Okres rzymski na Półwyspie Iberyjskim: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne
m drobne techniczne
Linia 2:
{{Historia Hiszpanii}}
[[Rzym]]skie zainteresowanie się terenami Półwyspu zrodziło się głównie z trwającej rywalizacji z [[Kartagina|Kartaginą]], która to po przegranej w [[I wojna punicka|pierwszej wojnie punickiej]] skierowała się na nie zajęty jeszcze przez Rzym [[Półwysep Iberyjski]], by tam tworzyć swoje nowe imperium wokół [[Kartagena|Nowej Kartaginy]] - miasta, uznawanego wówczas za jedno z najwspanialszych w Europie. Krótko później wybuchł kolejny konflikt zbrojny - [[II wojna punicka|druga wojna punicka]]. Kartagina odniosła sromotną klęskę, tracąc wszystkie terytoria pozaafrykańskie - a w tym i Hiszpanię - na rzecz Rzymian i [[Numidia|Numidyjczyków]]. Rzymskim zwyczajem, w roku 197 p.n.e., na nowo pozyskanych terenach ustanowiono dwie prowincje - ''Citerior'' (Hiszpania Bliższa) oraz ''Ulterior'' (Hiszpania Dalsza). Do tłumienia powstań tam wybuchających, przysłano dwa lata później [[Kato Starszy|Marka Porcjusza Katona]].
 
[[Plik:Hispania_1a_division_provincial.PNG|thumb|left|300px|Pierwszy podział na prowincje - Hispania ok. 195 r. p.n.e.]][[Plik:Hispania_2a_division_provincial.PNG|thumb|300px|Prowincje Hispanii za czasów Augusta]]
 
Hiszpania Bliższa obejmowała tereny dzisiejszej [[Aragonia|Aragonii]], [[Walencja|Walencji]], [[Katalonia|Katalonii]] i większej części [[Castilla la Neuva]]. Hiszpania Dalsza natomiast rozciągałą się na dzisiejszą [[Andaluzja|Andaluzję]], [[Portugalia|Portugalię]], [[Estremadura (Hiszpania)|Extremadurę]], [[Prowincja León|León]], [[Galicja (Hiszpania)|Galicię]], [[Asturia|Asturię]], [[Kantabria|Kantabrię]] i [[Nawarra (prowincja)|Nawarrę]] (Kraj Basków).
Linia 14 ⟶ 16:
* ''Provincia Hispania Ulterior Lusitania'' (2) ze stolicą w Emerita Augusta (dzisiejsza [[Mérida (Hiszpania)|Mérida]]).
* ''Provincia Hispania Ulterior Baetica'' (3) ze stolicą w [[Kordoba|Kordobie]].
 
[[Plik:Hispania_2a_division_provincial.PNG|thumb|left|300px|Prowincje Hispanii za czasów Augusta]]
 
Następnie - przez wieki - trwał proces powolnej, acz wyraźnej romanizacji oraz charakterystycznego dla społeczeństwa rzymskiego podziału społeczeństwa na ludzi wolnych i niewolników. Z Hiszpanii pochodzili m.in. [[Seneka Starszy]] i [[Seneka Młodszy]]. Taka ilość wspaniałych osobistości Hiszpania rzymska zawdzięczała systemowi edukacyjnemu - zamożne rodziny korzystały z usług prywatnych nauczycieli, inni mogli skorzystać ze szkół publicznych.
Linia 23 ⟶ 27:
W V wieku [[Pireneje]] przekraczają [[Wizygoci]] i rozpoczyna się okres [[Hiszpania Wizygotów|Hiszpanii Wizygotów]].
 
 
[[Plik:Hispania_1a_division_provincial.PNG|thumb|300px|Pierwszy podział na prowincje - Hispania ok. 195 r. p.n.e.]][[Plik:Hispania_2a_division_provincial.PNG|thumb|300px|Prowincje Hispanii za czasów Augusta]]