Wyliny-Ruś: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m dokładne linkowanie przy użyciu AWB |
Beata Zdyb (dyskusja | edycje) źródła/przypisy, ort., poprawa linków, infobox, drobne merytoryczne |
||
Linia 12:
|sołectwo =
|wysokość =
|liczba ludności =
|rok = 2006
|strefa numeracyjna = (+48) 86
|kod pocztowy = 18-210
Linia 27:
'''Wyliny-Ruś''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]], położona w [[województwo podlaskie|województwie podlaskim]], w [[powiat wysokomazowiecki|powiecie wysokomazowieckim]], w [[gmina Szepietowo|gminie Szepietowo]].
[[podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo łomżyńskie|województwa łomżyńskiego]].
W miejscowości: [[szkoła podstawowa]], [[Leśniczówka (budynek)|leśniczówka]], [[sklep]] spożywczo-przemysłowy oraz [[remiza strażacka|remiza]] [[Ochotnicza Straż Pożarna|Ochotniczej Straży Pożarnej]]. Wieś dzieli się na starszą część oraz nowszą, wybudowaną po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]], zwaną potocznie ''Budowa'' (miał to być [[kołchoz]]).
== Historia wsi ==
Miejscowość nad rzeczką Dzierżą<ref name="Słownik geograficzny1">Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom II, str. 292</ref>.
W [[1827]] r.
Pod koniec [[XIX wiek|XIX w.]] ''Wilinyruś'' albo ''Wyliny'', wieś i [[folwark]] w powiecie [[Powiat wysokomazowiecki|mazowieckim]], gminie [[Nowe Piekuty|Piekuty]], [[parafia|parafii]] [[Wyszonki Kościelne|Wyszonki]]<ref name="Słownik geograficzny3">Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom XIII, str. 473-474</ref>.
[[2 stycznia]] [[1919]] roku w pobliżu wsi polscy żandarmi [[Mord na członkach misji Rosyjskiego Czerwonego Krzyża w 1919 roku|zamordowali 4 z 5 członków misji Rosyjskiego Czerwonego Krzyża]]; 5 osoba zdołała zbiec<ref>[[Stefan Król (historyk)|Stefan Król]], ''Cytadela Warszawska'', Warszawa 1978</ref>. ▼
▲[[2 stycznia]] [[1919]]
W [[1921]] wyszczególniono:▼
* wieś ''Wyliny-Ruś''. Było tu 41 budynków z przeznaczeniem mieszkalnym oraz 224. mieszkańców (108. mężczyzn i 116 kobiet). [[Narodowość polska|Narodowość polską]] podało 221 osób, a 3 ''inną''▼
* folwark ''Wyliny-Ruś'', gdzie naliczono 4 budynki z przeznaczeniem mieszkalnym oraz 87. mieszkańców (47. mężczyzn i 40 kobiet). Wszyscy podali [[Narodowość polska|narodowość polską]].<ref name="Skorowidz miejscowości RP">Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie pierwszego powszechnego spisu ludności z dnia 30 września 1921 r., Województwo białostockie, Powiat Wysokie Mazowieckie, Gmina Piekuty</ref>▼
▲W [[1921]] r. wyszczególniono:
▲* wieś
* [[spichlerz]] drewniany z roku [[1865]]▼
▲* folwark
* pozostałości zespołu [[dwór|dworskiego]] z początku [[XX wiek|XX w.]]▼
* [[czworak (budynek)|czworak]] murowany z początku XX w.▼
== Zabytki ==
* [[powozownia]] murowana, początek XX w.▼
Obszary i obiekty chronione znajdujące się na terenie wsi:<ref name="Projekt Zmiany Studium Uwarunkowań"/><ref name="Dziennik Urzędowy">Dziennik Urzędowy Województwa Podlaskiego Nr 21 z dnia 25 stycznia 2008 r., poz. 238, str. 1457</ref>
* [[zagroda]]:▼
Obiekty znajdujące się w ewidencji zabytków:
** [[dom]] drewniany▼
▲** [[powozownia]] murowana, początek XX w.
** fragment [[aleja|alei]] dojazdowej świerkowej, 1. poł. XX w.
▲* [[zagroda]] nr 17:
* dwie [[mogiła|mogiły]] żołnierskie z [[krzyż]]ami [[beton]]owymi z września [[1939]] r.
* [[kapliczka]] murowana Matki Boskiej Częstochowskiej z
* osada, ślady osadnicze średniowiecze, okres nowożytny<ref name="Projekt Zmiany Studium Uwarunkowań"/>
== Środowisko
Niedaleko od wsi przepływa rzeka [[Mień (rzeka)|Mianka]].
W leśnictwie Wyliny Ruś duży udział stanowią drzewostany w średnich i starszych klasach wieku.
W kompleksie leśnym Wyliny (fragment przewidziany do ochrony jako rezerwat przyrody) występuje 15 gatunków chronionych roślin naczyniowych i kilkanaście gatunków chronionych porostów oraz kilka siedlisk podlegających ochronie.
Chronione gatunki flory:
* [[widłak jałowcowaty]] – ''lycopodium annotinum''
Linia 68 ⟶ 78:
* [[przytulia wonna]] – ''asperula odorata''
* [[kukułka szerokolistna|storczyk szerokolistny]] – ''orchis latifolia''
* [[kruszczyk szerokolistny]] – ''epipactis helleborine''<ref name="Projekt Zmiany Studium Uwarunkowań">
Chronione gatunki fauny:
* [[jastrzębie|jastrząb]], lęgowy, ''accipiter gentilis''
* [[Zimorodek białoczelny|zimorodek]], lęgowy, zimujący, ''alcedo attis''
Linia 76 ⟶ 86:
* [[lerka|skowronek borowy]], lęgowy, ''lullula arborea''
▲W miejscowości: [[szkoła podstawowa]], [[Leśniczówka (budynek)|leśniczówka]], [[sklep]] spożywczo-przemysłowy oraz [[remiza strażacka|remiza]] [[Ochotnicza Straż Pożarna|Ochotniczej Straży Pożarnej]]. Wieś dzieli się na starszą część oraz nowszą, wybudowaną po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]], zwaną potocznie ''Budowa'' (miał to być kołchoz).
{{przypisy}}
| |||