Menachem Bornsztajn: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Literatura i film: dodano informację o sztuce
m źródła/przypisy, drobne redakcyjne
Linia 11:
W czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] Maks wyjechał do Niemiec, gdzie między innymi w Berlinie, Lipsku, Hamburgu pracował jako "subiekt handlowy"<ref> "Ślepy Maks" - dyktator Bałut ... art. w "Ilustrowanej Republice" ze stycznia 1930 r.; patrz bibliografia.</ref>. Według innych informacji trudnił się tam okradaniem transportów kolejowych przeznaczonych dla żołnierzy niemieckich na froncie wschodnim.
 
W 1921 r. powrócił do Łodzi<ref> "Il. Republika", op. cit.</ref>. W 1928 powstało stowarzyszenie "Bratnia Pomoc" (''Ezras Achim''), mające na celu niesienie pomocy biednej ludności żydowskiej. Przy tymże stowarzyszeniu powstał sąd rozjemczy rozstrzygający spory między Żydami, tzw. dintojra (w języku hebrajskim dintojra oznacza sąd rabinacki, w potocznym języku rozumiana jest jako wyrównanie rachunków przestępczych), w którym to sądzie Maks pełnił kluczową rolę. "Bratnia Pomoc" była postrachem ludności żydowskiej: siłą wymierzała kary, rozstrzygała spory, egzekwowała należności. W stowarzyszeniu najbliższym jego współpracownikiem był Srul Kalma Balberman, którego po kłótni Maks zabił 19 września 1929 r. przed piwiarnią "Kokolobolo" na rogu ul. Pomorskiej i Wschodniej<ref group="uwaga">Był to parterowy drewniak. Budynek już nie istnieje.</ref>. Sąd uniewinnił zabójcę, uznając, że ten działał w obronie koniecznej (1930)<ref>Ślepy Maks - dyktator Bałut zasiadł w dniu wczorajszym na ławie oskarżonych za zabójstwo prezesa "Bratniej Pomocy" - Balbermana. Zabójca twierdzi, że strzelał w obronie własnej; '''[w:]''' "Ilustrowana Republika", 16 I 1930, nr 15, s. 7.</ref>.
 
W 1933 do łódzkiej policji zaczęły spływać skargi na niego o prześladowanie, szantaż, wymuszenia, groźby oraz pobicia. W 1935 sąd skazał go na trzy i pół roku więzienia.
Linia 29:
 
== Literatura i film ==
Postać Ślepego Maksa stała się kanwą opowieści dla kilku książek i filmów, a także gry miejskiej "Łap złodzieja" rozgrywającej się w kilku miejscach związanych z gangsterem. O "łódzkim Robin Hoodzie" traktują książki ''Ballada o Ślepym Maksie'' [[Arnold Mostowicz|Arnolda Mostowicza]] i ''Perkalowy Dybuk'' [[Konrad Tomasz Lewandowski|Konrada Lewandowskiego]]. W 1995 roku powstał serial dokumentalny ''Ten bandycki świat trzydziestych lat'', w którym w postać Maksa wcielił się łódzki aktor [[Bronisław Wrocławski]]. W 2012 roku w Teatrze Nowym w Łodzi miała miejsce premiera sztuki pt.: "Kokolobolo, czyli opowieść o przypadkach Ślepego Maksa i Szai Magnata"<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.nowy.pl/spektakle/kokolobolo-czyli-opowiesc-o-przypadkach-slepego-maksa-i-szai-magnata,138/| tytuł = Kokolobolo, czyli opowieść o przypadkach Ślepego Maksa i Szai Magnata| data dostępu = 2012-12-03| autor = | opublikowany = nowy.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>.
 
{{Uwagi}}
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* Ślepy Maks - dyktator Bałut zasiadł w dniu wczorajszym na ławie oskarżonych za zabójstwo prezesa "Bratniej Pomocy" - Balbermana. Zabójca twierdzi, ze strzelał w obronie własnej; [w:] "Ilustrowana Republika", 16 I 1930, nr 15, s. 7
* {{Cytuj stronę |url=http://lodz.gazeta.pl/lodz/1,35153,7837591,Legenda_Slepego_Maksa___herszta_i_lodzkiego_Janosika.html |tytuł=Legenda Ślepego Maksa - herszta i łódzkiego Janosika |autor=Joanna Blewąska, Joanna Podolska |data=2010-05-05 |opublikowany=gazeta.pl |data dostępu=27 maja 2010}}