Rada Stanu (Królestwo Polskie): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
kat.
redakcja
Linia 1:
'''Rada Stanu [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Polskiego]]''' była tworem przyjętym z [[Księstwo Warszawskie|Ksiestwa Warszawskiego]] w postaci zmienionej, w roku [[1815]].
{{Dopracować|Wikizacja artykułu}}{{Linki}}== Rada Stanu ==
 
Rada Stanu Królestwa Poslskiego była tworem przyjętym z Ksiestwa Warszawskiego w postaci zmienionej, w roku 1815. Konstytucja mówiła, że Rada Stanu dzielić się będzie na Ogólne Zgromadzenie Rady Stanu i na Radę Administracyjną, przy czym z czasem Ogólne Zgromadzenie Rady Stanu zwyczajowo nazywano poprostu Radą Stanu. I Rada Stanu składała sie z 5 ministrów resortowych, z 9 radców stanu zwyczajnych i radców stanu nadzwyczajnych, które to tytuły zawdzieczali królowi, oprócz nich w skład wchodzili referendarze stanu. Do kompetencji I Rady Stanu należało przygotowywanie projektów ustaw sejmowych i dekretów królewskich, oddawała pod sąd urzędników publicznych za przestępstwa urzędnicze, była także sądem kompetencyjnym i administracyjnym.Przestała funkcjonować w czasie powstania listopadowego.
Konstytucja mówiła, że Rada Stanu dzielić się będzie na Ogólne Zgromadzenie Rady Stanu i na Radę Administracyjną, przy czym z czasem Ogólne Zgromadzenie Rady Stanu zwyczajowo nazywano poprostu Radą Stanu.
II Rada Stanu została reaktywowana Statutem Organicznym wydanym przez Mikołaja I w roku 1832. W jej skład wchodzili trzej dyrektorzy, a nie pięciu ministrów, jak w pierwszej, a to dlatego, że zniesiono 2 komisje: Wojny oraz Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, oprócz nich był jeszcze kontroler generalny Najwyższej Izby Obrachunkowej, radcy stanu i inne osoby powoływane przez króla. Ze względu na zniesienie przez Statut Organiczny Sejmu w Radzie Państwa w Petersburgu utworzony Departament do Spraw Królestwa Polskiego, do którego trafiały wszelkie projekty. Taka operacja spowodowała ograniczenie polegające na niemożności stanowienia budżetu. Oprócz tej ułomności Rada utraciła możliwość oddawania urzędników pod sąd na rzecz króla. Mimo, iż zakres działania Rady był już mocno okrojony, to i tak sam fakt jej istnienia był niejako przejawem odrębności ustrojowej Królestwa. Dlatego w roku 1841 Rada Stanu została zniesiona ukazem. Na jej miejsce powołano departament IX i X do spraw sądownictwa cywilnego i karnego, które to zbierały się pod nazwą Ogólnego Zebrania Warszawskich Departamentów Senatu Rządzącego. Po powstaniu styczniowym w związku z elastycznymi działaniami Aleksandra Wielopolskiego powołana została III Rada Stanu.
==I Rada Stanu==
III Rada Stanu przygotowywała projekty prawodawcze i miała do dyspozycji 4 wydziały: Skarg i Zażaleń, Prawodawczy, Sporny oraz Skarbowo-Administracyjny. Została zlikwidowana w 1867 w wyniku dążeń unifikacyjnych.
'''I Rada Stanu''' składała sie z 5 ministrów resortowych, z 9 radców stanu zwyczajnych i radców stanu nadzwyczajnych, które to tytuły zawdzieczali królowi, oprócz nich w skład wchodzili referendarze stanu.
 
Do kompetencji I Rady Stanu należało przygotowywanie projektów ustaw sejmowych i dekretów królewskich, oddawała pod sąd urzędników publicznych za przestępstwa urzędnicze, była także sądem kompetencyjnym i administracyjnym. Przestała funkcjonować w czasie [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]].
==II Rada Stanu==
'''II Rada Stanu''' została reaktywowana Statutem Organicznym wydanym przez [[Mikołaj I Romanow|Mikołaja I]] w roku [[1832]].
 
II Rada Stanu została reaktywowana Statutem Organicznym wydanym przez Mikołaja I w roku 1832. W jej skład wchodzili trzej dyrektorzy, a nie pięciu ministrów, jak w pierwszej, a to dlatego, że zniesiono 2 komisje: Wojny oraz Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, oprócz nich był jeszcze kontroler generalny Najwyższej Izby Obrachunkowej, radcy stanu i inne osoby powoływane przez króla. Ze względu na zniesienie przez Statut Organiczny Sejmu w Radzie Państwa w Petersburgu utworzony Departament do Spraw Królestwa Polskiego, do którego trafiały wszelkie projekty. Taka operacja spowodowała ograniczenie polegające na niemożności stanowienia budżetu. Oprócz tej ułomności Rada utraciła możliwość oddawania urzędników pod sąd na rzecz króla. Mimo, iż zakres działania Rady był już mocno okrojony, to i tak sam fakt jej istnienia był niejako przejawem odrębności ustrojowej Królestwa. Dlatego w roku 1841 Rada Stanu została zniesiona ukazem. Na jej miejsce powołano departament IX i X do spraw sądownictwa cywilnego i karnego, które to zbierały się pod nazwą Ogólnego Zebrania Warszawskich Departamentów Senatu Rządzącego. Po powstaniu styczniowym w związku z elastycznymi działaniami Aleksandra Wielopolskiego powołana została III Rada Stanu.
==III Rada Stanu==
'''III Rada Stanu''' została powołana po powstaniu styczniowym w związku z elastycznymi działaniami [[Aleksander Wielopolski|Aleksandra Wielopolskiego]].
 
III Rada Stanu przygotowywała projekty prawodawcze i miała do dyspozycji 4 wydziały: Skarg i Zażaleń, Prawodawczy, Sporny oraz Skarbowo-Administracyjny. Została zlikwidowana w [[1867]] w wyniku dążeń unifikacyjnych.
 
Na podstawie: ''Historia ustroju i prawa polskiego'', Artur Korybowicz i Wojciech Witkowski