Wawrzyniec Żuławski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ToBot (dyskusja | edycje)
m Wspomagane przez bota ujednoznacznienie (tyle do zrobienia): Taternik
ToSter (dyskusja | edycje)
m WP:SK, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Źródła|data=2010-10}}
[[FilePlik:Wawrzyniec Żuławski (tablica w Warszawie).JPG|thumb|300px|Tablica upamiętniająca Wawrzyńca Żuławskiego na Starej Ochocie w Warszawie]]
'''Wawrzyniec Żuławski''' (właśc. Jerzy Wawrzyniec Żuławski, ale nigdy nie posługiwał się pierwszym imieniem, dlatego bardziej znany jest jako Wawrzyniec Żuławski lub J. Wawrzyniec Żuławski, ur. [[14 lutego]] [[1916]] w [[Zakopane]]m, zm. [[18 sierpnia]] [[1957]] w masywie [[Mont Blanc]] w [[Alpy|Alpach]]) – polski [[taternik (wspinacz)|taternik]], [[ratownik|ratownik górski]] i [[pisarz]]. Syn znanego [[pisarz]]a, [[Jerzy Żuławski|Jerzego Żuławskiego]]. Z zawodu [[Muzykologia|muzykolog]], pracował jako profesor w Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie i na podobnej uczelni w [[Łódź|Łodzi]]. Był również utalentowanym [[kompozytor]]em. Jako żołnierz [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]] uczestniczył w [[powstanie warszawskie|powstaniu warszawskim]].
 
== Osiągnięcia wspinaczkowe ==
Po raz pierwszy na [[wspinaczka|wspinaczkę]] Żuławski wyszedł w roku 1932 w towarzystwie stryjecznego brata, Jacka Żuławskiego i swoich braci, [[Marek Żuławski|Marka]] i [[Juliusz Żuławski|Juliusza]]. Dwa lata później wspólnie z Markiem zrobił pierwszy ważny krok w drodze do sławy taternickiej: dokonał pierwszego wejścia północno-zachodnią ścianą [[Żabi Mnich|Żabiego Mnicha]], wówczas uważaną za niemal nie do zdobycia. Dzięki temu został zauważony przez najlepszych ówczesnych taterników i wkrótce znalazł się wśród nich. Wspinał się wówczas z [[Jan Staszel (wspinacz)|Janem Staszlem]], [[Zbigniew Korosadowicz|Zbigniewem Korosadowiczem]], braćmi [[Stefan Bernadzikiewicz|Stefanem]] i [[Tadeusz Bernadzikiewicz|Tadeuszem]] Bernadzikiewiczami oraz wieloma innymi, zdobywając przy nich doświadczenie i wiele nowych, zwykle bardzo trudnych dróg wspinaczkowych. Do najciekawszych można zaliczyć: drogę na [[Mięguszowiecki Szczyt Wielki|Mięguszowiecki Szczyt]] północno-wschodnim filarem i [[Mały Młynarz|Małego Młynarza]] północną ścianą. Z zimowych pierwszych wejść na uwagę zasługują: [[Cubryna]] północno-wschodnią ścianą, [[Lodowy Szczyt]] z [[Dolina Czarna Jaworowa|Doliny Czarnej Jaworowej]] i wiele innych.
 
Po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] siłą rzeczy uprawiał taternictwo na bardzo ograniczoną skalę. Natomiast po jej zakończeniu przystąpił do wspinaczki ze zdwojoną energią. Dokonał wówczas wielu znaczących pierwszych wejść nowymi drogami takimi jak: [[Żabi Szczyt Wyżni]] lewą częścią północnej ściany, [[Mięguszowiecki Szczyt Pośredni|Pośredni Mięguszowiecki Szczyt]] środkowym [[Filar (geomorfologia)|filarem]] północno-wschodniej ściany, [[Spadowa Kopa]] zachodnim filarem, [[Lodowy Szczyt]] środkiem wschodniej ściany i wiele innych nie mniej trudnych. Równolegle z taternictwem Żuławski uprawiał alpinizm, od początku z dużymi sukcesami. Wziął udział w sześciu wyprawach w [[Alpy]], organizowanych przez [[Klub Wysokogórski]]. Z ostatniej z nich nie powrócił.
 
== Twórczość literacka ==
Żuławski był utalentowanym pisarzem. O swoich przygodach w górach napisał szereg artykułów i opowiadań, publikowanych w różnych czasopismach, nie tylko fachowych, wydał również ciekawą książkę zatytułowaną "Wędrówki alpejskie". Wiele z jego dzieł zostało po jego śmierci połączone i opublikowane jako większe zbiory. Wydał również kilka książek, związanych z niebezpieczeństwami gór i ratownictwem, zaliczanych do klasyki literatury górskiej. Są to: "''Niebieski krzyż"'', "''Sygnały ze skalnych ścian"'' i "''Tragedie Tatrzańskie"tatrzańskie''. Po jego śmierci ukazały się one również jako jeden zbiór, wielokrotnie wznawiany. Ostatnie, zbiorcze wydanie ukazało się jako ''Trylogia Tatrzańska'' (Sklep Podróżnika 2012, ISBN 978-83-7136-085-5). Wspinaczce w Alpach poświęcone są ''Wędrówki Alpejskiealpejskie'' (Sklep Podróżnika 2012, ISBN 978-83-7136-089-3).
 
== Twórczość muzyczna ==
Linia 15:
 
== Działalność organizacyjna ==
Na podkreślenie zasługuje ogromny wkład Żuławskiego w rozwój polskiego taternictwa i alpinizmu. Już od roku 1935 zasiadał we władzach Koła Wysokogórskiego przy Oddziale Warszawskim [[Polskie Towarzystwo Tatrzańskie|Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego]]. Na pół roku przed wybuchem II wojny światowej wybrany został na przewodniczącego Koła Warszawskiego Klubu Wysokogórskiego PTT. Funkcję tę piastował powtórnie w latach 1949-19511949–1951. W latach 1954-19561954–1956 piastował funkcję przewodniczącego Sekcji Alpinizmu Zarządu Głównego [[Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze|Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego]] oraz Głównego Komitetu Kultury Fizycznej. Między innymi dzięki jego staraniom reaktywowany został w roku 1956 Klub Wysokogórski. Żuławski stał na czele jego zarządu aż do śmierci. Był również członkiem zarządu głównego PTTK. Zaliczano go do najofiarniejszych ratowników górskich, pomimo że nigdy nie był członkiem [[Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe|Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego]]. O jego klasie świadczy fakt, że mimo młodego wieku kierował niektórymi trudnymi wyprawami ratunkowymi. Podczas wyprawy w [[Alpy]] w roku 1957 wziął udział w poszukiwaniach zaginionych dwóch alpinistów jugosłowiańskich i towarzyszącego im [[Stanisław Groński|Stanisława Grońskiego]]. Podczas tej akcji został przysypany lawiną lodową i na zawsze pozostał w [[Alpy|Alpach]]. Pośmiertnie mianowano go członkiem honorowym Klubu Wysokogórskiego. Jego pamięć uczczono trzema tablicami pamiątkowymi. Przez wiele lat [[Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe]] używało [[Radiostacja|radiostacji stacjonarnych]] nazwanych przez konstruktora "Wawa"„Wawa” na jego cześć (Wawa to skrót od imienia [[Wawrzyniec]]).
 
== Linki zewnętrzne ==