Kalwinizm afrykanerski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.3) (Robot dodał pt:Calvinismo Afrikaner; zmiany kosmetyczne
Linia 10:
== Okres wczesnego osadnictwa ==
=== Kalwinizm misyjny ===
Niderlandzkie osadnictwo w Afryce południowej odniosło sukces m.in. z powodu systemu prawnego w pierwszych koloniach. Te prawa zakazywały jakichkolwiek kontaktów z tubylcami (nawet ich nawracania na chrześcijaństwo) po to, żeby uniknąć zatargów i konfliktów zbrojnych. Osadnicy obawiali się tubylców i gardzili nimi, uważając ich niesłusznie za [[kanibalizm|kanibali]]. Ciemny kolor skóry i "pogańskie obyczaje" sprzyjały identyfikowaniu tubylców z ludźmi potępionymi przez [[Bóg|Boga]] (wg kalwińskiej doktryny o podwójnej [[predestynacja|predestynacji]]). Stopniowo jednak część tubylców zaczęła pracować jako robotnicy i służący w europejskich osadach i byli oni pierwszymi [[autochton]]ami, których zapoznano z doktryną kalwinizmu. Powstawały europejskie gospodarstwa rolne na terenach zamieszkanych do tej pory tylko przez nieliczne ludy [[Nomada|koczowników]] i zbieraczy. Właściciele tych posiadłości uznawali, że mają prawo nie tylko do ziemi, lecz także do panowania nad tubylcami; osiedlali ich przymusowo jako [[Niewolnictwo|niewolników]] i przymusowo nawracali. W ten sposób [[niewolnictwo]] zaczęło być postrzegane jako środek do ewangelizacji tubylców, a więc jako zjawisko pozytywne.
 
Południowoafrykański [[Holenderski Kościół Reformowany]] przyjął doktrynę, że "Królestwo Boże" będzie się rozszerzać wraz z nowymi terenami oddawanymi "przez [[Opatrzność]]" pod władzę Afrykanerów. Nakazowi ewangelizacji tubylców towarzyszył ścisły zakaz utrzymywania kontaktów bliższych, niż to konieczne do działalności misyjnej, a także obligacja zachowania czystości doktryny w "morzu pogaństwa".
Linia 18:
 
=== Kalwinizm nacjonalistyczny ===
Brytyjczycy opanowali [[Kraj Przylądkowy]] w latach [[1797]]-[[1805]] i przynieśli tam idee oświecenia: wprowadzili bardziej liberalny system prawny, z szacunkiem odnosili się do ciemnoskórych tubylców, nazywając ich "szlachetnymi dzikimi" o "nieskażonych duszach". Znieśli w [[1835]] [[niewolnictwo]] oraz wprowadzili równość wszystkich wobec prawa, co dało ciemnoskórym możliwość wnoszenia pozwów przeciwko "białym" do sądów. Brytyjczycy rzadko odwoływali się do Boga, za to przyznawali prymat ludzkiemu rozumowi. Dla Afrykanerów takie działania były tożsame z najgorszą herezją, której towarzyszyło rujnowanie ich gospodarstw rolnych, odbieranie niewolników i konfiskaty ziemi bez odszkodowania.
 
=== Wielki trek ===
Linia 31:
Kolejnym konserwatywnym ruchem religijnym z Niderlandów byli [[Doppers]], którzy sprzeciwiali się śpiewaniu [[hymn]]ów podczas nabożeństw (dopuszczali tylko śpiewanie [[psalm]]ów). Grupa afrykanerskich zwolenników Doppersów (w tym przyszły prezydent RPA- [[Paul Kruger]]) utworzyła w lutym [[1859]] odrębny Kościół "[[Gereformeerde Kerk]]", tworząc w ten sposób trzeci Kościół reformowany obok "Nederduits Gereformeerde Kerk" (z [[synod]]em w [[Kapsztad]]zie) i państwowego w RPA "Nederduitsch Hervormde Kerk".
 
"Gereformeerde Kerk" stał się symbolem opozycji wobec wszystkiego, co brytyjskie. Jego wyznawcy akcentowali [[purytanizm]] nie tylko w kulcie i moralności, lecz nawet w ubiorze i mowie. Ich wpływ na politykę RPA był nieproporcjonalnie większy od ich liczebności<ref>Sheila Patterson, ''The Last Trek: A Study of the Boer People and the Afrikaner Nation'', s. 183-184, ISBN 0-415-32999-X</ref>.
 
=== Afrykanerskie braterstwo ===
Linia 54:
[[en:Afrikaner Calvinism]]
[[fr:Calvinisme afrikaner]]
[[pt:Calvinismo Afrikaner]]
[[fi:Etelä-Afrikan reformoidut kirkot]]