Franjo Rački: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m commons → infobox, drobne redakcyjne, drobne techniczne, wikizacja |
drobne redakcyjne |
||
Linia 65:
== Życiorys ==
Franjo Rački pochodził z rodziny kupieckiej. W 1848 roku ukończył gimnazjum w [[Senj]], rok później rozpoczął studia [[teologia|teologiczne]] na [[Uniwersytet Wiedeński|Uniwersytecie w Wiedniu]]. Ukończył je w 1852 roku, w tym samym roku przyjął [[sakrament święceń|święcenia kapłańskie]]. W 1855 roku zdobył stopień doktora teologii i został
Po powrocie do Chorwacji w 1860 roku, wobec zmienionych warunków politycznych, zaangażował się w życie oświatowe i polityczne. Wraz ze swym przyjacielem [[Josip Juraj Strossmayer|biskupem Josipem Strossmayerem]] założył [[Partia Nardoowa (Chorwacja)|Partię Narodową]]. Celem tego stronnictwa było zjednoczenie Słowian południowych (początkowo językowe i kulturalne, a następnie polityczne) w ramach federacji pod berłem [[Habsburgowie|Habsburgów]]. Podejmował w ten sposób hasła wygasłego już [[iliryzm]]u i stał się głównym ideologiem partii oraz [[jugoslawizm|ruchu jugosłowiańskiego]]. Manifestem programowym ruchu stał się artykuł Račkiego ''Jugoslavenstvo'' opublikowany w 1860 roku w czasopiśmie ''Pozor''. Od 1861 roku był deputowanym do [[Zgromadzenie Chorwackie|saboru]] z ramienia Partii Narodowej.
Od 1863 roku pełnił funkcję szkolnego inspektora krajowego. W 1867 roku został prezesem [[Chorwacka Akademia Nauki i Sztuki|Jugosłowiańskiej Akademii Nauki i Sztuki]], powołanej z jego staraniem w [[Zagrzeb]]iu; pozostawał na tym stanowisku przez niemal 20 lat (do 1886 roku), prowadząc także badania naukowe nad historią średniowieczną Słowian południowych.
Po rozczarowaniach jakimi były dla niego warunki [[ugoda węgiersko-chorwacka|ugody węgiersko-chorwackiej]] z 1868 roku oraz przejście Partii Narodowej na stanowiska prowęgierskie w 1873 roku, razem ze Strossmayerem, porzucił politykę. Powrócił jednak do niej w 1880 roku, będąc jednym z założycieli [[Niezależna Partia Narodowa (1880)|Niezależną Partię Narodową]], o programie zbliżonym do pierwotnych idei Partii Narodowej (autonomia Chorwacji w ramach [[Austro-Węgry|monarchii austro-węgierskiej]], dążenie do zbliżenia Słowian południowych).
== Prace naukowe (wybór) ==
| |||