V Republika Francuska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EmausBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.3) (Robot dodał gl:Quinta República Francesa
dr
Linia 3:
'''Piąta Republika''' – okres piątej konstytucji republikańskiej [[Francja|Francji]], który rozpoczął się [[5 października]] [[1958]] r. Piąta Republika jest bezpośrednią następczynią [[IV Republika Francuska|IV Republiki]] i zastępuje podzielony na frakcje parlamentarne rząd bardziej scentralizowaną demokracją.
 
Impulsem do dokonania zmian była [[wojna algierska]]. Chociaż Francja zrezygnowała z wielu swoich kolonii, jak posiadłości w Afryce Zachodniej czy Azji Południowo-Wschodniej, ciągle utrzymywała status kolonialny w [[Algieria francuska|Algierii]], w której mieszkała duża liczba Francuzów. Algieria uzyskała ostatecznie niepodległość [[5 lipca]] [[1962]] r.
 
Generał [[Charles de Gaulle]] wykorzystał kryzys algierski jako okazję do utworzenia nowego rządu francuskiego z silniejszym urzędem prezydenta, który poprzednio był jedynie figurantem. Francuscy prezydenci zyskali większą władzę niż większość ich europejskich odpowiedników w demokracjach parlamentarnych. [[28 września]] [[1958]] r. miało miejsce referendum i 79,2% głosujących poparło projekt nowej konstytucji. Prezydent był poprzednio wybierany przez ciało elektorskie, ale w [[1962]] r. de Gaulle zaproponował, aby prezydent był wybierany przez obywateli w bezpośrednich wyborach. Chociaż metoda i intencje de Gaulle'a w tym referendum były kontestowane przez wiele ugrupowań politycznych, zmiana została przyjęta przez francuski elektorat. System ten daje prezydentowi republiki dostateczną legitymację, gdyż zwycięzca wyborów prezydenckich musi uzyskać większość bezwzględną głosów w pierwszej lub ostatecznie w drugiej turze głosowania. Do 2002 kadencja prezydenta Republiki trwała 7 lat, zaś począwszy od drugiej kadencji [[Jacques Chirac|Jacques'a Chiraka]] ([[2002]] - [[2007]]2002–2007) trwa 5 lat. Decyzja o skróceniu długości i zsynchronizowaniu kadencji prezydenta z kadencją parlamentu zapadła w drodze [[Referendum konstytucyjne we Francji w 2000 roku|referendum]] przeprowadzonego [[24 września]] [[2000]] r. (opowiedziało się za nią 73% głosujących).
 
Następcami de Gaulle'a na stanowisku prezydenta Francji byli [[Georges Pompidou]] ([[1969]]–[[1974]]1969–1974), [[Valéry Giscard d'Estaing]] ([[1974]]–[[1981]]1974–1981), [[François Mitterrand]] ([[1981]]–[[1995]]1981–1995), [[Jacques Chirac]] ([[1995]]-[[2007]]), [[Nicolas Sarkozy]] ([[2007]]–[[2012]]2007–2012) i [[François Hollande]] ([[od 2012]]-).
 
[[Kategoria:Francja w XX wieku]]