Wikipedia

Kostnochrzęstne: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Ark (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
54 696 edycji
popr. linku, drb. red.
Ark (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
54 696 edycji
red.
Linia 5:
|zoolog =
|okres istnienia =
|grafika = PsephurusAcipenser gladiusoxyrhynchus.pngjpg
|opis grafiki = [[WiosłonosJesiotr chińskiostronosy]] (''PsephurusAcipenser gladiusoxyrinchus'')
|typ = [[strunowce]]
|podtyp = [[kręgowce]]
Linia 16:
}}
 
'''Kostnochrzęstne''' (Chondrostei), '''kostnołuskiekostołuskie'''{{r|mszR}}, '''kostołuskieganoidy chrzęstne'''{{r|Nikolski}}, '''chrzęstnokostnechrzęstniki'''{{r|mszR}}, '''ganoidy chrzęstnekostnołuskie'''{{r|NikolskiB1}}, '''chrzęstnikichrzęstnokostne''' – [[gromada (biologia)|podgromada]] [[Ryby|ryb]] [[promieniopłetwe|promieniopłetwych]] (Actinopterygii). Pierwotne formy ryb kostnochrzęstnych pojawiły się już we wczesnym [[dewon]]ie, rozkwit przeżyły w [[perm]]ie i [[trias]]ie. Występowały na całym świecie. Obecnie występują w Europie, Azji, Afryce i Ameryce Północnej.
 
=== Cechy charakterystyczne ===
Ciało wrzecionowate, nagie lub pokryte pięcioma rzędami tarcz kostnych. U współczesnych ryb [[Łuski (ryby)|łuski ganoidalne]] tylko na ogonie. U kopalnych form pokrywały często całe ciało. Szkielet wewnętrzny w znacznym stopniu chrzęstny, ze zwapnieniami, bez trzonów kręgowych. [[Płetwa]] ogonowa niesymetryczna, typu heterocerkalnego. Górna część pyska w różnym stopniu wydłużona w [[rostrum]]. Otwór gębowy wysuwalny, w położeniu dolnym, z [[wąsiki|wąsikami]]. [[Pęcherz pławny]] prosty, drożny do przełyku{{r|Rutk}}. U wielu gatunków występują [[Tryskawka (biologia)|tryskawki]] i [[zastawka spiralna]] jelita{{r|mszR|Nikolski|Nelson2006}}.
* ciało wrzecionowate, nagie lub pokryte pięcioma rzędami tarcz kostnych
* u współczesnych ryb [[Łuski (ryby)|łuski ganoidalne]] tylko na ogonie (u kopalnych form pokrywały często całe ciało)
* szkielet w znacznym stopniu chrząstkowy
* [[płetwa]] ogonowa typu heterocerkalnego
* [[otwór gębowy]] w położeniu dolnym
* górna część pyska w różnym stopniu wydłużona
* u wielu gatunków występują [[Tryskawka (biologia)|tryskawki]] i [[zastawka spiralna]] jelita
 
[[Plik:AcipenserPtycholepis oxyrhynchusbollensis.jpg|240px|right|thumb|''[[JesiotrPtycholepis ostronosybollensis]] (''Acipenser oxyrinchus'')z [[jura|jury]]]]
 
=== Systematyka ===
Do ryb kostnochrzęstnych zaliczane są [[Rząd (biologia)|rzędy]]<ref>Według Joseph S. Nelson, "Fishes of the World"</ref>{{r|Nelson2006}}:
* [[Polypteriformes]] – [[wielopłetwcokształtne]]
* †[[Palaeonisciformes]] – [[prawieczkokształtne]]▼
* [[Acipenseriformes]] – [[jesiotrokształtne]]
* †[[Cheirolepidiformes]]
* †[[Guildayichthyiformes]]
▲* †[[Palaeonisciformes]] – [[prawieczkokształtne]]
* †[[Phanerorhynchiformes]]
* †[[Saurichthyiformes]]
* †[[Tarrasiiformes]]
 
Chondrostei jest [[Takson parafiletyczny|taksonem parafiletycznym]]<ref>{{Cytuj książkęr|nazwisko=Benton|imię= Michael J.|tytuł=Vertebrate Paleontology| wydawca=Chapman & Hall|rok=1990|miejsce=London|id=ISBN 0-412-54010-X}}</ref>.
 
{{Przypisy|przypisy=
* <ref name=NikolskiBenton>{{Cytuj książkę | nazwisko = Nikolski Benton|imię = G.Michael | inni = TłumJ. [[Franciszek Staff]] | tytuł =Vertebrate Ichtiologia szczegółowa Paleontology| rok wydawca=Chapman 1970& Hall| wydawca rok= Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne1990|miejsce=Warszawa London| strony id=ISBN 1040-412-54010-X}}</ref>
* <ref name=B1>{{Cytuj książkę | nazwisko= Bresiński | imię=Wojciech | tytuł= Encyklopedia audiowizualna Britannica : zoologia. Cz. 1 | rok=2006 | wydawca=Wydawnictwo Kurpisz | miejsce=Poznań | isbn=83-6056-305-5}}</ref>
* <ref name=mszR>{{cytujCytuj książkę | tytuł= Mały słownik zoologiczny: rybyRyby | data=1976 | wydawca=[[Wiedza Powszechna]] | miejsce=Warszawa|seria=Mały słownik zoologiczny}}</ref>▼
* <ref name=Nelson2006>{{Cytuj książkę | nazwisko=Nelson| imię=Joseph S.| tytuł= Fishes of the World | wydawca=John Wiley & Sons| rok=2006|isbn=0-471-25031-7}}</ref>
* <ref name=Nikolski>{{Cytuj książkę | nazwisko = Nikolski |imię = G. | inni = Tłum. [[Franciszek Staff]] | tytuł = Ichtiologia szczegółowa | rok = 1970 | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne|miejsce=Warszawa | strony = 104}}</ref>
* <ref name=Rutk>{{Cytuj książkę | nazwisko = Rutkowicz | imię = Stanisław | tytuł = Encyklopedia ryb morskich | wydawca = Wydawnictwo Morskie | miejsce = Gdańsk | data = 1982 | isbn = 83-215-2103-7}}</ref>
|stopień = ===
}}
=== Bibliografia ===
▲* {{cytuj książkę | tytuł= Mały słownik zoologiczny: ryby | data=1976 | wydawca=Wiedza Powszechna | miejsce=Warszawa}}
* {{Cytuj książkę | tytuł= Ryby : encyklopedia zwierząt | data=2007 | wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska | miejsce=Warszawa | isbn=978-83-01-15140-9 (seria) | strony=}}
 
{{Osteichthyes}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Kostnochrzęstne”