Teodor Parnicki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków do przek., usunięcie zbędnych linków do dat, WP:SK
m drobne redakcyjne, lit., int.
Linia 20:
| www = <!-- z http:// -->
}}
__NOTOC__
'''Teodor Parnicki''' (ur. [[5 marca]] [[1908]] w [[Charlottenburg (poddzielnica Berlina)|Charlottenburgu]], zm. [[5 grudnia]] [[1988]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – [[Polska|polski]] [[pisarz]], autor powieści historycznych i historyczno-fantastycznych.
 
== ŻycieŻyciorys ==
[[Plik:Tablica Teodor Parnicki.jpg|thumb|left|Tablica pamiątkowa na domu przy ul. S. Zimorowicza 2 w Warszawie]]
Był synem Bronisława i Augustyny z Piekarskich. Jego ojciec studiował na [[Uniwersytet Techniczny w Berlinie|politechnice w Berlinie]], zaś po zdobyciu tytułu inżyniera wyjechał z rodziną do [[Moskwa|Moskwy]], gdzie pracował aż do wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. Jako obywatel niemiecki zmuszony był do opuszczenia Moskwy – udał się do [[Ufa|Ufy]]. Gdy w 1918 zmarła matka Teodora, jego ojciec ożenił się ponownie z młodą Rosjanką, która spowodowała umieszczenie pasierba w korpusie kadetów w [[Omsk]]u, przeniesionego następnie do [[Władywostok]]u. W wieku 12 lat Teodor Parnicki, posługujący się na co dzień językiem rosyjskim albo niemieckim, uciekł do [[Harbin]]u w [[Mandżuria|Mandżurii]]. Pomogła mu Polonia harbińska, umieszczając chłopca w polskim [[Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Harbinie|Gimnazjum im. H. Sienkiewicza w Harbinie]]. Z trudem opanowując język polski w wieku 15 lat postanowił wrócić do Polski i zostać polskim pisarzem. Po maturze i śmierci ojca przyjechał do [[Lwów|Lwowa]] i rozpoczął studia na Wydziale Humanistycznym [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytetu Jana Kazimierza]] (dziś Uniwersytet Lwowski) pod kierunkiem filologa, badacza twórczości [[Juliusz Słowacki|Juliusza Słowackiego]], prof. [[Juliusz Kleiner|Juliusza Kleinera]]. Poświęcił się jednocześnie [[Polonistyka|filologii polskiej]], [[Filologia angielska|anglistyce]] i [[Orientalistyka|orientalistyce]]. Jako znawca wygłaszał na Uniwersytecie Lwowskim cykle wykładów o [[Literatura rosyjska|literaturze rosyjskiej]]. W roku 1928 zaczął publikować swoje prace – od powieści sensacyjnych do historycznych. Powieść ''[[Aecjusz, ostatni Rzymianin]]'' przyniosła mu w nagrodę stypendium, dzięki któremu zwiedził [[Bułgaria|Bułgarię]], [[Grecja|Grecję]] i [[Turcja|Turcję]]. Wrócił do Lwowa tuż przed wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Po zajęciu Lwowa przez wojska sowieckie został aresztowany i skazany na osiem lat więzienia. Odzyskał wolność w sierpniu 1941 i uzyskał stanowisko [[attaché]] kulturalnego przy ambasadzie polskiej w [[Kujbyszew (obwód nowosybirski)|Kujbyszewie]]. Opuścił [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] z [[Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1941-1942)|Armią Andersa]], ewakuując się najpierw do [[Teheran]]u, następnie do [[Jerozolima|Jerozolimy]], gdzie przebywał do roku 1944. Przez następny rok, do 1945 przebywał w [[Meksyk]]u, gdzie był attaché kulturalnym w ambasadzie RP. Po wycofaniu przez Meksyk uznania [[Rząd RP na uchodźstwie|Rządu RP na Uchodźstwie]] i zamknięciu ambasady utrzymywał się z renty ufundowanej przez Polonię. Do Polski przyjeżdżał na krótko w latach 1963 i 1965, zaś w 1967 wrócił do kraju na stałe, zajmując się twórczością i nie dając się wciągnąć w działalność polityczną. W 1972 otrzymał nagrodę państwową I stopnia<ref>Dziennik Polski, rok XXVIII, nr 172 (8835), s. 3.</ref>,
a w 1986 uhonorowany został tytułem „Zasłużony dla Kultury Narodowej”. Zmarł w Warszawie w trakcie pracy nad 4-tomową kolejną powieścią historyczną.
[[Plik:Tablica Teodor Parnicki.jpg|thumb|Tablica pamiątkowa na domu przy ul. S. Zimorowicza 2 w Warszawie]]
 
== Twórczość ==
Linia 37 ⟶ 36:
Wśród autorów i myślicieli, którzy wywarli wpływ na twórczość Parnickiego, byli m.in. [[Juliusz Słowacki]], [[Henryk Sienkiewicz]], a także: [[Dante Alighieri]], [[Aleksander Dumas (ojciec)]], [[Dmitrij Mereżkowski]], [[Mark Ałdanow]], [[Nikołaj Bierdiajew]] i [[Arnold Joseph Toynbee]].
 
Ważniejsze utwory:
Twórczość:
* ''Trzy minuty po trzeciej'' (debiut 1931, Lwów)
* ''Hrabia Julian'' (1934, Lwów)
Linia 78 ⟶ 77:
{{Przypisy}}
 
=== Bibliografia ===
* {{Cytuj książkę | nazwisko= | imię= | autor link= | inni= | tytuł=Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, T. 6, pod red. J. Czachowskiej, A. Szałagan | data=1999 | wydawca=WSiP | miejsce=Warszawa | isbn=8302074462 | strony=261}}
 
{{DEFAULTSORT:Parnicki, Teodor}}
 
[[Kategoria:Laureaci nagrody państwowej (1944-1989)]]
[[Kategoria:Ludzie związani ze Lwowem]]