Prostytucja: Różnice pomiędzy wersjami

Na przestrzeni lat powstało wiele teorii ekonomicznych, socjologicznych i antropologicznych (notabene stworzonych zasadniczo przez mężczyzn), które doszukują się różnych przyczyn występowania prostytucji choć być może najbardziej prawdopodobna przyczyna to ta, że na przestrzeni ludzkich dziejów po prostu nigdy nie brakowało kobiet, które skłonne były obdarzać mężczyzn swymi wdziękami i nigdy nie brakowało też mężczyzn, którzy byliby gotowi mniej lub bardziej szczodrze odwzajemnić się za to. W istocie prostytucja w sposób naturalny wpisuje się w strategię reprodukcyjną kobiet. Mężczyźni nigdy nie mogą być pewni swojego ojcostwa – w kulturze [[Patriarchat (ustrój)|patriarchalnej]] gdzie istnieje silna rywalizacja o kobiety zawsze istnieje ryzyko, że [[gen]]y danego mężczyzny zostaną wykluczone z dalszej reprodukcji dlatego mężczyznom potrzebna jest agresja, potrzebne są też represje, które powstrzymywały innych mężczyzn przed seksualnym dostępem do kobiet, którymi zawładnęli lub chcieliby zawładnąć na wyłączność. Natomiast kobiety zawsze mogą być pewne swojego [[Matka|macierzyństwa]] a to kto stanie się biologicznym ojcem ich dzieci, jeśli nie ma w tym względzie presji społecznej<ref>{{cytuj książkę | imię = Natalie | nazwisko = Angier | autor link = Natalie Angier | tytuł = Kobieta geografia intymna | wydawca = Prószyński i S-ka | miejsce = Warszawa | rok = 2002 | strony = 391 | cytat = Ewopsychole szarpią nas to tu, to tam, aż do skręcenia karku. Z jednej strony twierdzą kobiety odznaczają się słabszym popędem płciowym niż mężczyźni. Z drugiej wmawiają nam, że dychotomia święta-dziwka stanowi uniwersalny stereotyp. W każdej kulturze zarówno mężczyźni, jak i kobiety ulegają tendencji, by oceniać kobiety albo jako przyzwoite, albo jako puszczalskie. Przyzwoitym należy się szacunek; puszczalskie kończą zamknięte w piwnicy ze statusem o parę stopni niższym od kozy. Kobieta nie może sypiać z kim chce, nie ryzykując jednocześnie straszliwego odwetu, utraty opinii, perspektyw, życia}}</ref>, stanowi z punktu widzenia kobiety sprawę drugorzędną. Kobietom do osiągnięcia sukcesu reprodukcyjnego do niczego nie przydaje się więc agresja<ref>{{cytuj stronę |url= http://www.kulturalna.warszawa.pl/kapuscinski,6,735.html |tytuł= Iwona Smolka ''Poraniona pamięć'' (recenzja książki ''Wojna nie ma w sobie nic z kobiety'' - Swietłana Aleksijewicz) | data dostępu=2012-01-21 |data= |autor= |język=pl |cytat=kobiety (…) Dostrzegają to, czego nie widzą mężczyźni. Ich wrażliwość jest inna, inaczej pracują zmysły. Mężczyźni, a przecież o wszystkich wojnach opowiadali tylko mężczyźni, relacjonują przebieg bitwy. Kobieta dostrzega coś innego. „Od razu po ataku lepiej nie patrzeć na twarze, to jakieś całkiem inne twarze, nie takie jak zazwyczaj mają ludzie. Oni sami nie mogą na siebie podnieść oczu. (…) Wydaje się, że wszyscy są trochę nienormalni, pojawia się w nich nawet coś bestialskiego. Lepiej tego nie widzieć (...)}}</ref><ref>{{cytuj książkę | imię = Robert A. | nazwisko = Haasler | autor link = | tytuł =Życie seksualne księży | wydawca = Wydawnictwo "Lux" | miejsce = | rok = 2006 | strony = 126 | cytat =(...) człowiek wierzący -niezależnie od religii - poszukiwał w swej wierze elementu kobiecego. Boginie na ogół sprzyjały ludziom. Były łaskawsze. Chętniej wysłuchiwały próśb swych wiernych}}</ref>, nie przydają się też do niczego ograniczenia swobody seksualnej. Pojawiający się, czasami także wśród prostytutek, anglojęzyczny slogan ''make love not war'' (kochaj się i nie wojuj) dość dobrze oddaje takie podejście. Faktycznie w znanych kulturach [[Matrylinearny system pokrewieństwa|matrylinearnych]], a w szczególności [[Rodzina matryfokalna|matrocentrycznych]] gdzie to zasadniczo kobiety zajmują się opieką nad dziećmi, nie przywiązuje się wagi do biologicznego ojcostwa i panują bardzo swobodne obyczaje seksualne. Analogii można doszukać się również w naturze – porównując dwa najbliżej spokrewnione z ludźmi gatunki: szympansa pospolitego i bonobo. O ile wśród [[Szympans zwyczajny|szympansów zwyczajnych]] panują stosunki patriarchalne i samce odznaczają się znaczną dozą agresji o tyle u [[Szympans karłowaty|szympansa bonobo]] panuje matriarchat a wszelka agresja jest bardzo szybko udaremniana czemu służą właśnie zachowania seksualne. Znamienne jest też to, że na przestrzeni dziejów we wszystkich kulturach za prostytucję karano w zasadzie jedynie prostytuujące się kobiety a nie ich klientów<ref>{{cytuj książkę | imię = Natalie | nazwisko = Angier | autor link = Natalie Angier | tytuł = Kobieta geografia intymna | wydawca = Prószyński i S-ka | miejsce = Warszawa | rok = 2002 | strony = 391-392 | cytat = I tak kobiety, które podobno mają mniejszy popęd płciowy niż mężczyźni, powszechnie karze się za wszelkie oznaki skłonności wręcz przeciwnych – za to, że nie słuchają swych „naturalnych” inklinacji ku stłumionemu libido. (…) Ale popęd kobiet, choć rzekomo słaby, nie jest jeszcze dostatecznie słaby. (…) Szczątki kobiecej niewierności są dostatecznie duże, by uzasadnić [[Infibulacja|infibulację]], odosobnienie, zamykanie w klasztorze. Mężczyźni mają z natury silniejszy popęd płciowy – a jednak to wszystkie prawa, zwyczaje, kary, hańba, zakazy, mistyka i antymistyka wymierzone są z całą furią hominidów w ów rzekomo niemrawy, senny, bierny byt – kobiece libido. Skąd więc mamy wiedzieć, co jest dla nas naturalne, kiedy wszelkie nasze pragnienia żądzy, wolności, muzyki naszych ciał uważa się za sprzeczne z naturą? (…) „W obliczu przytłaczających dowodów, iż kobiety systematycznie bije się za cudzołóstwo i swobodę seksualną, przypisywanie stosunkowo małego zainteresowania seksem wyłącznie ich biologicznej naturze wydaje się przedwczesne – pisze Barbara Smuts. – Skoro kobieca seksualność w porównaniu z męską jest umiarkowana, dlaczego mężczyźni na całym świecie posuwają się do tak drastycznych środków by ją opanować i ograniczyć?”}}</ref> co być może stanowi odzwierciedlenie głębszej prawdy, że prostytucję rodzi nie tyle męski [[popyt]], jak chciałyby tego współczesne feministki, co raczej nigdy nie gasnąca [[podaż]] ze strony kobiet<ref>{{cytuj książkę | imię = Kazimierz | nazwisko = Imieliński | autor link = Kazimierz Imieliński | tytuł = Manowce seksu. Prostytucja | wydawca = Wydawnictwo Res Polona | miejsce = Łódź | rok = 1990 | strony = 110 | cytat = Oczywiście, zapotrzebowanie ze strony mężczyzn nie wyjaśnia całkowicie rozmiaru prostytucji w dużych miastach. F. Schiller wskazuje, że (...) istnieje silna dysproporcja pomiędzy liczbą prostytutek a liczbą mężczyzn w poszczególnych miastach. (...) w Berlinie prostytucja powiększyła sie dwukrotnie w porównaniu do liczby mężczyzn. Wszędzie podaż prostytucji przekracza popyt na nią}}</ref>. Warto też zwrócić uwagę na kraje skandynawskie (takie jak na przykład [[Szwecja]]) gdzie udział kobiet w życiu politycznym (w wybieralnych organach politycznych takich jak parlament kobiety stanowią często do 50%), społecznym i religijnym (dopuszcza się na przykład kapłaństwo kobiet<ref>{{cytuj książkę | imię = Georges | nazwisko = Duby, Philippe Ariès (red.) | autor link = Georges Duby | tytuł = Historia życia prywatnego, Tom 5: Od pierwszej wojny światowej do naszych czasów. | wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo | miejsce = Wrocław | rok = 1999, 2006 | strony = 669-671 | cytat = Mało kto wie, że szwedzki Kościół jest kościołem państwowym, a luteranizm religią państwową. (Dla porównania nie jest tak w przypadku Włoch!) Od roku 1523, wraz z narastaniem reformacji, Kościół zaczął funkcjonować jako instytucja powiązana z aparatem państwowym. (…) dopiero od 1860 r. Szwedzi mogli występować z Kościoła. Aby to uczynić musieli wszakże wstąpić do innej chrześcijańskiej wspólnoty. (…) Szwecja pozostaje więc oficjalnie jednym z najbardziej chrześcijańskich i zsekularyzowanych państw. Kościół znajduje się w rękach państwa, które powołuje biskupów oraz część duchowieństwa, decyduje o ich pensjach, pobiera podatki religijne. (…) Od 1958 r. szwedzki Kościół uznaje kapłaństwo kobiet. Chociaż dzisiaj jest ich już około 450 pełniących funkcje pastora, w dalszym ciągu częste są sprzeciwy wobec tej sytuacji, usankcjonowanej przecież prawem}}</ref>) jest najwyższy. Kraje te zdelegalizowały samą prostytucję pod wpływem ruchów feministycznych, które, powstały co prawda w środowiskach kobiecych, jednak zdaniem wielu autorów z uwagi na swój radykalizm nie reprezentują interesów ogółu kobiet<ref>{{cytuj książkę | imię = Élisabeth | nazwisko = Badinter | autor link = Élisabeth Badinter | tytuł = Fałszywa ścieżka | wydawca = Wydawnictwo W. A. B. | miejsce = Warszawa | rok = 2005 | strony = | cytat =}}</ref>. Tym niemniej kraje skandynawskie od lat uchodzą za kraje o największej (przynajmniej w kręgu kultury europejskiej) swobodzie życia seksualnego<ref>{{cytuj książkę | imię = Kazimierz | nazwisko = Imieliński | autor link = Kazimierz Imieliński | tytuł = Sekrety seksu | wydawca = Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych | miejsce = Warszawa | rok = 1990 | strony = 80-85 | cytat = Największe zmiany w stosunkach między kobietą a mężczyzną oraz w obyczajach seksualnych zaszły w krajach skandynawskich, a przede wszystkim w Szwecji. Szwecja jest również jednym z krajów, w których przemiany te zostały zapoczątkowane, po czym rozszerzyły się na całą Europę, a nawet Ameryką Północną. (…) Szwecja jest krajem, który uważa się obecnie za najbardziej postępowy w dziedzinie stosunków między kobietami i mężczyznami. Społeczeństwo szwedzkie ma specyficzne podejście do spraw seksualnych i moralności w ogóle. (…) W wielu jeszcze krajach, zwłaszcza Europy zachodniej, seks uważa się za sferę życia grzeszną i nieprzyzwoitą, natomiast w Szwecji jest ona szczęściem i tematem nauki w szkołach. Przyszłe matki, nawet jeśli nie posiadają mężów lub są uczennicami szkół, otaczane są szacunkiem i opieką. Pozamałżeńskie stosunki seksualne nie muszą być powodem do rozwodu. Odrazy nie budzi pokazywanie scen seksualnych, lecz wulgarność, chamstwo, zakłócanie spokoju na ulicach oraz wszelkie nieprawidłowości w kontaktach międzyludzkich. (…) Szwedki w stosunku do kobiet zachodniej Europy wcale nie są bardziej niemoralne, są natomiast bardziej uczciwe. Wiele z nich stwierdza, że nie potrzebuje męża dla zaspokojenia potrzeb seksualnych. Partnerów seksualnych wyszukują sobie same i wcale przy tym nie czują się bardziej osamotnione niż wiele kobiet zamężnych zachodniej Europy. Przeciwnie, stwierdzają, że kobiety zazdroszczą im, ponieważ są wolne.(…) Natomiast to co przyczynia się do rozgłosu Szwedek, jako kobiet nie posiadających zahamowań seksualnych, to ich inicjatywa seksualna}}</ref>. Znamienne też, że jednocześnie są to kraje, które unikały w XX wieku, przynajmniej tam gdzie to było możliwe, uczestnictwa w konfliktach zbrojnych (w szczególności [[Szwecja|Szwecji]] udało się zachować neutralność zarówno podczas pierwszej jak i drugiej wojny światowej). Prostytucja w znaczeniu społecznym bliska jest [[Rodzina matryfokalna|rodzinie matryfokalnej]]<ref>{{cytuj książkę | imię = Daniel | nazwisko = Jabłoński, Lech Ostasz | autor link =Lech Ostasz | tytuł = Zarys wiedzy o rodzinie, małżeństwie, kohabitacji i konkubinacie. Perspektywa antropologii kulturowej i ogólnej | wydawca = Wydawnictwo Adiaphora | miejsce = Olsztyn | rok = 2001 | strony =165-168 | cytat= Forma [[Rodzina matryfokalna|rodziny matryfokalnej]] pojawiła się dość nieoczekiwanie również w XVI wieku w Rzymie. Miasto to (…) chętnie przyjmowało dużą liczbę kobiet mogących zaspokoić seksualne potrzeby dużej liczby mężczyzn (proporcja płci kształtowała się wówczas na poziomie: 4 kobiety na 6 mężczyzn). Potrzeby te nie mogły być zaspokojone w ramach małżeństwa, niechętnie już wtedy patrzono na – jeszcze niedawno powszechny – konkubinat. Powstała więc nisza dla prostytucji. Dla jej praktykowania przybywały do Rzymu kobiety z pozostałych rejonów półwyspu, jak i z całej Europy (głównie Hiszpanii, ale również z Francji, Niemiec, Grecji i obszarów słowiańskich). Rodzimych mieszkanek było za mało, zresztą zapewne łatwiej było podjąć się stylu życia – kłócącego się z ówcześnie oficjalnie rozpowszechnianymi wartościami – z dala od krewnych. Część prostytutek uzyskała wysoki status społeczny, dorobiło się pokaźnych majątków, zdobyło wykształcenie (głównie nieformalne i poprzez otaczanie się wykształconymi mężczyznami-kochankami). Zwano je [[kurtyzana]]mi (''cortegiane'') w odróżnieniu od ich biedniejszych koleżanek (''puttana''). To wokół nich zawiązywały się [[Rodzina matryfokalna|rodziny matryfokalne]]. „Oprócz matki i dzieci w domu kurtyzany mieszkało często także jej rodzeństwo, przy czym to ona właśnie brała na siebie ciężar odpowiedzialności za nich wszystkich. Ponieważ, jako jedyne spośród kobiet pracujących zawodowo, kurtyzany zarabiały wystarczająco dużo, by móc utrzymać rodzinę, i ponieważ ze względu na charakter swego zawodu były albo niezamężne, albo pozostawały w separacji z mężem, w konsekwencji to one pełniły głowę rodziny, uzależniając od siebie finansowo również męskich jej członków. Z tego powodu w źródłach z tamtego okresu kurtyzany wymieniane są jako najważniejsze osoby w rzymskich gospodarstwach domowych. (…) Powyższy stan rzeczy wyjaśnia też dlaczego w przeprowadzonym w latach [[1526]]-27 spisie ludności ponad dwadzieścia procent gospodarstw domowych utrzymywanych jest przez kobiety (…) Wysoce prawdopodobne jest, że w innych okresach i w innych społeczeństwach europejskich, oraz tam gdzie zawędrowała kultura zachodnia, prostytutki tworzyły taki właśnie typ rodziny. Przypuszczamy tak dlatego, że domostwo matryfokalne jest w największym stopniu, spośród wszystkich struktur rodzinnych, uniezależnione od mężczyzn (ich zasobów, stałej opieki, poparcia społecznego). Mężczyźni zaś nie garną się do stałego życia z prostytutkami, chociaż silnie zależy to od pozycji prostytutek, które są grupą wewnętrznie zróżnicowaną. (…) Gdy kobieta będąca prostytutką ma dziecko (dzieci) i żyje z nim(nimi) w pojedynkę, to tworzy po prostu rodzinę jednorodzicielską, matczyną. Gdy ma męża lub stałego partnera, to ich relacja ma charakter związku bez wymogu wierności seksualnej, przynajmniej od strony kobiety. Prostytutki żyjące w [[Rodzina matryfokalna|rodzinie matryfokalnej]] nie dbają raczej o to, kto jest ojcem biologicznym dziecka(ci), zresztą byłoby to trudne ze względu na liczbę partnerów seksualnych. W innych kontekstach może być jednak odmiennie. Na przykład na terenach arabskich w drugiej połowie pierwszego tysiąclecia, sprawę ojcostwa dziecka urodzonego przez prostytutkę regulowano w ten sposób, że po porodzie prostytutka zapraszała do siebie wszystkich wchodzących w grę klientów i ten, który okazywał się najbardziej podobny do nowo narodzonego dziecka, został ogłoszony ojcem}}</ref> i podobnie jak [[małżeństwo]] łączy aspekt seksualny z ekonomicznym nie pozbawiając przy tym prostytutki możliwości posiadania [[dziecko|dzieci]] – badania socjologiczne pokazują, że samotne matki z dziećmi stanowią istotną grupę wśród prostytutek. Jeśli już prostytutki (przynajnajmniej te dla których prostytucja jest czymś więcej niż przelotną przygodą) zakładają jakieś rodziny to najczęściej są to właśnie rodziny matryfokalne. Niewykluczone, że gdyby ewolucja [[Człowiek rozumny|homo sapiens]] potoczyła się inaczej to żylibyśmy w strukturach społecznych opartych na tzw. ''modelu prostytucyjnym'', w którym jedna kobieta wybiera wsparcie i współżycie z wieloma mężczyznami. Niektórzy badacze sugerują, że model taki mógł występować na najwcześniejszych etapach rozwoju gatunku ludzkiego<ref>{{cytuj książkę stronę| imięurl = Chris Dhttp://www. | nazwisko = Knight | autor link = | tytuł = The evolution of Brideservice (referat zaprezentowany na konferencji the Westermarck Society ptforbes. “Marriage, Morality and Emotions”, 18com/2006/02/11/economics-22 listopada) | wydawca = | miejsce = Helsinki | rok = 1998 | strony = | cytat=}}</ref><ref>{{cytuj książkę | imię = Tomasz | nazwisko = Szlendak | autor link = Tomasz Szlendak prostitution-marriage_cx_mn_money06_0214prostitution.html
| tytuł = Architektonika''The romansu.Economics OOf społecznej naturze miłości romantycznej | wydawca = Oficyna Naukowa | miejsce = Warszawa | rok = 2002 | strony =217 | cytat= Kolejny szczegółowy model teoretyczny (…) prezentuje brytyjski darwinista Chris Knight. (…) Jego zdaniem historia naturalna potoczyć się mogła nie tylko w kierunku stworzenia rodziny, jaką znamy dziś (monogamiczny lub poligamiczny związek kobiety i mężczyzny oraz ich dzieci), ale także w kierunku konstruktu, który badacz ten nazwał modelem prostytucyjnym (Prostitution''prostitution model''). Jest to alternatywny model rodziny, mógł on jednakże wedle Knighta funkcjonować na którymś z najwcześniejszych stadiów ludzkiej ewolucji. W takim modelu rodziny kobiety zapładniane byłyby egzogamicznie przez obcych mężczyzn, po czym wracałyby do rodziny, którą tworzyłyby razem ze swoimi braćmi i siostrami. Bracia pełniliby w tym modelu rolę mężów swoich sióstr i opiekunów ich dzieci. „Prostytucja” tego typu przynosiłaby też tak skonstruowanej rodzinie dodatkowe korzyści w postaci przynoszonych przez „prostytuujące się” samice dóbr, otrzymywanych od samców chcących rozplenić swoje [[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]]. Ewolucyjnie wczesną formę takiej prostytucji można obserwować u wielu gatunków, w tym szympansów bonobo, których samice oddają się niekiedy w czasie rui za pożywienie. Darowanie pożywienia, czyli innymi słowy, prezentacja zasobów, wskazuje kobietom, a także samicom innych naczelnych, że samiec jest w stanie zapewnić wyżywienie ewentualnemu potomstwu. Brzydko mówiąc, kobieta jest wtedy skłonna, tak jak szympansica, oddać się za przysłowiowego „banana” nawet na tak zwanej pierwszej randce}}</ref>.