Kosa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
NickyBot (dyskusja | edycje)
m Robot zmienił szablon DisambigR
Hiuppo (dyskusja | edycje)
m zrodla?
Linia 4:
[[Plik:Scythes-czech-detail.jpg|thumb|250px|Ostrze kosy – mocowanie za pomocą metalowej opaski i drewnianego klina]]
[[Plik:Scythes 1.jpg|thumb|250px|Kosa z drewnianym kosiskiem]]
{{commonscat|Scythes}}
{{wikisłownik|kosa}}
 
'''Kosa''' – [[narzędzie rolnicze]] służące do ścinania zbóż lub traw, które składa się z wygiętego ostrza zamocowanego na drzewcu.
Linia 15 ⟶ 13:
Obecna forma kosy jest rezultatem ewolucji [[sierp]]a, wcześniejszego narzędzia rolniczego o podobnej funkcji (różnice polegają na odmiennej długości drzewca oraz znacznie mniejszym wygięciu krzywizny noża i osadzeniu go prawie prostopadle do drzewca; poza tym sierp jest narzędziem obsługiwanym jednorącz, natomiast kosa – oburącz).
 
Kosa i sierp są narzędziami znanymi oraz stosowanymi od czasów starożytnych ([[Ksenofont]] – ''Anabasis''; [[Hezjod]] – ''Teogonia''), szczególnie we wcześniejszej formie, czyli sierpa. Użycie kosy rozpowszechniło się na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]] od około XII wieku, natomiast w Europie od XVII wieku. Jej szerokie upowszechnienie wiąże się zapewne z obniżeniem kosztów produkcji [[stal]]i, surowca stosowanego do masowej produkcji narzędzi. {{fakt|W Polsce pierwszą fabrykę kos założył [[Jacek Jezierski (kasztelan)|Jacek Jezierski]] w [[Sobienie Szlacheckie|Sobieniach Szlacheckich]]}}.
 
== Ostrzenie kosy ==
Linia 29 ⟶ 27:
Kosa (lub [[sierp]]) są atrybutami mitologicznych [[bóg|bogów]], np. greckiego [[Kronos]]a i rzymskiego [[Saturn (mitologia)|Saturna]].
 
{{fakt|W wielu kulturach kosa stała się również symbolem związanym z [[personifikacja|personifikacją]] [[śmierć|śmierci]] – postacie „Ponurego Żniwiarza” lub „Pana/Pani Śmierci”, przedstawiane są zazwyczaj jako zakapturzone postacie ludzkie lub [[Układ kostny człowieka|szkielety]] trzymające w ręku kosę jako narzędzie śmierci. Na obrazach [[Jacek Malczewski|Jacka Malczewskiego]] („Śmierć”, „Thanatos”) kosa, trzymana przez urodziwe [[żniwiarka|żniwiarki]], jest atrybutem śmierci}}.
 
== Kosa jako broń ==
{{commonscat|Scythes}}
{{wikisłownik|kosa}}
{{Main|Kosa bojowa}}