Wersja z 22:30, 11 mar 2012 edytuj ChuispastonBot (dyskusja \| edycje) 57 877 edycji m r2.7.1) (Robot dodał gl:Jean Calas ← poprzednia edycja		Wersja z 00:58, 17 sty 2013 edytuj anuluj edycję Markiel (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 21 243 edycje drobne redakcyjne, WP:SK następna edycja →
Linia 1: [[Plik:JeanCalas.jpg\|thumb~~\|right~~\|Jan Calas]] '''Proces Jana Calas''' ([[język francuski\|franc.]] ''Affaire Jean Calas'') ~~- słynny~~– proces z [[1761]] w [[Tuluza\|Tuluzie]], w który zaangażowany był [[Wolter]] jako pierwszy w historii pisarz [[Francja\|francuski]] biorący publiczny udział w sprawie sądowej. Proces Calasa stał się symbolem walki środowisk [[liberalizm\|liberalnych]] z archaicznym prawem i z fanatyzmem religijnym. Był częstym tematem w [[literatura francuska\|literaturze francuskiej]]. Jest także przykładem społecznego zjawiska [[kozioł ofiarny\|kozła ofiarnego]]. Linia 7: Jan Calas był niezamożnym kupcem z Tuluzy i wyznawał [[kalwinizm]]. Rodzina Calasa jako protestancka, była z mocy prawa dyskryminowana we Francji. To stało się przypuszczalnie przyczyną tragedii, ponieważ syn Calasa - Marek Antoni nie mógł otrzymać jako protestant specjalnego zaświadczenia od katolickiego duchowieństwa. Brak tego zaświadczenia oznaczał zakaz wykonywania przez Marka wyuczonego zawodu [[prawnik]]a. [[13 października]] [[1761]] Marek powiesił się w sklepie ojca. Rodzina, nie chcąc aby zwłoki Marka, jako samobójcy, były pozbawione chrześcijańskiego pogrzebu, zatarła ślady samobójstwa i usiłowała wmówić, że Marek został zamordowany. Wówczas wśród katolickich sąsiadów zaczęła krążyć plotka, jakoby Marek chciał się nawrócić na [[katolicyzm]]. To wystarczyło, aby władze zaczęły podejrzewać rodzinę Calas o zamordowanie "przyszłego odstępcy" z pobudek religijnych. Wokół sprawy powstała zbiorowa [[histeria]], podsycana przez miejscowy zakon [[dominikanie\|dominikanów]]; Jan Calas stał się "[[kozioł ofiarny\|kozłem ofiarnym]]" dla katolickich mieszkańców Tuluzy, zaniepokojonych rosnącą zamożnością lokalnego kalwińskiego mieszczaństwa. Kler domagał się "przykładnego ukarania" rzekomego "heretyckiego fanatyka". Linia 14: Jan Calas został aresztowany i poddany [[tortury\|torturom]] w czasie których przyznał się do morderstwa, ale potem odwołał to. Torturowano również innych członków rodziny, ale żadnych dowodów winy nie uzyskano. Parlament Tuluzy 9 marca [[1762]] skazał Jana Calasa na śmierć, bez udowodnienia mu winy. Zgodnie z prawem Calas był [[łamanie kołem\|łamany kołem]], następnie duszony (ale nie zabity) i 2 godziny później spalony żywcem na stosie. Jego popioły rozrzucono. Jan Calas nawet w trakcie tych męczarni wołał, że jest niewinny. == Interwencja Woltera == Inny syn Calasa - Donat uciekł z Francji i w [[Genewa\|Genewie]] spotkał się z Wolterem. Filozof, przekonany o niewinności Jana Calasa, wszczął przy pomocy znajomych energiczną akcję (m.in. publikuje pierwsze 2 rozdziały słynnego ''Traktatu o tolerancji''), aby wymiar sprawiedliwości ponownie zajął się tą sprawą, co udaje mu się w [[1764]]. W [[1765]] w wyniku apelacji Rada Królewska w składzie 80 sędziów wydała wyrok: Jan Calas został uznany za niewinnego i pośmiertnie rehabilitowany. Król przyznał rodzinie Calas ogromną rentę pieniężną jako odszkodowanie.▼ ▲W [[1765]] w wyniku apelacji Rada Królewska w składzie 80 sędziów wydała wyrok: Jan Calas został uznany za niewinnego i pośmiertnie rehabilitowany. Król przyznał rodzinie Calas ogromną rentę pieniężną jako odszkodowanie. [[Kategoria:Francja w XVIII wieku]]

Jean Calas: Różnice pomiędzy wersjami