Wojna domowa w Ugandzie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (4) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q3119017
drobne merytoryczne
Linia 10:
|przyczyna =
|terytorium =
|strona1 = [[Plik:Flag of Uganda.svg|22x20px]] UgandaUgandyjski NationalFront LiberationWyzwolenia ArmyNagrodowego
|strona2 = [[National Resistance Army|Narodowa Arma Oporu]] (NRA)
|dowódca1 = [[Milton Obote]]
Linia 34:
|straty2 =
}}
'''Wojna domowa w Ugandzie '''(znana także pod nazwą "''Wojny w buszu''" lub "''Wojny Luwero''") - kampania partyzancka prowadzona w latach [[1981]] - [[1986]] w [[Uganda|Ugandzie]] przez NationalNarodową ResistanceArmię ArmyOporu (NRA) przeciwko rządowi [[Milton Obote|Miltona Obote]], w późniejszym czasie przeciwko reżimowi [[Tito Okello]].
 
== Geneza konfliktu ==
Po [[Wojna ugandyjsko-tanzańska|wojnie ugandyjsko-tanzańskiej]] i obaleniu [[Idi Amin]]a w [[1979]] roku, nastał okres intensywnej konkurencji i walki o władzę pomiędzy różnymi grupami, które pomagały tanzańskiej armii podczas wojny. Grupy które zjednoczyły się w militarnymmilitarnej "UgandaUgandyjskiej NationalArmii LiberationWyzwolenia Nagrodowego Army" (UNLA) i jej politycznym odpowiedniku - UgandaUgandyjski NationalFront LiberationWyzwolenia Nagrodowego Front (UNLF), utworzony quasi-parlamentarny organ - Krajową KomisjaKomisją KonsultacyjnaKonsultacyjną (NCC).
 
NCC doprowadziła do upadku rządu tymczasowego [[Yusuf Lule|Yusufa Lule]] i zastąpienia go przez nowego prezydenta, [[Godfrey Binaisa]]. Binaisa został obalony 12 maja 1980 przez Wojskową Komisję, wpływową grupę UNLF kierowaną przez Paulo Muwanga, którego zastępcą został [[Yoweri Museveni]] (wówczas lidera Ruchu Patriotycznego Ugandy). Kraj dostał się pod kierownictwo Prezydenckiej Komisji Ugandy, składającej się m.in. z Paulo Muwanga, Yoweri Museveniego, Oyite Ojok i Tito Okello. Prezydencka komisja rządziła Ugandą do wyborów w grudniu 1980 roku, które wygrała partia Miltona Obote - Ugandyjski Kongres Ludowy (UPC). Yoweri Museveni nie uznał wyników wyborów i ogłosił zbrojny bunt przeciwko nowemu rządowi.
 
== Wojna ==
Yoweri Museveni oraz jego zwolennicy schronili się w południowo-zachodniej części kraju, tworząc "PopularPopularną ResistanceArmię Army"Oporu (PRA). PRA później połączyła się z grupą byłego prezydenta Lule, "UgandaUgandyjskich FreedomBojowników Fighters"o Wolność (UFF), w celu stworzenia "Narodowej Armii Oporu" (NRA) i jej politycznego skrzydła - "Narodowego Ruchu Oporu" (NRM)<ref>{{cytuj stronę| url= http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field%28DOCID+ug0112%29| tytuł = A Country Study: The Ten-Point Program| data dostępu =2009-08-24| autor = | data =1990-12| praca = | opublikowany = [[Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych]]| oznaczenie = | strony =| język =en}}</ref>. Jednocześnie dwie inne grupy rebeliantów, "UgandaUgandyjski NationalFront RescueOcalenia Front"Narodowego (UNRF) i "FormerByła UgandaUgandyjska NationalArmia Army"NArodowa (FUNA), powstałe z resztek zwolenników Amina rozpoczęły walkę z UNLA<ref>{{cytuj stronę| url= http://www.c-r.org/our-work/accord/northern-uganda/causes-dynamics.php| tytuł = Causes and consequences of the war in Acholiland| data dostępu =2009-08-24| autor = Ogenga Otunnu | data =2002| praca = | opublikowany = Lucima et al| oznaczenie = | strony =| język =en}}</ref>
 
Wojna rozpoczęła się [[6 lutego]] [[1981]] roku, od ataku NRA na wojskową instalacje w regionie Mubende. Museveni, który miał doświadczenia w wojnie partyzanckiej z [[FRELIMO|Frontu Wyzwolenia Mozambiku]] (FRELIMO) oraz [[FRONASA|Frontu Ocalenia Narodowego]] (FRONASA), utworzonych w Tanzanii do walki z Idi Aminem. NRA rozpoczęła kampanię na obszarach wiejskich, wrogo nastawionych do rządu Obote, zwłaszcza w środkowej i zachodniej [[Buganda|Bugandzie]] oraz w [[Ankole]] i [[Bunyoro]] w zachodniej Ugandzie<ref>{{cytuj stronę| url= http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field%28DOCID+ug0023%29| tytuł = A Country Study: The Second Obote Regime: 1981-85| data dostępu =2009-08-24| autor = | data =1990-12| praca = | opublikowany = [[Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych]]| oznaczenie = | strony =| język =en}}</ref>.
Linia 61:
=== Zwycięstwo NRA ===
Przed śmiercią Olara-Okello, NRA było prawie pokonane, sam Museveni żył na emigracji w [[Szwecja|Szwecji]]. W obliczu konfliktów w UNLA i zamachu stanu, wojna partyzancka nabrała rozmachu.
W grudniu 1985 roku, rząd Tito Okello podpisał porozumienie pokojowe z NRA w [[Nairobi]]. Zawieszenie broni zostało załamane niemal natychmiast. W styczniu 1986 roku, Salim Saleh nakazał przeprowadzenie ataku na [[Kampala|Kampalę]], obalając Tito Okello. [[Yoweri Museveni]] został nowym prezydentem i jest nim do tej pory. NRA stała się armią narodową; później zmieniała nazwę na "[[UgandaSiły People'sObrony DefenceLudności Force]]"Ugandy (UPDF).
 
{{Przypisy}}