Akord tristanowski: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje) drobne techniczne |
mocno rozwinąłem hasło; podałem dwie możliwości interpretacji funkcji harmonicznej, wytłumaczyłem określenie zwrotu tristanowskiego; bibliografia |
||
Linia 1:
'''Akord tristanowski''' – [[akord]] zastosowany przez [[Richard Wagner|
Ukończony w [[1859]] roku dramat muzyczny opiera się w dużym stopniu właśnie o zwrot tristanowski. Pojawia się on już na początku preludium pierwszego aktu i przewija przez wszystkie części. Akord jest niezwykle wieloznaczny funkcyjnie, wywołuje napięcie, które można rozładować niemal w dowolnym kierunku. Stał się nie tylko symbolem wagnerowskiej harmoniki, ale i w ogóle kamieniem milowym ku rozkładowi [[System dur-moll|systemu dur-moll]]. Najczęściej uznawana jest jako alterowana [[subdominanta]] mollowa (w tonacji a-moll subdominantą mollową jest d-moll: ''d''-''f''-''a'') z podwyższoną prymą (na ''dis'') i dodaną sekstą wielką (tj. ''h''), gdzie kwinta (''a'') opóźniona jest przez kwartę zwiększoną (''gis''). Można potraktować również akord tristanowski jako dominantę wtrąconą (w a-moll jest to H-dur: ''h''-''dis''-''fis'') z obniżoną kwintą (na ''f'') i septymą małą (''a'') opóźnioną przez sekstę wielką (''gis''). Interpretacji funkcji akordu jest jednak więcej.
[[Plik:Wagner Tristan opening.png|center]]▼
[[Plik:TristanChord.svg|400px|center]]
== Bibliografia ==
* ''Encyklopedia muzyki'', red. Andrzej Chodkowski, Warszawa PWN, ISBN 83-01-11390-1
* Hermann Danuser ''Tristanakkord'', w: ''Die Musik in Geschichte und Gegenwart'' (MGG), ''Sachteil'', tom 9 ''Sy-Z'', 1998, s 831-843
[[Kategoria:Akordy]]
|