Catapult aircraft merchant: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ); zmiany kosmetyczne
drobne techniczne, WP:SK
Linia 9:
 
== Tło historyczne ==
Po upadku Francji w 1940 gwałtownie wzrosło zagrożenie, jakim dla alianckich konwojów były niemieckie samoloty operujące poza zasięgiem bazujących w Wielkiej Brytanii samolotów [[Royal Air Force|RAF-u]]. Konwojom szczególnie dawały się we znaki samoloty patrolowe [[Focke-Wulf Fw 200|Fw 200 Condor]] o dalekim zasięgu, które – niezagrożone przez samoloty brytyjskie – odnajdowały konwoje na pełnym morzu i naprowadzały na nie [[U-Boot|własne okręty podwodne]], a także same atakowały je przenoszonymi na pokładzie bombami{{r|convoy77}}. W początkowym okresie, do świąt Bożego Narodzenia 1940 roku, Luftwaffe zatopiło łącznie 19 statków (ponad 100 tysięcy BRT) i uszkodziło 37 innych (180 tysięcy BRT) nie tracąc przy tym żadnego Fw 200. Po świątecznej przerwie, tylko w styczniu 1941 roku, Fw 200 zatopiły następnych 17 statków (65 tysięcy ton), tracąc przy tym tylko jeden samolot{{r|Condors48-49}}. Wszystkie statki zatopione przez Fw 200 stanowiły jedynie 3-5% alianckich strat, ale ich znaczenie psychologiczne było znacznie większe, szczególnie po zatopieniu przez nie RMS „[[RMS Empress of Britain (1930)|RMS „EmpressEmpress of Britain”Britain]]{{r|Condors71-73}}. To wówczas Condory zostały nazwane przez [[Winston Churchill|Winstona Churchilla]] „plagą Atlantyku” (''the scourage of the Atlantic''){{r|Condors48-49}}.
 
We wstępnej fazie [[Bitwa o Atlantyk|bitwy o Atlantyk]] obronę przeciwlotniczą konwojów stanowiło najczęściej kilka pomocniczych okrętów uzbrojonych zazwyczaj w [[Armata okrętową 4-calowa Mk V|armaty przeciwlotnicze 4-calowe]] (101 mm) i czasami inne niewielkie okręty wojenne, zazwyczaj różnego typu przedwojenne [[slup wojenny|slupy]]{{r|convoy77}}. Okręty i statki brytyjskie nie były wówczas jeszcze wystarczająco wyposażane w szybkostrzelne, niskokalibrowe działka typu ([[Oerlikon 20 mm|Oerlikon]] czy [[Bofors 40 mm|Bofors]]){{r|Condors15-16}}, stanowiące dobrą obronę przeciwko Condorom atakującym z małej wysokości przy użyciu techniki bombardowania znanej jako ''Steckrübenverfahren'' (dosłownie „brukiew”){{r|Condors47-48}}.
Linia 15:
Najlepszą obroną przed śledzącymi konwoje i atakującymi je Fw 200 stanowiły samoloty myśliwskie, ale istniejące [[lotniskowiec|lotniskowce]] były zbyt cenne (poza tym było ich zbyt mało), aby mogły być użyte w obronie konwojów. Jeszcze przed wojną proponowano produkcję tzw. ''trade defence carriers'' (dosłownie – „lotniskowców obrony handlu”){{r|convoy77}} lub ''auxiliary aircraft carriers'' („lotniskowców pomocniczych”){{r|Condors19}}, przebudowanych ze statków handlowych, która to koncepcja w późniejszym czasie doprowadziła do powstania statków MAC i lotniskowców eskortowych, ale do wybuchu wojny w 1939 nie zdążono wybudować czy zaadoptować żadnego statku tego typu{{r|convoy77|Condors19}}.
 
12 listopada 1940 roku, w czasie konferencji wysokich dowódców [[Royal Air Force]] i [[Royal Navy]], Pierwszy Lord Admiralicji [[Dudley Pound]] i Air Chief Marshal (marszałek RAF-u) [[Charles Portal]] rozmawiali na temat tymczasowego rozwiązania mającego zapewnić jakiś sposób obrony przed dającym się we znaki Fw 200. Między innymi zaproponowano użycie myśliwców jednorazowego użytku wystrzeliwanych w powietrze z pokładów statków towarowych{{r|Condors19-20}}. Kapitan Matthew S. Slattery, kierownik należącej do [[Admiralicja brytyjska|Admiralicji]] sekcji Air Materiel Department, zaproponował dwa rozwiązania – zainstalowanie na pokładach odpowiednich statków handlowych katapult lotniczych, a także pokrycie wystarczająco dużych statków pokładem lotniczym i stworzenie w taki sposób namiastki małych lotniskowców. Pound zdecydował się na wdrożenie obydwu projektów i nakazał Royal Navy znalezienie nadających się do tego statków, a Portal ze swojej strony zaoferował 60 Hurricane'ówHurricane’ów w starszej wersji{{r|Condors20}}.
 
Podstawowym problemem był brak odpowiedniej katapulty{{r|convoy77|Condors20}}, istniejące wówczas katapulty z napędem [[kordyt]]owym służące do wystrzeliwania [[wodnosamolot]]ów miały maksymalną prędkość 95km/h, tymczasem minimalna wymagana prędkość dla startu Hurricane'ówHurricane’ów wynosiła 125km/h{{r|Condors20}}. Początkowo Royal Navy obeszła częściowo ten problem decydując się na użycie kordytowych katapult i starszych samolotów [[Fairey Fulmar]] na pierwszych okrętach ''[[fighter catapult ship]]''{{r|Condors21}}. Okręty tego typu były przebudowanymi do tej roli starymi jednostkami RN i były w całości obsadzone załogami Royal Navy. Łącznie do tej roli przystosowano pięć okrętów. Problemem Royal Navy było obsadzenie wystarczającej ilości tego typu jednostek swoimi marynarzami, którzy byli potrzebni gdzie indziej{{r|convoy77}}.
 
W poszukiwaniu lepszego rozwiązania, Admiralicja wystąpiła do zakładów lotniczych [[Royal Aircraft Establishment]] o opracowanie nowego typu katapulty. Inżynierowie RAE zaproponowali nowatorskie choć improwizowane rozwiązanie, jakim była katapulta napędzana rakietowo, do jej napędu służyło 13 elektrycznie odpalanych trzy-calowych rakiet (zmodyfikowane rakiety powietrze-ziemia typy [[RP-3]]){{r|Condors21}}. Rozwiązanie to okazało się niezbyt bezpieczne i po zbudowaniu pierwszego prototypu chciano poświęcić więcej czasu na jego udoskonalenie, ale osobista interwencja [[Winston Churchill|Churchilla]] 6 marca 1941 spowodowała szybkie wprowadzenie do służby tej katapulty<ref group=uwaga>Churchill rozkazał „pracom nad budową i wyposażeniem statków w katapulty do wystrzeliwania myśliwców służących do obrony przed bombowcami ma być nadany najwyższy priorytet” („extreme priority will be given to fitting out ships to catapult or otherwise launch fighter against bombers attacking our shipping”).</ref>{{r|convoy77|Condors21}}. Początkowo uważano, że zamontowanie katapulty wpłynęłoby negatywnie na ilość towaru przewożonego przez taki statek blokując przy tym dostęp do przedniej ładowni, ale w praktyce okazało się, że katapulta nie wpływała znacząco na dostęp do niej{{r|convoy77}}.
 
Początkowo planowano zaadaptowanie do roli CAM-ów 250 różnych statków (200 z nich miało znajdować się pod opieką RAF-u, a 50 – Royal Navy), ale ostatecznie ustalono bardziej realistyczną liczbę 50 statków tego typu. RAF miał zapewnić pilotów, mechaników i samoloty, RN miała dostarczyć radary, radiostacje i ich obsługę{{r|convoy77|Condors21}}.
Linia 170:
| {{L|w=ś|7068}}
| 1941
| eks-„Lochgoil”, zatopiony przez [[U-225|„U-225”]] lub [[U-406|„U-404”]] lub [[U-123 (1940)|„U-123”]] lub [[U-435|„U-435”]] 28/12/1942 lub 29/12/1942
|-
| „Empire Spray”
Linia 283:
{{uwagi}}
 
{{przypisyPrzypisy|2|przypisy=
<ref name=convoy77>A. Hague, ''The Allied Convoy System 1939-1945'', s. 77.</ref>
<ref name=convoy77>A. Hague, ''The Allied Convoy System 1939-1945'', s. 77</ref><ref name=convoy77 />..<ref name=convoy79>A. Hague, ''The Allied Convoy System 1939-1945'', s. 79</ref><ref name=convoy80>A. Hague, ''The Allied Convoy System 1939-1945'', s. 80</ref>..<ref name=empire>H. T. Lenton, ''British & Empire Warships of the Second World War, s. 111</ref><ref name=Condors15-16>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 15-16</ref>..<ref name=Condors19>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 19</ref><ref name=Condors19-20>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 19-20</ref>..<ref name=Condors20>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 20</ref><ref name=Condors21>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 21</ref>..<ref name=Condors41>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 41</ref><ref name=Condors47-48>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 47-48</ref>..<ref name=Condors48-49>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 48-49</ref><ref name=Condors48-49 />..<ref name=web1>{{cytuj stronę | url = http://www.fleetairarmarchive.net/aircraft/seahurricane.htm | tytuł = Sea Hurricane| data dostępu = 2011-10-16| autor = | opublikowany = fleetairarmarchive.net| praca = | data = | język = en}}</ref>.
<ref name=convoy78>A. Hague, ''The Allied Convoy System 1939-1945'', s. 78.</ref>
<ref name=convoy79>A. Hague, ''The Allied Convoy System 1939-1945'', s. 79.</ref>
<ref name=convoy80>A. Hague, ''The Allied Convoy System 1939-1945'', s. 80.</ref>
<ref name=empire>H. T. Lenton, ''British & Empire Warships of the Second World War, s. 111.</ref>
<ref name=Condors15-16>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 15-16.</ref>
<ref name=Condors19>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 19.</ref>
<ref name=Condors19-20>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 19-20.</ref>
<ref name=Condors20>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 20.</ref>
<ref name=Condors21>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 21.</ref>
<ref name=Condors41>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 41.</ref>
<ref name=Condors47-48>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 47-48.</ref>
<ref name=Condors48-49>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 48-49.</ref>
<ref name=Condors71-73>R. Forczyk, ''Fw 200 Condor vs Atlantic Convoy 1941-43, s. 71-73.</ref>
<ref name=web1>{{cytuj stronę | url = http://www.fleetairarmarchive.net/aircraft/seahurricane.htm | tytuł = Sea Hurricane| data dostępu = 2011-10-16| autor = | opublikowany = fleetairarmarchive.net| praca = | data = | język = en}}</ref>.
}}