Pogórze Kazachskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
Wojtek 1956 (dyskusja | edycje)
roślinność, obrazki, poprawa linków
Linia 1:
[[Plik:Relief Map of Kazakhstan.png|300px|right|thumb|Położenie Pogórza Kazachskiego na mapie Kazachstanu]]
[[Plik:Qaraghandy Province.jpg|250px|right|thumb|Wyżyny Kazachskie]]
[[Plik:Burabai.jpg|250px|right|thumb|Jezioro Burabaj na [[Wyżyna Kokczetawska|Wyżynie Kokczetawskiej]]]]
'''Pogórze Kazachskie''' ([[język kazachski|kaz.]]: Қазақтың ұсақ шоқысы, ''Kazaktyng usak szokysy''; Сарыарқа, ''Saryarka'', dosł. "żółty grzbiet"; [[język rosyjski|ros.]] Казахский мелкосопочник, ''Kazachskij miełkosopocznik''; Сары-Арка, ''Sary-Arka'') – obszar wyżynno-górski w [[Kazachstan]]ie. Rozciąga się między [[Nizina Turańska|Niziną Turańską]] i [[Płaskowyż Turgajski|Płaskowyżem Turgajskim]] na zachodzie, [[Nizina Zachodniosyberyjska|Niziną Zachodniosyberyjską]] na północy, górskimi obszarami [[Tienszan]]u, [[Tarbagataj]] i [[Ałtaj]]u na wschodzie i [[Kotlina Bałchasko-Ałakolska|Kotliną Bałchasko-Ałakolską]] na południu. Jest to silnie wyrównany obszar dawnych gór wchodzący w skład uralsko-ochockiej strefy fałdowej, sfałdowany w orogenezie bajkalskiej, a następnie kalcedońskiej i hercyńskiej, silnie zdyslokowany i wypiętrzony wzdłuż uskoków w wyniku orogonezy alpejskiej. Pogórze ciągnie się z zachodu na wschód na odległość prawie 1200 km. Wznoszą się nad nim izolowane wzniesienia i pagóry dochodzące do 100 m wysokości względnej (ros.: ''miełkosopocznik''). Pogórze zbudowane jest z silnie zdyslokowanych paleozoicznych [[łupek|łupków metamorficznych]], [[kwarcyt]]ów, [[piaskowiec|piaskowców]] i [[wapień|wapieni]], przykrytych grubą warstwą osadów mezozoiczno-kenozoicznych, które są poprzerywane [[granit]]ami, [[dioryt]]ami, [[porfir]]ami i [[Tuf wulkaniczny|tufami]]. [[Skały wylewne]] zajmują ok. 60% ogólnej powierzchni.
[[Plik:PICT1709.JPG|250px|right|thumb|Biektał-Ata koło jeziora [[Bałchasz]]]]
'''Pogórze Kazachskie''' ([[język kazachski|kaz.]]: Қазақтың ұсақ шоқысы, ''Kazaktyng usak szokysy''; Сарыарқа, ''Saryarka'', dosł. "żółty grzbiet"; [[język rosyjski|ros.]] Казахский мелкосопочник, ''Kazachskij miełkosopocznik''; Сары-Арка, ''Sary-Arka'') – obszar wyżynno-górski w [[Kazachstan]]ie.
 
Rozciąga się między [[Nizina Turańska|Niziną Turańską]] i [[Płaskowyż Turgajski|Płaskowyżem Turgajskim]] na zachodzie, [[Nizina Zachodniosyberyjska|Niziną Zachodniosyberyjską]] na północy, górskimi obszarami [[Tienszan]]u, [[Tarbagataj]] i [[Ałtaj]]u na wschodzie i [[Kotlina Bałchasko-Ałakolska|Kotliną Bałchasko-Ałakolską]] na południu.
 
'''PogórzeJest Kazachskie'''to ([[języksilnie kazachski|kaz.]]:wyrównany Қазақтыңobszar ұсақdawnych шоқысы,gór ''Kazaktyngwchodzący usakw szokysy'';skład Сарыарқа,uralsko-ochockiej ''Saryarka'',strefy dosł. "żółty grzbiet"; [[język rosyjski|ros.]] Казахский мелкосопочникfałdowej, ''Kazachskij miełkosopocznik''; Сары-Арка, ''Sary-Arka'') – obszar wyżynno-górskisfałdowany w [[Kazachstan]]ie. Rozciąga się między [[Nizina TurańskaOrogeneza|Niziną Turańskąorogenezie]] i [[PłaskowyżOrogeneza Turgajskibajkalska|Płaskowyżem Turgajskimbajkalskiej]], naa zachodzie,następnie [[NizinaOrogeneza Zachodniosyberyjskakaledońska|Niziną Zachodniosyberyjską]] na północy, górskimi obszarami [[Tienszan]]u, [[Tarbagatajkalcedońskiej]] i [[Ałtaj]]uOrogeneza na wschodzie i [[Kotlina Bałchasko-Ałakolskahercyńska|Kotliną Bałchasko-Ałakolskąhercyńskiej]] na południu. Jest to silnie wyrównany obszar dawnych gór wchodzący w skład uralsko-ochockiej strefy fałdowej, sfałdowany w orogenezie bajkalskiej, a następnie kalcedońskiej i hercyńskiej, silnie zdyslokowany i wypiętrzony wzdłuż uskoków[[uskok]]ów w wyniku [[Orogeneza alpejska|orogonezy alpejskiej]]. Pogórze ciągnie się z zachodu na wschód na odległość prawie 1200 km. Wznoszą się nad nim izolowane wzniesienia i pagóry dochodzące do 100 m wysokości względnej (ros.: ''miełkosopocznik''). Pogórze zbudowane jest z silnie zdyslokowanych paleozoicznych [[łupekŁupek metamorficzny|łupków metamorficznych]], [[kwarcyt]]ów, [[piaskowiecPiaskowiec|piaskowców]] i [[wapieńWapień|wapieni]], przykrytych grubą warstwą osadów mezozoiczno-kenozoicznych, które są poprzerywane [[granit]]ami, [[dioryt]]ami, [[porfir]]ami i [[Tuf wulkaniczny|tufami]]. [[Skały wylewne]] zajmują ok. 60% ogólnej powierzchni.
 
Stosunkowo szeroki pas równin biegnący z północy (od jeziora [[Tengyz]]) na południe dzieli Pogórze na dwie części. Część wschodnia jest większa, bardziej urzeźbiona i wyższa. Wyróżnia się w niej oddzielne, granitowe i kwarcytowe masywy górskie, z których największy jest [[Aksorang]] osiągający wysokość 1565 m n.p.m. W mniejszej i bardziej płaskiej części zachodniej znajduje się tylko jedno większe pasmo górskie [[Ułytau]] z najwyższym szczytem wznoszącym się na wysokość 1133 m n.p.m.
Linia 6 ⟶ 13:
Sieć rzeczna na Pogórzu Kazachskim jest uboga. Przeważają rzeki okresowe, które wypełniają się wodą w okresie zimy. Są to dopływy [[Ob]]u (na północy) i rzeki bezodpływowe (na południu). Na północy przeważają stepy, natomiast na południu pustynie i półpustynie. Na zboczach wyższych gór rosną lasy sosnowe a w dolinach rzek występują łąki i zarośla.
 
Większa część obszaru pokryta jest [[step]]em.
Na Pogórzu Kazachskim znajdują się różnorodne złoża mineralne, m.in. węgla kamiennego, rudy żelaza, miedzi, manganu, polimetali, złota i metali rzadkich.
 
Na Pogórzu Kazachskim znajdują się różnorodne złoża mineralne, m.in. węgla kamiennego, rudyrud żelaza, miedzi, manganu, polimetali, złota i metali rzadkich.
 
== Bibliografia ==