Źdźbło: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kenraiz (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Kenraiz (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 1:
[[Plik:Tarwe oortjes Triticum aestivum auricles.jpg|250px|thumb|Źdźbła żyta]]
'''Źdźbło''' ([[język angielski|ang]] ''culm'', [[Łacina|łac.]] ''culmus'') – [[łodyga]] specyficzna dla rodziny [[wiechlinowate|wiechlinowatych]] (traw){{r|kuta}}, a wg niektórych źródeł także innych [[wiechlinowce|wiechlinowców]]{{r|szweykowscy}}. Charakterystyczne dla niej jest obecność zgrubiałych [[węzeł (botanika)|węzłów]] z [[Merystem interkalarny|merystemem interkalarnym]], pomiędzy którymi znajdują się [[międzywęźle|międzywęźla]]. Znajdująca się wewnątrz międzywęźli [[miękisz|tkanka miękiszowa]] zwykle szybko zanika. Źdźbła są zwykle zielne, rzadziej [[Drewnienie|drewnieją]], np. w podrodzinie [[Bambusowe|bambusowych]]{{r|kuta}}{{r|szweykowscy}}. Źdźbła cechują się dużą wytrzymałością, pomimo delikatnej i lekkiej budowy{{r|grau}}.
 
=== Morfologia ===
Źdźbło u traw jest obłeokrągłe (wlub odróżnieniunieco odspłaszczone{{r|grau}}, kanciastejpodczas łodygigdy wielu przedstawicieli [[Ciborowate|turzycowatych]]) ma i zwyklełodygę nagiekanciastą. W dolnej części, w najniższych węzłach może się rozgałęziać i tu też wyrastają [[Korzeń przybyszowy|korzenie przybyszowe]]. W części środkowej i górnej źdźbło zwykle się nie rozgałęzia się z wyjątkiem [[kwiatostan]]u (do rozgałęziających się wyjątków należy np. [[trzcinnik lancetowaty]] ''Calamagrostis canescens'' i [[bambusowe]]){{r|falkowski}}. [[Liść|Liście]] na źdźble wyrastają [[ulistnienie|naprzeciwlegle]] w dwóch prostnicach. Liście obejmują węzły źdźbła swoimi pochwowatymi nasadami tworząc tzw. [[kolanko]] i chroniąc w ten sposób delikatną tkankę twórczą. W plemieniu [[bambusowe|bambusowychPochwa liściowa]] łodygiotacza źdźbło zdrewniałe,wzdłuż ucałego innychmiędzywęźla trawi zielneprzechodzi w odstającą blaszkę na wysokości kolejnego węzła{{r|kuta}}{{r|szweykowscy}}.
 
=== Anatomia ===
SkładaŹdźbło składa się z zazwyczaj pustych międzywęźli oraz węzłów. W dolnych częściach międzywęźli znajduje się [[tkanka twórcza]], dzięki której źdźbło może bardzo szybko rosnąć. Jest to tzw. [[merystem interkalarny]]. Jest to słaby punkt źdźbła - w okresie [[kłoszenie|kłoszenia]] łatwo można rozerwać łodygę u nasady międzywęźli i wyciągnąć z pochwy liściowej.
[[Wiązki przewodzące]] umieszczone są zwykle w źdźbłach w dwóch pierścieniach. Są to wiązki kolateralne zamknięte, w związku z czym łodygi nie mają możliwości przyrostu na grubość. Wiązki otoczone są dużą ilością [[tkanka|tkanki]] mechanicznej - [[sklerenchyma|sklerenchymy]], tworzącej wokół zewnętrznej części łodygi walec, nadający pędom traw dużą elastyczność i wytrzymałość. W plemieniu [[palczatkowe|palczatkowych]] i [[kukurydzowe|kukurydzowych]] łodygi są pełne a wiązki przewodzące rozmieszczone są bezładnie.
[[Epiderma]] (skórka) łodygi jest podobna do skórki liści. Niezróżnicowany [[miękisz asymilacyjny]] w młodych częściach źdźbła tworzy zwykle pasma biegnące wzdłuż łodygi.
 
Linia 13:
 
{{Przypisy|przypisy=
* <ref name=kutafalkowski>{{cytuj książkę|autor r=Elżbieta Kuta|rozdział=Źdźbło | inni=ZdzisławaMarian OtałęgaFalkowski (red. nacz.)|tytuł=Encyklopedia biologiczna. T. XIITrawy polskie| wydaniewydawca=Państwowe |Wydawnictwo wydawca=AgencjaRolnicze Publicystyczno-Wydawniczai OpresLeśne| miejsce=Kraków Warszawa|rokdata=20001982|strony=12-17|isbn=83-09-00593-8}}</ref>
* <ref name=szweykowscygrau>{{cytuj książkę|autor=AlicjaGrau, SzweykowskaKremer, JerzyMoseler, Szweykowski (red.)Rambold, Triebel|tytuł=Słownik botaniczny Trawy|edycjawydawca=wydanie II, zmienione i uzupełnione GeoCenter|miejsce=Warszawa |rokdata=2003 1984|wydawcastrony=Wiedza Powszechna |strona=769 18|isbn = 83-2147129-1305701-67}}</ref>
* <ref name=kuta>{{cytuj książkę|autor r=Elżbieta Kuta|rozdział=Źdźbło | inni=Zdzisława Otałęga (red. nacz.)|tytuł=Encyklopedia biologiczna. T. XII | wydanie= | wydawca=Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres |strony=197-199| miejsce=Kraków |rok=2000}}</ref>
* <ref name=szweykowscy>{{cytuj książkę|autor=Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.) |tytuł=Słownik botaniczny |edycja=wydanie II, zmienione i uzupełnione |miejsce=Warszawa |rok=2003 |wydawca=Wiedza Powszechna |strony=1049 |isbn = 83-214-1305-6}}</ref>
}}