Wigilia św. Jana: Różnice pomiędzy wersjami

 

== Symbole ==

* palenie ognia (np. na południu Polski<ref>"In the south of Poland, from the [[Silesia]]n frontier as far as the bend of the [[San]] including the districts of [[Karpaty|mountains and foothills]], [[Zesłanie Ducha Świętego|Whitsun]] and St. John's fires were customary. In the low country both kinds of annual fires were called ''sobótki''; in the mountains term like ''ognie'', ''fakty'', ''składanie watry'', and ''palenie watry'' were usedes ''sobótki''." w: Zeitschrift für Ostforschung, t. 22, Johann Gottfried Herder-Forschungsrat. wyd. 1, 1973, str. 115</ref>; <ref>"Po ostatniej wojnie [[Franciszek Kotula]], odnotował w województwie rzeszowskim taka informację: "w noc św. Jana, to by pan dopiero zobaczył. Wtedy jak okiem sięgnąć płoną i płoną ogniska, a już najbardziej na Chełmie, poniżej lasu, sobótki palą..." w: Teresa Michałowska. Jan Kochanowski i epoka renesansu: w 450 rocznicę urodzin poety, 1530-1980, 1984 str. 255</ref>, Małopolsce, Śląsku<ref>"Die polnische Benennung dieser Feuer ist Sobotki. Wenn nun der Sonnabend gleichergestalt Sobota heißt, so scheint es mir demnach, als bedeute das Wort Sobotki Sabbathfeier, und dürfte diese Gewohnheit noch eine der Ueberreste des Heidenlhums sein, vielleicht ursprünglich ein Gökendienst." w: [http://books.google.pl/books?id=9_lDAAAAIAAJ&pg=PA192&dq=Die+polnische+Benennung+dieser+Feuer+ist+SobotKi.+Wenn+nun+der+Sonnabend+gleichergestalt+Sobota+hei%C3%9Ft,+so+scheint+es+mir+demnach,+als+bedeute+das+Wort+SubotKi+Sabbathfeier,+und+d%C3%BCrfte+diese+Gewohnheit+noch+eine+der+Ueberreste+des&hl=pl&sa=X&ei=CGPlT6XwEpH3sgby1M2wAQ&ved=0CDYQuwUwAA#v=onepage&q=Die%20polnische%20Benennung%20dieser%20Feuer%20ist%20SobotKi.%20Wenn%20nun%20der%20Sonnabend%20gleichergestalt%20Sobota%20hei%C3%9Ft%2C%20so%20scheint%20es%20mir%20demnach%2C%20als%20bedeute%20das%20Wort%20SubotKi%20Sabbathfeier%2C%20und%20d%C3%BCrfte%20diese%20Gewohnheit%20noch%20eine%20der%20Ueberreste%20des&f=false] Uebersicht der Arbeiten und Veränderungen. Schlesische Gesellschaft für Vaterländische Kultur.</ref> i Pomorzu – tzw. ''[[Sobótka (ognisko)|sobótka]]''<ref>""sobótka dzień uroczystości, też obrzędowe drzewo, zwykle [[wierzba]], przybierane kwiatami i zielenią." w: Franciszek Sławski. Słownik etymologiczny języka polskiego: Zeszyt 4-5 str. 375; "Najpowszechniejszą postacią sobótek świętojańskich jest ognisko, tj. stos utworzony z drzewa poza wsią, na wygonie lub na wzgórzu." w: Maria Biernacka, Maria Frankowska, Wanda Paprocka. Etnografia Polski: przemiany kultury ludowej: tom 2 1981; "sobótka ognisko palone w wigilie św. Jana, przy którym odbywały się obrzędy i zabawy związane z odejściem wiosny i nadejściem lata, kontynuacja pogańskiego zwyczaju ludowego. " w: Marian Kucała. Słownik polszczyzny Jana Kochanowskiego. 1994 s. 560 ;"Na Pomorzu zapisano wierzenie, że Ognie świętojańskie palone są dla czarownic, które niewidoczne tańczą przy ogniskach." w: Jerzy Bartmiński. Kosmos: Niebo, światła niebieskie, ogień, kamienie. 1996</ref>, na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] ''Palinocka''<ref>Palinocka, ognisko z tańcami w noc św. Jana w: Anna Szyfer. Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków. 1968</ref> lub ''ognie świętojańskie'' m.in. w krajach skandynawskich i anglo-saskich oraz Wielkopolska i historyczne Pomorze Zachodnie<ref>"Wzdłuż Odry utrzymała się dla tego obrzędu nazwa "ogni świętojańskich" albo też "palenie Judasza". Przy ognisku odbywają się wtedy, podobnie jak w "Sobótce" Kochanowskiego, tańce, skoki młodzieży przez syczące płomienie, spalanie kukły, pohukiwania, gonitwy. Jest tu także jeszcze w zwyczaju powszechny na tym obszarze w XVIII wieku a praktykowany przez dziewczęta obrzęd zarzucania wianków przez głowę na drzewa. Zwyczaj ten przetrwał również u pomorskich Słowińców oraz na Warmii i Mazurach." w: Kirył Sosnowski. Mieczysław Suchocki. Dolny Śląsk. Instytut Zachodni. Poznań. 1950. cz. I. str. 236</ref>,

* skoki przez ognisko (np. Niemcy, Polska, Litwa, Rosja),