów ulepszonego krążownika typu ''Bajan'' - "Admirała Makarowa", lecz stocznia wprowadzała do nich drobne zmiany, częściowo z powodu braku szczegółowych rysunków wykonawczych<ref name=bajan/>.
 
"Pałłada" została wodowana 28 października 19071906 r. (starego stylu)<ref name=eksmo103/>. PróbyGotowość okrętu planowanoprzewidywano pierwotnie na 1908wrzesień rok1907<ref name=eksmo99/>, ale budowajego opóźniałaukończenie znacznie się opóźniało, częściowo z powodu opóźnień dostawy maszyn i pancerza, wykonywanego przez Zakłady Iżorskie<ref name=bajaneksmo103/>. 14 września 1909 (st. stylu) "Pałłada" faktycznie weszła do służby i rozpoczęła kampanię<ref name=bajan/>, po czym przezimowałaprzeszła wdo dalszego wyposażania do [[Kronsztad]]zieu<ref name=eksmo103/>. W1 czerwcuczerwca 1910 prowadzono próby morskie, podczas których uzyskano średnią prędkość 21 w (maksymalną, przy lekkim wietrze, 22,3 w)<ref name=bajan/>. Oficjalny akt odbioru okrętu sporządzono dopiero 2 lutego 1911<ref name=bajan>W. Kriestjaninow, S. Mołodcow, ''Bronienosnyje...''</ref>.
 
W toku budowy rozważano przeprojektowanie okrętu pod napęd turbinami parowymi oraz osobno przezbrojenie w postaci zamiany wszystkich dział kalibru 75 mm na 4 działa 152 mm lub 10 dział 100 mm, lecz nie przyjęto ich do realizacji<ref name=eksmo100>S. Winogradow, A. Fiedieczkin, ''Bronienosnyj kriejsier "Bajan"...'', s.100-103</ref>.
 
== Służba ==
:''Daty w nawiasach w kalendarzu juliańskim (starego stylu)''
 
W 1911 roku wszystkie trzy krążowniki typu ''Bajan'' weszły w skład Brygady Krążowników Floty Bałtyckiej. We wrześniu 1912 "Pałłada" w składzie eskadry głównych sił Floty Bałtyckiej konwojowała jacht cesarzowej-matki [[Maria Fiodorowna (Dagmar Duńska)|Marii Fiodorowny]] udającej się z wizytą do Danii z okazji urodzin króla [[Chrystian X|Chrystiana X]] – jej bratanka<ref group=uwaga>W skład zespołu wchodziły jacht cesarski "Polarnaja Zwiezda", pancerniki "[[Cesariewicz]]", "Sława", "Imperator Pawieł I", "Andriej Pierwozwanyj", krążowniki pancerne "[[Ruryk (1909)|Ruryk]]" (flagowy), "[[Gromoboj]]", "Admirał Makarow', "Pałłada", "Bajan", stawiacze min "Amur", "Jenisej", transportowiec "Okiean" i dwa dywizjony niszczycieli – S. Winogradow, A. Fiedieczkin, ''Bronienosnyj... kriejsier Ruryk'' s.87</ref>. We wrześniu 1913 "Pałłada" z głównymi siłami Floty Bałtyckiej odwiedziła [[Portland (wyspa)|Portland]], [[Brest]] i [[Stavanger]]<ref group=uwaga>W skład zespołu wchodziły pancerniki "Cesariewicz", "Sława", "Imperator Pawieł I", "Andriej Pierwozwanyj", krążowniki pancerne "Ruryk" (flagowy), "Gromoboj", "Admirał Makarow', "Pałłada", "Bajan", transportowiec "Riga" i półdywizjon niszczycieli – S. Winogradow, A. Fiedieczkin, ''Bronienosnyj... kriejsier Ruryk'' ss.92-94</ref>.
 
Po wybuchu I wojny światowej, 10 sierpnia (28 lipca) 1914 "Pałłada" w składzie sił Floty wypłynęła w morze w gotowości do ewentualnego zniszczenia szwedzkiej floty, na wypadek przystąpienia Szwecji do wojny, lecz operacja została następnego dnia odwołana przez głównodowodzącego armii rosyjskiej (Szwecja pozostała w wojnie neutralna)<ref name=bronie97>S. Winogradow, A. Fiedieczkin, ''Bronienosnyj... kriejsier Ruryk'' ss.97-100</ref>.
 
26 (13) sierpnia 1914 "Pałłada" i "Bogatyr'" ostrzelały niemiecki krążownik [[SMS Magdeburg|"Magdeburg"]], który wcześniej utknął na mieliźnie oraz niszczyciel [[V 26]], który został uszkodzony jednym pociskiem i wycofał się. Krążowniki zabiły 35 ludzi załogi na obu okrętach i raniły 17<ref name=bajan/>.
 
6 września (24 sierpnia) dozorujące "Pałłada" i "Bajan" wykryły podchodzące przeważające siły niemieckie, po czym wycofały się na centralną pozycję artyleryjsko-minową w stronę [[Tallinn|Rewalu]]<ref name=bronie102>S. Winogradow, A. Fiedieczkin, ''Bronienosnyj... kriejsier Ruryk'' ss.102-104</ref>, ostrzelane przy tym przez krążownik pancerny "[[SMS Blücher (1909)|Blucher]]"<ref name=bajan/>.
 
25 (12) września wszystkie cztery krążowniki pancerne Floty Bałtyckiej odbyły rejs rozpoznawczy ku ujściu Zatoki Fińskiej, nie napotykając niemieckich okrętów<ref name=bronie102/>. W dniach 27-29 (14-16) września "Pałłada" i krążownik pancerny "Ruryk" pod flagą adm. [[Nikołaj Essen|Essena]] przeprowadziły daleki rejs rozpoznawczy w rejon [[Gotlandia|Gotlandii]], również bez starć z przeciwnikiem<ref name=bronie102/>.
Linia 67 ⟶ 69:
 
== Bibliografia ==
* {{lang|ru}} W. Kriestjaninow, S. Mołodcow (В. Я. Крестьянинов, С.В. Молодцов): "''Bronienosnyje kriejsiera tipa '"Bajan'"'' ("''Броненосные крейсера типа "БАЯН""''), Morskaja Kollekcja 3/1997
*{{lang|ru}} Siergiej Winogradow, Aleksiej Fiedieczkin: ''Bronienosnyj kriejsier Ruryk"Bajan" i fłagmanjego Bałtijskogopotomki. Od Port-Artura do fłotaMoonzunda''. Moskwa: Jauza / Kollekcija / EKSMO, 20102011. ISBN 978-5-699-4435251559-92.
*{{lang|ru}} Siergiej Winogradow, Aleksiej Fiedieczkin: ''Bronienosnyj kriejsier "Ruryk". Fłagman Bałtijskogo fłota''. Moskwa: Jauza / Kollekcija / EKSMO, 2010. ISBN 978-5-699-44352-9.
 
[[Kategoria:Rosyjskie krążowniki pancerne]]