Franciszek Trąbalski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Pbk (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
przestawione cyferki, WP:SK
Linia 1:
'''Franciszek Trąbalski''' (ur. [[10 października]] [[1870]] w [[Czempiń|Czempiniu]], zm. [[26 lipca]] [[1964]] w [[Zabrze|Zabrzu]]) – polski działacz polityczny, od 19831893 członek [[Polska Partia Socjalistyczna Zaboru Pruskiego|Polskiej Partii Socjalistycznej Zaboru Pruskiego]], zaś od 1922 do 1939 Polskiej Partii Socjalistycznej w Niemczech. Ojciec Stanisława Trąbalskiego, antyhitlerowskiego działacza [[Socjaldemokratyczna Partia Niemiec|SPD]], wielokrotnie więzionego przez Gestapo i działacza [[Socjalistyczna Partia Jedności Niemiec|SED]] więzionego przez ponad osiem lat w [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]]. Dziadek Karla Trąbalskiego, polityka SPD, od 1966 do 1990 członka [[Landtag|landtagulandtag]]u w [[Nadrenia Północna-Westfalia|Nadrenii Północnej-Westfalii]].
 
== Życiorys ==
[[FilePlik:Franciszek Trabalski grave stone.jpg|thumb]]
Ukończył niemieckie gimnazjum w [[Śrem]]ie.
 
W 1893 był założycielem i kierownikiem filii Towarzystwa Socjalistów Polskich w [[Lipsk]]u. W latach 1893–1912 był działaczem , gdzie od 1906 do 1909 był sekretarzem zarządu [[Polska Partia Socjalistyczna Zaboru Pruskiego|Polskiej Partii Socjalistycznej Zaboru Pruskiego]]. Więziony przez władze pruskie w 1903 wraz z [[Franciszek Morawski (1847-1906)|Franciszkiem Morawskim]]. W 1905 uczestniczył w walkach rewolucyjnych w Zagłębiu Dąbrowskim. Wraz z żoną był uczestnikiem [[Powstania śląskie|powstań śląskich]].
 
Od 1922 do 1939 był przywódcą [[Polska Partia Socjalistyczna w Niemczego|Polskiej Partii Socjalistycznej w Niemczech]], od 1933 działającej pod nazwą Centralny Związek Zawodowy Polski. W latach 1922–1937 był redaktorem "[[Głos„Głosu Ludu|Głosu Ludu]]"Ludu” i "[[Związkowiec|Związkowca]]"„Związkowca”. W 1935 aresztowany na cztery miesiące.
W sierpniu 1939, zagrożony aresztowaniem przez [[Gestapo]], uciekł z [[Zabrze|Zabrza]]. W latach wojny w konspiracji. Od 1944 pod pseudonimem "Kurt"„Kurt” był przewodniczącym Okręgowego Komitetu Robotniczego [[Polska Partia Socjalistyczna - Wolność, Równość, Niepodległość|PPS-WRN]] Górnego Śląska. Organizował broń dla podziemia zbrojnego.
 
W 1945 roku z ramienia PPS organizował struktury partii na terenach wyzwolonych. Wybitny działacz opozycji antykomunistycznej. Aresztowany w czerwcu 1945 roku za przynależność do WRN, z grupą [[Roman Motyka|Romana Motyki]]. Zwolniony ze względu na podeszły wiek. Stawał w obronie ludności autochtonicznej. W 1945 był przewodniczącym Wojewódzkiego Komitetu [[Polska Partia Socjalistyczna|PPS]] w [[Katowice|Katowicach]]. W latach 1945–1948 był członkiem Rady Naczelnej PPS. Sprawował także funkcję wiceprezydenta Zabrza.
Linia 14:
W lipcu 1945 roku zlikwidował w wyniku osobistej interwencji obóz wysiedleńczy w Zabrzu, w którym przetrzymywano Górnoślązaków, w tym powstańców śląskich. Domagał się ukarania winnych tej sytuacji wojewody [[Aleksander Zawadzki (polityk)|Aleksandra Zawadzkiego]] i inżyniera Topolskiego. Od 1947 do 1952 był posłem [[Posłowie Sejmu Ustawodawczego 1947-1952|na]] [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejm]] [[Sejm Ustawodawczy (1947-1952)|Ustawodawczy]] (w lutym 1947 był [[Marszałek Senior|Marszałkiem Seniorem]] i przez kilka godzin głową państwa, jako p.o. prezydenta [[Krajowa Rada Narodowa|KRN]]).
 
Był autorem kolportowanej w formie maszynopisu broszury "Barbarzyński„Barbarzyński mord w Katyniu"Katyniu” oraz nieopublikowanych Historii Polski w latach 1918–1939 i 1939–1964, demaskujących prawdziwe oblicze systemu komunistycznego, a także biografii [[Ignacy Daszyński|Ignacego Daszyńskiego]]. W 1957 próbował bezskutecznie reaktywować PPS, na drodze konstytucyjnej<ref>{{Cytuj pismo |autor=Józef Krzyk |tytuł = Marszałek z Zabrza, co na Andersa czekał| czasopismo = Gazeta Wyborcza | miesiąc = 14 maja | rok = 2010 | wolumin = | strony = | url =http://katowice.gazeta.pl/katowice/1,126076,10265606,Marszalek_z_Zabrza__co_na_Andersa_czekal.html | data dostępu =30 czerwca 2012 }}</ref>.
 
{{Przypisy}}
Linia 20:
== Publikacje ==
<gallery widths="250" heights="250" caption=>
File:Buch des Franz Trabalski von 1947.png|Ein halbes Jahrhundert des Sozialismus im polnischen Schlesien
</gallery>
 
Linia 26:
* Leksykon historii Polski z 1995
* Encyklopedia Powszechna [[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]] (tom 4) z 1976
* Zbigniew Gołasz, ''Franciszek Trąbalski i jego broszura "Barbarzyński„Barbarzyński mord w Katyniu"Katyniu”'', w: "Kroniki„Kroniki Miasta Zabrza"Zabrza” nr 2/2010
* Zbigniew Gołasz, ''Zapomniany prezydent'', "Nasze„Nasze Zabrze Samorządowe"Samorządowe” nr 10/2007
* Zbigniew Gołasz, ''Franciszek Trąbalski, Strażnik prawdy o Katyniu'', "Nasze„Nasze Zabrze Samorządowe"Samorządowe” nr 4/2010
 
{{DEFAULTSORT:Trąbalski, Franciszek}}