Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk: Różnice pomiędzy wersjami

instytut naukowo-badawczy Polskiej Akademii Nauk
Usunięta treść Dodana treść
.
(Brak różnic)

Wersja z 13:39, 27 mar 2013

Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk – instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk z siedzibą w Warszawie. Jest członkiem Centrum Badań Ziemi i Planet – GeoPlanet.
Obecnym dyrektorem Instytutu jest prof. dr hab. Paweł Rowiński.

Historia

Instytut Geofizyki działa od roku 1952, początkowo (do roku 1970) jako Zakład Geofizyki. W początkowym okresie badania w nim prowadzone ograniczały się do wybranych zagadnień z zakresu sejsmologii, fizyki wnętrza Ziemi oraz magnetyzmu ziemskiego; stopniowo dochodziły inne dziedziny geofizyki: fizyka atmosfery, jonosfery i magnetosfery, oceanologia, geodezja planetarna, hydrologia. Znaczne rozszerzenie zakresu badań nastąpiło w związku z Międzynarodowym Rokiem Geofizycznym w latach 1957/1958. Instytut włączył się wtedy w badania międzynarodowe, organizowano wyprawy polarne i zwrotnikowe, założono stacje geofizyczne w rejonach polarnych i w Wietnamie.

Instytut dysponuje bardzo długimi, w skali międzynarodowej, seriami danych pomiarów geofizycznych, głównie sejsmologicznych i magnetycznych, jak również pomiarów ozonu atmosferycznego i promieniowania UV.

Główną placówką eksperymentalną jest Centralne Obserwatorium Geofizyczne w Belsku, którego budowę rozpoczęto podczas Międzynarodowego Roku Geofizycznego, a ukończono osiem lat później. Wybitne znaczenie międzynarodowe mają wyniki badań głębokich struktur skorupy ziemskiej metodami sejsmologii eksplozyjnej, prowadzone od 1965 roku oraz sondowania geomagnetyczne. Koncentrowały się one w szczególności na badaniu głębokich struktur w rejonie strefy Teisseyre’a – Tornquista. Instytut zyskał również światową pozycję w dziedzinie badań dotyczących sejsmologii górniczej. Prowadzone jednocześnie w szerokim zakresie prace teoretyczne zaowocowały szeregiem istotnych, uznanych w świecie wyników, zwłaszcza w dziedzinie fizyki trzęsień ziemi.

W latach 1973 -1978 niektóre Zakłady odłączyły się od Instytutu Geofizyki PAN, tworząc samodzielne placówki naukowe: Instytut Oceanologii PAN oraz Centrum Badań Kosmicznych PAN.

Przedmiot badań

W Instytucie prowadzi się obecnie badania z następujących dziedzin:

  • Sejsmologia i fizyka wnętrza Ziemi – analiza trzęsień ziemi i wstrząsów indukowanych działalnością górniczą, sejsmiczność obszaru Polski, struktura i geodynamika skorupy i górnego płaszcza Ziemi uzyskiwana w oparciu o głębokie sondowania sejsmiczne i sejsmiczność naturalną.
  • Sejsmiczne badania litosfery - organizacja oraz interpretacja aktywnych i pasywnych eksperymentów sejsmicznych, mających na celu rozpoznanie budowy skorupy i górnego płaszcza Ziemi na obszarze Europy Środkowej, w Arktyce i Antarktyce.
  • Magnetyzm – rozwijanie metod badań magnetotellurycznych, modelowanie numeryczne procesów indukcji elektromagnetycznej we wnętrzu Ziemi, regionalne badania struktury skorupy Ziemi, badania paleomagnetyczne i właściwości magnetyczne skał intruzyjnych i osadowych.
  • Badania polarne – organizacja wypraw polarnych, analiza danych geofizycznych uzyskiwanych w Polskiej Stacji Polarnej na Spitsbergenie, badania zmian abiotycznych cech środowiska przyrodniczego w strefach polarnych.
  • Hydrologia i hydrodynamika – transport i mieszanie zanieczyszczeń w wodach powierzchniowych, modelowanie transformacji fali powodziowej za pomocą modeli hydraulicznych oraz hydrologicznych, modelowanie ryzyka powodzi poprzez wdrożenie najnowszych osiągnięć statystycznej teorii zjawisk ekstremalnych, zmiany klimatu.
  • Fizyka atmosfery – analiza zmienności warstwy ozonowej i promieniowania słonecznego w różnych skalach czasowych, przezroczystość atmosfery, elektryczność atmosfery, struktura chmur burzowych i wyładowań.

Obserwatoria

Obecnie dane geofizyczne gromadzone są w 10 obserwatoriach na terenie Polski oraz w Stacji Polarnej na Spitsbergenie.

  • Centralne Obserwatorium Geofizyczne w Belsku – BEL (sejsmologia, fizyka atmosfery magnetyzm ziemski)
  • Górka Klasztorna – GKP (sejsmologia)
  • Kalwaria Pacławska – KWP (sejsmologia)
  • Książ – KSP (sejsmologia)
  • Niedzica – NIE (sejsmologia)
  • Ojców – OJC (sejsmologia)
  • Racibórz – RAC (sejsmologia)
  • Suwałki – SUW (sejsmologia)
  • Świder (fizyka atmosfery)
  • Hel (magnetyzm ziemski)

Linki zewnętrzne