Zalążnia: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków |
drobne merytoryczne |
||
Linia 1:
[[Plik:Polygonatum multiflorum5 ies.jpg|thumb|250px|Przekrój przez kwiat [[Kokoryczka wielokwiatowa|kokoryczki]] – widoczna zalążnia z 6 zalążkami]]
'''Zalążnia''' (''ovarium'') – rozszerzona, dolna część [[słupek|słupka]] kwiatowego (''pistillum'') u roślin [[okrytonasienne|okrytonasiennych]]. Powstaje w wyniku zrośnięcia jednego lub więcej [[owocolistek|owocolistków]], tworzących ściany komory zalążniowej. Zalążnia w słupku zbudowanym z jednego owocolistka jest zawsze jednokomorowa. Jeśli owocolistków jest więcej, ale zrastają się brzegami – także tworzą komorę pojedynczą. Jeśli brzegi owocolistków wchodzą do wnętrza, a ściany zalążni powstają w wyniku zrastania się ich zewnętrznych części to zalążnia może być wielokomorowa lub może zawierać niepełne przegrody{{r|szweykowska}}. Jeśli to nie brzegi owocolistków, a wybujałe tkanki wyrastające z ich ścian dzielą komorę zalążni – nazywane są one fałszywymi przegrodami (np. u [[kapustowate|kapustowatych]]). Zalążnia utworzona z więcej niż jednego owocolistka nazywana bywa cenokarpem. W wyniku zrastania się owocolistków (zarówno pojedynczych, jak i wielu), ich górna powierzchnia staje się wewnętrzną ścianą zalążni. Nierzadko owocolistki zrastają się w dolnej części słupka, tworzącej zalążnię, podczas gdy wyżej rozchylają się tworząc odrębne szyjki i [[znamię (botanika)|znamiona]]{{r|strasburger}}.
Na wewnętrznych ścianach owocolistków znajduje się jeden lub wiele [[zalążek|zalążków]]{{r|szweykowska}}. Powstawać mogą albo na brzegach owocolistków (submarginalnie) albo na ich powierzchni (laminalnie) z wyniosłości zwanej [[Łożysko (botanika)|łożyskiem]] (placenta), przez które przechodzą [[wiązki przewodzące]]{{r|podbielkowski}}{{r|ruthis}}. U niektórych grup systematycznych roślin (u [[Sandałowce|sandałowców]]) następuje daleko posunięta redukcja budowy i integracja zalążków z zalążnią, np. u [[gałecznicowate|gałecznicowatych]] redukcja [[Integument (botanika)|integumentów]] i łożyska prowadzi do tego, że komórki macierzyste [[makrospora|makrospor]] osadzone są po prostu w ścianie zalążni{{r|ruthis}}.
Linia 9:
* kątowe – wyrastają na brzegach owocolistków w zalążni wielokomorowej,
* ścienne – rozwijają się na wewnętrznej ścianie zalążni,
* osiowe – znajdują się na kolumience wyrastającej z dna zalążni jednokomorowej, powstałej ze zrośnięcia
[[Plik:Ovary position.svg|thumb|250px|1. słupek górny, 2. słupek górny kołozalążniowy, 3. słupek dolny]]
Linia 21:
* <ref name=podbielkowski>{{cytuj książkę|autor=Zbigniew Podbielkowski|tytuł=Rozmnażanie się roślin|wydawca=Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne|miejsce=Warszawa|data=1982|strony=240|isbn=83-02-01456-7}}</ref>
* <ref name=ruthis>{{cytuj książkę|autor=Alfred Ruthishauser|tytuł=Embriologia i biologia romnażania roślin okrytonasiennych|wydawca=Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne|miejsce=Warszawa|data=1973|strony=13, 20}}</ref>
* <ref name=strasburger>{{cytuj książkę|autor=Strasburger E., Noll F., Schenck H., Schimper A. F. W. |tytuł=Botanika| strony=811-813 | wydawca=Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne| miejsce=Warszawa|rok=1972}}</ref>
* <ref name=szweykowska>{{Cytuj książkę |imię=J. |nazwisko=Szweykowska |imię2=J. |nazwisko2=Szweykowski |tytuł=Botanika. Tom I. Morfologia |wydawca=Wyd. Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |data=2005 |strony=287-288 |isbn =83-01-13946-3}}</ref>
}}
| |||