Kampania Cromwella w Irlandii: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uzupełnienie o dane z pozycji z 2007 r. szablon przypisy
Stanko (dyskusja | edycje)
m poprawa linków, drobne techniczne
Linia 7:
Pierwszym celem [[Oliver Cromwell|Cromwella]] stało się wschodnie wybrzeże, gdzie liczył na wsparcie floty angielskiej. Cromwell obległ miasta Drogheda i [[oblężenie Wexford|Wexford]], w których jego żołnierze dokonali masakr na ludności cywilnej. Następnie wysłał część swoich sił w kierunku północnym, gdzie zamierzał wesprzeć działające tam oddziały osadników angielskich, którzy ponieśli porażkę w bitwie pod Lisnagarvey.
 
W starciu z wyposażonymi w artylerię wojskami Cromwella, siły [[James Butler, 1. książę Ormonde|Jamesa Butlera]]a stały na straconej pozycji. Anglicy oblegali jedno miasto po drugim i szybko je zdobywali. Zdobyli między innymi silnie bronione [[oblężenie Waterford|Waterford]]. Wyjątkiem było [[oblężenie Clonmel]] w roku [[1650]], podczas którego Irlandczycy zadali Anglikom duże straty i obronili miasto. W tym samym roku Cromwell powrócił do [[Anglia|Anglii]], powierzając dowództwo Henry'emu Iretonowi. W maju 1650 r. Anglicy pokonali ponownie powstańców w [[bitwa pod Macroom|bitwie pod Macroom]].
 
Po porażce w [[bitwa pod Scarrifholis|bitwie pod Scarrifholis]] Butler zbiegł do Francji. Jego miejsce zajął Sir Ilick Burke. W lipcu roku 1651 po kolejnej porażce w [[bitwa pod Knocknaclashy|bitwie pod Knocknaclashy]] siły Irlandczyków i Rojalistów kontrolowały już tylko niewielki obszar na zachód od rzeki Shannon, miasta [[Limerick]] i [[Galway]] a także niewielką enklawę w hrabstwie Kerry. Ireton obległ [[Limerick]], natomiast armia północna podeszła pod miasto [[oblężenie Galway|Galway]]. Oba miasta były silnie umocnione i dopiero głód i choroby w trakcie długiego oblężenia zmusiły obrońców do kapitulacji. Po kapitulacji Limerick (1651) i Galway (1652) opór irlandzki został stłumiony. Wielu Irlandczykom nie odpowiadały jednak warunki kapitulacji, dlatego też kontynuowali jeszcze rok walkę partyzancką. Anglicy surowo jednak karali wszystkich wspomagających partyzantów, paląc ich pola uprawne, niszcząc całe wioski co doprowadziło szybko do wybuchu głodu i zarazy. Ostatnia zorganizowana grupa rebeliantów skapitulowała w [[Hrabstwo Cavan|Cavan]] w roku [[1653]].
 
Liczba ofiar kampanii była ogromna, z czego większość zmarła z głodu i zarazy, które szerzyły się w wyniku celowego pozbawienia Irlandczyków środków do życia. Według danych Williama Petty (Down Survey) w latach 1641-1653 w Irlandii śmierć poniosło od 400 do 620 tysięcy ludzi. Obecne szacunki mówią o śmierci blisko jednej trzeciej populacji Irlandii<ref>Samuel Totten, Paul Robert Bartrop. ''Dictionary of Genocide: Volume One: A-L'', 2007 r., s. 91</ref>, która liczyła przed kampanią Cromwell'a około 1,5 mln ludności.
 
Surowość Cromwella wobec Irlandczyków wynikała po części z głębokiej antypatii religijnej wobec katolicyzmu, a także z chęci ukarania katolików za powstanie irlandzkie w 1641 roku, a w szczególności masakrę protestantów w Ulsterze. Istotnym czynnikiem była także kierownicza rola duchowieństwa katolickiego w Irlandii, w której Kościół katolicki zachował bardzo silne wpływy pomimo reformacji.
Istotnym czynnikiem była także kierownicza rola duchowieństwa katolickiego w Irlandii, w której Kościół katolicki zachował bardzo silne wpływy pomimo reformacji.
 
=== Wydarzenia militarne kampanii ===
Linia 35 ⟶ 34:
{{Przypisy}}
 
=== LiteraturaBibliografia ===
* James Scott Wheeler, Cromwell in Ireland, New York 1999.
* G.A.Hayes McCoy, Irish Battles, Belfast 1990.