Dubinki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ZéroBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (Robot dodał nl:Dubingiai
m ort., drobne redakcyjne
Linia 41:
}}
[[Plik:Dubingiai.jpg|thumb|200 px|Dubinki w [[XIX wiek|XIX]] wieku]]
[[Plik:Dubingiai Castle.jpg|thumb|200 px|ruinyRuiny zamku Radziwiłłów na Górze Zamkowej]]
[[Plik:Radvilos Church.jpg|thumb|200 px|ruinyRuiny kościoła kalwińskiego na Górze Zamkowej]]
[[Plik:Radvilos Reburial Ceremony 1.jpg|thumb|200px|Pogrzeb Radziwiłłów]]
'''Dubinki''' ([[Język litewski|lit.]] ''Dubingiai'') - miasteczko na [[Litwa|Litwie]] w [[Rejon malacki|rejonie malackim]], na Pojezierzu Malackim, nad [[Jezioro Dubińskie|Jeziorem Dubińskim]] ([[Język litewski|lit.]] ''Asveja''), siedziba dyrekcji [[Oświański Park Regionalny|Oświańskiego Parku Regionalnego]], 50 km na północny wschód od [[Wilno|Wilna]]. W [[XVI wiek|XVI]] i [[XVII wiek|XVII]] wieku jedna z głównych posiadłości linii kalwińskiej rodu [[Radziwiłłowie|Radziwiłłów]]. Prawdopodobne miejsce urodzenia [[Barbara Radziwiłłówna|Barbary Radziwiłłówny]].
 
== Historia ==
Pierwsze historyczne wzmianki o miejscowości pochodzą z [[XIV wiek|XIV]] wieku. W [[1334]], [[1373]] i [[1375]] roku była niszczona przez najazdy krzyżackie. Od [[XV wiek|XV]] gród w Dubinkach był ważnym ośrodkiem administracyjnym Wielkiego Księstwa Litewskiego położonym na szlaku handlowym do Inflant. W [[1415]] roku wielki książę [[Witold Kiejstutowicz|Witold]] nakazał wznieść zamek, w [[1430]] roku ufundował kościół parafialny.
 
Do początku [[XVI wiek|XVI]] wieku Dubinki razem z [[Mejszagoła|Mejszagołą]] były pod zarządem królewskich namiestników, później stały się własnością Radziwiłłów, a [[Jerzy Radziwiłł Herkules|Jerzy Radziwiłł]] rozpoczął budowę murowanego zamku. Po śmierci [[hetman]]a w [[1541]] roku miasteczko odziedziczył jego syn [[Mikołaj Radziwiłł Rudy]], który w [[1564]] roku został [[protestant]]em i przyjął wyznanie [[kalwinizm|kalwińskie]]. Od tego czasu Dubinki były jednym z ważniejszych ośrodków reformacji na Litwie. Siostra Mikołaja [[Barbara Radziwiłłówna]] (znana z romansu z królem [[Zygmunt II August|Zygmuntem II Augustem]]) mieszkała w Dubinkach pod czujną opieką brata przez kilka miesięcy (zimą 1547-1548). W czasie [[Potop szwedzki|Potopu]] jako własność [[Bogusław Radziwiłł|Bogusława Radziwiłła]] zostały splądrowane przez wojska lojalne królowi polskiemu, a następnie mu odebrane jako banicie. Powróciły w ręce Radziwiłłów w drugiej poł. [[XVII wiek|XVII]] wieku. Jeszcze w [[1642]] roku katolicy rozpoczęli proces sądowy przeciwko dubińskim kalwinom o zabór ziemi i ruchomego majątku byłej parafii katolickiej w dubinkachDubinkach. Katolicy proces wygrali. W [[1672]] roku kosztem Ludwiki Karoliny Radziwiłłówny na wzgórzu koło miasteczka wzniesiono nowy drewniany kościół katolicki (taki był wyrok sądu - ''Grzechy przodków mają naprawić ich potomkowie''). Dubinki nie odzyskały już jednak dawnej świetności. Przez cały wiek [[XVIII wiek|XVIII]] dobrami dubińskimi formalnie należącymi do Radziwiłłów władali dzierżawcy lub kredytorzy Radziwiłłów (M. Tyzenhauz, K. Puzyna, J. Białłozor i inni).
 
W [[1808]] roku dubiński majątek został kupiony od Radziwiłłów przez Michała Tyszkiewicza. Za jego czasów wzniesiono wiele nowych budynków gospodarczych oraz pałacyk Tyszkiewiczów. Po [[1918]] roku Dubinki znalazły się w granicach [[Litwa|Republiki Litewskiej]] i były letnią rezydencją prezydenta [[Antanas Smetona|Antanasa Smetony]]. Po II wojnie światowej w [[Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka|Litewskiej SRR]], po [[1991]] roku znów w granicach Republiki Litwy. Obecnie są ośrodkiem krajoznawczo-wypoczynkowym.
Linia 59:
== Zabytki ==
* Góra Zamkowa - dawne średniowieczne grodzisko na wyspie, ruiny zamku Radziwiłłów z [[XVI wiek|XVI]] wieku i kościoła kalwińskiego z [[XVII wiek|XVII]] wieku, miejsce pochówku przedstawicieli rodu Radziwiłłów m.in. [[Mikołaj Radziwiłł Rudy|Mikołaja Radziwiłła Rudego]] i [[Janusz Radziwiłł (kasztelan wileński)|Janusza Radziwiłła]]
* cmentarz parafialny - zachowane ogrodzenie, drewniana dzwonnica i ruiny kościoła katolickiego z [[1672]] roku fundacji Ludwiki Karoliny Radziwiłłówny.
* drewniana karczma z [[1842]] roku
* drewniany most