Heinrich Laube: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków
m drobne redakcyjne
Linia 1:
[[ImagePlik:Heinrich Laube.jpg|thumb|Litografia Joseph Kriehuber z 1848]]
'''Heinrich Rudolf Constanz Laube''' (ur. 18 września 1806 roku w [[Szprotawa|Szprotawie]] (Sprottau) na [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]], zm. 1 sierpnia 1884 roku wew [[Wiedeń|Wiedniu]]) – niemiecki pisarz, publicysta, dramaturg i dyrektor teatrów. Przedstawiciel ruchu literackiego [[Młode Niemcy (literatura)|Młodych Niemiec]], przyjaciel [[Heinrich Heine|Heinricha Heine]].
 
== Życiorys ==
Heinrich Laube urodził się 18 września 1806 roku w Szprotawie na Śląsku w rodzinie rzemieślniczej. Uczęszczał do gimnazjum w [[Głogów|Głogowie]](Glogau) i [[Świdnica|Świdnicy]] (Schweidnitz).
 
W 1826 roku rozpoczął studia na wydziale teologii ewangelickiej w Halle, ale w związku z działalnością w organizacji studenckiej (Burschenschaft) zostaje usunięty z uczelni.
 
W latach 1827 i 1828 kontynuował studia wwe [[Wrocław|Wrocławiu]]iu (Breslau).
 
Po studiach w 1830 roku podjął pracę jako prywatny nauczyciel w Kotowicach (Kottwitz).
 
W 1832 roku udaje się do [[Lipsk|Lipska]] (Leipzig)a, aby tworzyć jako niezależny literata. Zostaje tam redaktorem gazety „Zeitung für die elegante Welt”.
 
W 1833 r. ukazuje się pierwsza część „Das junge Europa”. W tym samym roku wraz z [[Karl Gutzkow|Karlem Gutzkowem]] odbywa podróż do [[Włochy|Włoch]], co opisuje w „Reisennovellen”. Wynikiem jego sympatii do francuskiej [[Rewolucja lipcowa we Francji (1830)|rewolucji lipcowej]], jak również do [[Powstanie listopadowe|powstania listopadowego]] w Polsce było wydalenie go w 1834 r. z [[Saksonia|Saksonii]] i osadzenie w berlińskim areszcie śledczym. Również jego dzieła jako należące do ruchu [[Młode Niemcy (literatura)|Młodych Niemiec]] zostały zakazane.
 
W 1836r. został skazany na karę półtora roku aresztu, którą za wstawiennictwem księcia [[Hermann von Pückler-Muskau|Hermanna von Pückler-Muskau]] mógł odbywać w jego dobrach w [[Mużaków|Mużakowie]] (Muskau) nad Nysą Łużycką.
Linia 19:
W 1837 r. ożenił się z Iduaną Hänel (z domu Buddeus, 1808-1880) wdową po profesorze medycyny z Lipska. W latach 1836-1838 był redaktorem „Mitternachtszeitung fuer gebildete Staende”.
 
W 1839r. odbył podróż po [[Francja|Francji]] i [[Algieria|Algierii]]. Powrócił do [[Lipsk|Lipska]]a i w latach 1842-1844 ponownie został redaktorem „Zeitung für die elegante Welt”.
 
Od 1848 roku był członkiem [[Parlament frankfurcki|Parlamentu frankfurckiego]] i należał do partii pragnącej ustanowienia dziedzicznego cesarstwa Hohenzollernów w Niemczech. Po odmowie przyjęcia korony cesarskiej przez [[Fryderyk Wilhelm IV Pruski|Fryderyka Wilhelma IV]], w marcu 1849, zrezygnował z pełnionej funkcji.
 
Pod koniec 1849 roku został powołany na stanowisko dyrektora Burgtheater w [[Wiedeń|Wiedniu]] i funkcję tę pełnił do 1866 roku.
 
Od 1869 do 1870 roku był dyrektorem Stadttheater w [[Lipsk|Lipsku]]u, który dzięki niemu znacznie się rozwinął. Po licznych niesnaskach z tamtejszymi władzami udaje się do [[Wiedeń|Wiednia]] gdzie od 1872-1879 jest dyrektorem Stadttheater(z roczną przerwą).
 
Zmarł 1 sierpnia 1884 roku wew [[Wiedeń|Wiedniu]] i został pochowany na ewangelickim cmentarzu Matzleinsdorf (Gruppe 18, Gruft 186).
 
== Wybrane dzieła ==
* Politische Briefe. Leipzig: Literarisches Museum 1833.
* Junges Europa oder die Poeten: Das junge Europa. Novelle. Leipzig. Wigand 1833. Erste Abtheilung: Die Poeten. Bd. 1.2
* Reisenovellen. Bd.1. 2. Leipzig: Wigand 1834. Bd. 3.4. Mannheim: Hoff 1836. Bd. 5. 6 (=Neue Reisenovellen, Bd.1.2). Mannheim: Hoff 1837; Faksimile-Druck: Frankfurt a. M.: Athenäum 1973 (Athenäum Reprints: Das junge Deutschland).
* Junges Europa oder die Poeten. Zweite Abtheilung: Die Krieger. Novelle. 2 Bde. Mannheim: Hoff 1837; Dritte Abtheilung: Die Bürger. Novelle. Mannheim: Hoff 1837.
* Moderne Charakteristiken. 2 Bde. Mannheim: C. Löwenthal 1835.
* Gräfin Chateaubriant (1843)
* George Sand'sSand’s Frauenbilder. Mit 24 Stahlstichen. Brüssel: Belgische Gesellschaft des Buchhandels 1845.
* Monaldeschi. Trauerspiel. Leipzig 1845.
* Die Bernsteinhexe (1847)
* Struensee (1847)
* Die Karlsschüler. Schauspiel in 5 Acten (1847 u. ö.) [als Google Buch online zugänglich]
* Das erste deutsche Parlament. 3 Bde. Leipzig: Weidmann 1849
* Graf Essex (1856)
* Der deutsche Krieg. Historischer Roman in drei Büchern. 9 Bde. Leipzig: Haessel 1863-1866
* Das Norddeutsche Theater. Ein neuer Beitrag zur Deutschen Theatergeschichte. Leipzig: J. J. Weber 1872.
* Gesammelte Schriften. 16 Bde. Wien: Braumüller 1875-1882
* Erinnerungen. 2 Bde. Wien: Braumüller 1875-1882 (= Gesammelte Werke, Bd. 1 u. 16)
* Der Schatten Wilhelm. Eine geschichtliche Erzählung. Leipzig: H. Haessel 1883.
* Franz Grillparzers Lebensgeschichte. Mit dem Porträt des Dichters in Stahlstich. Stuttgart: Cotta 1884.
* Ruben. Ein moderner Roman. Leipzig: H. Haessel 1885.
* Heinrich Laubes dramaturgische Schriften. Hg. v. Heinrich Hubert Houben. Bd. 1:Briefe über das deutsche Theater. Das Burgtheater, Tl.1. Leipzig: Max Hesse o. J.; Bd. 2: Briefe über das deutsche Theater. Das Burgtheater,Tl. 2. Ebd.; Bd. 3:Das norddeutsche Theater. Ebd.; Bd. 4:Das Wiener Stadttheater. Ebd.
* Gesammelte Werke in fünfzig Bänden. Unter Mitwirkung von Albert Hänel hrsg. von Heinrich Hubert Houben. Leipzig: Hesse 1908-1909
* Schriften über Theater. Hrsg. von der Deutschen Akademie der Künste zu Berlin. Ausgewählt und eingeleitet von Eva Stahl-Wisten. Berlin: Henschelverlag 1959.
 
== Bibliografia ==
* Mayers Conversation-Lexikon tom 10 s.623
 
== Linki zewnętrzne ==
* http://schefer.kulturpixel.de/artikel/27_Heinrich_Laube_Sprottau_Festungshaft_Rentamt_Pueckler_Muskau
 
{{DEFAULTSORT:Laube, Heinrich}}