Jakub Fontana: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (3) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q526665
m drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Artysta infobox
| Imię i nazwisko = Jakub Fontana
| Grafika =
| Podpis = <!-- Podpis grafiki -->
| Pełne imię i nazwisko = <!-- pełne lub prawdziwe -->
| Data i miejsce urodzenia =
| Data i miejsce śmierci = 13 kwietnia 1773<br />[[Warszawa]]
| Narodowość =
| Dziedzina sztuki = [[architektura]]
| Styl = [[barok]]<br />[[klasycyzm]]
| Ważne dzieła = [[Collegium Nobilium w Warszawie]]
| Muzeum artysty =
| odznaczenia =
| nagrody =
| commons =
| source =
| quote =
| e-teatr_id = <!-- dla aktorów teatralnych -->
| www = <!-- z http:// -->
}}
'''Jakub Fontana''' (ur. [[1710]] w [[Szczuczyn (województwo podlaskie)|Szczuczynie]], zm. [[13 kwietnia]] [[1773]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski [[architekt]] włoskiego pochodzenia włoskiego, przedstawiciel [[barok]]u i [[klasycyzm]]u, nadworny architekt [[król Polski|królów Polski]], [[nobilitacja|nobilitowany]] w 1764; syn [[Józef Fontana|Józefa]], brat [[Jan Kanty Fontana|Jana Kantego]].
 
W jego projektach widoczne są wpływy [[Saksonia|saskiego]] baroku, [[rokoko|francuskiego rokoka]] i wczesnego [[klasycyzm]]u.
 
== Biografia ==
Jakub Fontana urodził się jako najstarszy syn Józefa Fontany (zm. 1741). Pierwsze kroki w zawodzie stawiał pod kierunkiem ojca jako jego pomocnik, a potem także współpracownik. Został wysłany za granicę, w latach 1732-361736, gdzie zapoznał się z najwybitniejszymi dziełami Włoch (północnych Włoch i Rzymu) i Francji (Paryż), mógł poznać aktualne kierunki i tendencje w architekturze, przywieźć wzorniki z których już do końca życia czerpał natchnienie.
 
Okres młodzieńczy przypada na lata 1710-1743. W tym czasie przypisywane jest mu udział w budowie wież [[Kościół Matki Bożej Łaskawej i św. Wojciecha w Łowiczu|kościoła pijarów]] w [[Łowicz]]u od 1729 roku. Jednak ze względu na swój młody wiek nie mógł być on autorem projektu. Projekt fasady ostatnio został przypisany przez Olgierda Zagórskiego architektowi [[Kacper Bażanka|Kacprowi Bażance]], dlatego po jego śmierci w 1726 roku do pracy zatrudniono dobrego fachowca Józefa Fontane w celu kontynuowaniu i ukończenia budowy. Jakub mógł wykonać szczegółowe rysunki wież i wprowadzić pewne korekty w zakresie detali. Wieże te reprezentują typ rozpowszechniony w Polsce w trzecim dziesięcioleciu XVIII wieku. Wystrój architektoniczny naw bocznych wykonanym w układzie filarowo-kolumnowym można przypisać Jakubowi, które wykonał po przyjeździe z zagranicy w 1737 roku. Natomiast w wcześniejszej budowie mógł być tylko pomocnikiem ojca.
 
Kolejną realizacją, w której wziął udział Jakub Fontana przy boku ojca jest kościół franciszkanów przy ulicy Zakroczymskiej w Warszawie, konsekrowany w 1737 roku. Projekt kościoła był przygotowany przez Jana Chrzciciela Ceroniego. W 1750 roku kościół otrzymał dopiero fasadę, która jest przypisywana Jakubowi Fontanie (fasada została przebudowana przez Józefa Borettiego w 1788). Po śmierci ojca Józefa w 1741 roku Jakub objął przedsiębiorstwo i wszystkie roboty. Dorobek młodzieńczy przedstawia się dość skromnie i silnie związany był z działalnością budowlaną ojca Józefa. Samodzielną pracę Fontana rozpocznie w 1737 roku po przyjeździe z podróży po północnych Włoszech i Rzymie oraz stolicy Francji i Wiednia.
 
Na okres dojrzały przypadają lata 1743-631763. Od 1742 roku marszałek wielki koronny Franciszek Bieliński zatrudnia Fontanę przy ważniejszych funkcjach publicznych i prywatnych. Ważne będzie wykonanie pomiarów pod kierunkiem Jakuba Fontany wszystkich nieruchomości miasta Warszawy celem wyznaczenia podatku łokciowego i uporządkowania stolicy.
 
Od 1743 roku wzrasta liczba zamówień i liczba zleceniodawców ze środowisk magnackich, klasztornych z Warszawy, jak i poza nią. Jest autorem Collegium Nobilium (1743-54), szpitala św. Rocha, kościoła w Surażu.
 
Jakub Fontana zaliczany był do cenionych i nielicznych polskich architektów reprezentujących orientację francusko-włoską. Na lata pięćdziesiąte przypada szczytowy okres osiągnięć architekta. Rok 1750 jest punktem zwrotnym w karierze Jakuba kiedy to zostaje zatrudniony przez Branickiego do wykonania przebudowy jego pałacu w Białymstoku. W niedługim czasie został zatrudniony przez Eustachego Potockiego przy przebudowie rokokowego pałacu w Radzyniu Podlaskim, potem Mniszchowie Lubomirscy, biskupi Załuscy. Z Fontaną współpracują tacy artyści jak: [[Jan Jerzy Plersch]] rzeźbiarz i Bogumił malarz, rzeźbiarz [[Jan Chryzostom Redler]].
 
Po wstąpieniu Stanisława Augusta Poniatowskiego na tron zostaje mianowany pierwszym architektem króla, zlecając do rozwiązania najpoważniejszych zadań artystycznych dotyczących Zamku oraz innych ważnych budowli państwowych. Wtedy to rozpoczyna się nowy styl w architekturze, klasycystyczny.
 
== Dzieła ==
Linia 64:
 
== Życie prywatne ==
Poślubił Magdalenę Bartsch vel Barszcz herbu własnego, która po jego śmierci przed 1777r. poślubiła Teodora Słomińskiego<ref>{{cytuj książkę | nazwisko =Boniecki | imię =Adam | autor link = | inni = | tytuł =Herbarz polski | url =http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=136 | wydanie = | wydawca =Gebethner i Wolf | miejsce =Warszawa | data = | rok =1899 | miesiąc = | strony =123 | tom = 1| data dostępu = }}</ref>.
 
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://warszawa.wikia.com/wiki/Jakub_Fontana O Jakubie Fontanie na Warszawikii]
== Bibliografia ==
* Stanisław Łoza: ''Architekci i budowniczowie w Polsce'', PWT, Warszawa 1954
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://warszawa.wikia.com/wiki/Jakub_Fontana O Jakubie Fontanie na Warszawikii]
 
{{DEFAULTSORT:Fontana, Jakub}}
[[Kategoria:Włoscy architekci barokowi]]