Szkolnictwo jezuickie w Polsce: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Fretto (dyskusja | edycje)
m →‎Historia: Usunięcie twórczości własnej. Jezuici nie dokonywali żadnej reformy szkolnictwa w czasach saskich w Polsce.
Linia 12:
Po zwycięstwie kontrreformacji w Polsce kolegia jezuickie miały praktycznie monopol na wychowanie i wykształcenie młodzieży – najwięcej było kolegiów jezuickich i miały one w naszym kraju najwyższy poziom nauczania. Jednak jezuici dostosowali swoje szkolnictwo w Polsce do poziomu kulturalnego społeczeństwa polskiego.{{fakt|data=2012-09}} Nauczanie zostało praktycznie zredukowane do kształcenia „mówców łacińskich z zaniedbaniem kierunku realnego”, przy jednoczesnym pielęgnowaniu postawy afirmacji istniejącego porządku społeczno-politycznego w Polsce (złotej wolności szlacheckiej)<ref>Juliusz Nowak-Dłużewski, ''Stanisław Konarski'', Warszawa, PAX 1951, s. 15.</ref>, a także płaszczenia się przed możnymi i szukania u nich protekcji (czego symbolem był osławiony '''bizun''')<ref>Michał Bobrzyński, ''Dzieje Polski w zarysie'', Warszawa, PIW 1986, s. 431-433.</ref>. Skutkiem tego było znaczne obniżenie życia umysłowego i kulturalnego w Polsce od II połowy XVII wieku aż do połowy XVIII wieku, czego jaskrawym przykładem był panujący w tym okresie wielki zastój na polu prac naukowych w Polsce, bardzo mała ilość przekładów literackich, brak wznowień dzieł poezji polskiej (np. dzieła Kochanowskiego nie były w Polsce wznawiane od roku 1639 aż do panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego)<ref>Ignacy Chrzanowski, ''Historia literatury niepodległej Polski'', Warszawa, PIW 1971, s. 278.</ref>, czy też bardzo mała ilość nawet drugorzędnej literatury artystycznej<ref name=autonazwa1>Juliusz Nowak-Dłużewski, ''Stanisław Konarski'', Warszawa, PAX 1951, s. 16.</ref>.
 
W [[Polska w czasach saskich|czasach saskich]] jezuici dokonali reformy nauczania, humanistyczny model kształcenia przekształcając w kierunku encyklopedycznym, utworzyli kolegia szlacheckie, przygotowujące synów szlachty i magnaterii do pełnienia ważnych funkcji państwowych. W [[1746]] roku utworzono jezuickie kolegium szlacheckie w [[Kalisz]]u, w [[1749]] roku we [[Lwów|Lwowie]], w [[1751]] roku w [[Wilno|Wilnie]] i [[Ostróg|Ostrogu]], w [[1752]] roku w [[Warszawa|Warszawie]], w [[1753]] roku w [[Lublin]]ie, w [[1756]] roku w [[Poznań|Poznaniu]]. Skupiały wybitnych pedagogów (m. in.: [[Jan Chrzciciel Albertrandi]], [[Jan Bielski]], [[Franciszek Bohomolec]], [[Józef Boreyko]], [[Józef Karsznicki]], [[Adam Naruszewicz]], [[Józef Rogaliński]], [[Karol Wyrwicz]], [[Franciszek Paprocki (1723-po 2 VII 1805)|Franciszek Paprocki]], [[Michał Kociełkowski]], [[Tomasz Skierzyński]].)<ref>Kazimierz Puchowski, Model kształcenia szlachty w kolegiach jezuickich, w: Między Barokiem a Oświeceniem, Olsztyn 1996, s. 102.</ref>
 
W czasie kasaty zakonu w roku [[1773]], w Polsce było 2362 zakonników w 4 prowincjach, mających pod swoją opieką 137 placówek, które przeszły pod zarząd państwa, a dokładniej powołanej wówczas [[Komisja Edukacji Narodowej|Komisji Edukacji Narodowej]]. Dokonana podczas prac tej komisji ocena działalności szkół jezuickich była jednoznacznie negatywna. Stwierdzono wówczas, że po skończeniu szkół jezuickich ''trzeba było w krótkim czasie choć po części nadgradzać, co się w przeciągu strawionych lat opóźniło''<ref name=autonazwa1 />.