Stefanos Sarafis: Różnice pomiędzy wersjami

'''Stefanos Sarafis''', [[język grecki|gr.]] '''Στέφανος Σαράφης''' (ur. [[26 października]] [[1890]] [[Trikala]], zm. [[31 maja]] [[1957]] [[Ateny]]) – [[Grecja|grecki]] wojskowy, generał, zwolennik ustroju [[republika]]ńskiego, w okresie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] naczelny dowódca [[ELAS (formacja partyzancka)|Greckiego Ludowego Wojska Wyzwoleńczego (ELAS)]], wielokrotnie [[Więzień polityczny|więziony za przekonania]]. Od [[1951]] r., do dnia tragicznej śmierci, [[poseł]] do [[parlament]]u [[Królestwo Grecji (1944-1973)|Królestwa Grecji]], z ramienia [[demokracja|demokratycznej]] [[lewica|lewicy]].

W [[1912]] roku wziął udział w [[I wojna bałkańska|I wojnie bałkańskiej]], w trakcie której wyróżnił się odwagą. Wziął również udział w [[II wojna bałkańska|II wojnie bałkańskiej]], a po zakończeniu działań bojowych został przyjęty do szkoły wojskowej, otrzymując stopień podporucznika, w 1913 r.

Po powrocie do Aten zostaje aresztowany przez Włochów pod zarzutem przygotowywania powstania zbrojnego i osadzony w więzieniu Averof. Wkrótce został zwolniony wobec braku dowodów. W lutym [[1942]] roku zostaje ponownie aresztowany przez Włochów i osadzony na dwa miesiące w areszcie prewencyjnym. Po wyjściu z aresztu, z pomocą wysokich urzędników kolaboracyjnego rządu zaopatrzony w niezbędne fałszywe dokumenty i zezwolenia podróży<ref>Stefanos Sarafis - "O ELAS", str.62.</ref>, udaje się w góry [[Tesalia|Tesalii]], wspomagając organizację oddziału partyzanckiego pułkownika K.Kostopulosa. Tajnym zadaniem, powierzonym Sarafisowi przez ateńskich konspiratorów - polityków i wojskowych - miało być odciągnięcie przedwojennej kadry oficerskiej od współpracy z oddziałami ELAS, ówcześnie uważanymi za komunistyczne<ref>Aczkolwiek w składzie ELAS walczyły także grupy ideowych komunistów, ruch ten nie przedstawiał postulatów społecznych, wykraczających poza obecne formy europejskich państw demokratycznych. W ówczesnej Grecji, taki program uważano już za komunizm. Najwięcej kontrowersji i skojarzeń z rewolucją rosyjską wzbudziła ocena okoliczności, że wobec 300 tysięcy śmiertelnych ofiar głodu, ELAS zgłaszał i realizował żądanie karania wyróżniających się spekulantów i kolaborantów - zwykle były to te same osoby - wykonując na nich tysiące wyroków śmierci. Zwykle były to działania podejmowane i realizowane oddolnie, przez lokalne oddziały. Przy ogromnej dyscyplinie, panującej w ELAS - wskazuje na nią m.in. dowódca brytyjskiej misji wojskowej do partyzantów C.M. Woodhouse ''"The Struggle for Greece 1941-1949"'' - trudno jest założyć, że sytuacja ta nie znajdowała aprobaty naczelnego dowództwa. Podobnie, jak trudno jest dowieść tezę o inspiracji tych wyroków przez naczelne dowództwo, tym bardziej, że archiwum ELAS zaginęło zupełnie przypadkowo w 1945 r. (opisuje to S.N.Grigoriadis). </ref>. Pozbawiony zawodowych oficerów ruch ELAS miałby zostać już łatwo unicestwiony przez siły okupacyjne.

Z początku misja toczy się poprawnie, a do oddziału Sarafisa przybywa grupa oficerów - dezerterów z ELAS. Jednak w lutym [[1943]] partyzanci ELAS, zatrzymując jeńców - zakładników i obiecując ich zwolnienie, zapraszają pułkowników Sarafisa i Kostopulosa na negocjacje wyjaśniające. Jeszcze przed ich rozpoczęciem, cały oddział zostaje rozbrojony i uwięziony, przez przeważające siły ELAS. Wywołało to wielką konsternację wśród partii politycznych, także wśród lewicy i komunistów, gdyż dowódca oddziału, zastawiającego pułapkę, działał, jak się okazało, z własnej inicjatywy. Podróżując następnie, pod eskortą bojowników ELAS, Sarafis ma możliwość osobistego przekonania się, jak liczna i sprawnie zorganizowana jest to formacja i jak wielki jest już jej wpływ na grecką prowincję - okoliczność, z której nie zdawano sobie w Atenach sprawy. Niespodziewanie dla wszystkich, Sarafis zgłasza wtedy własny akces do Greckiej Ludowej Armii Wyzwoleńczej (ELAS), po czym powraca do Aten<ref>źródło dla tego akapitu: Solon.N.Grigoradis , tom 1 "Κατοχή-Δεκεμβριανά", od str.233, oraz książka samego Sarafisa.</ref>. <br />

W dniu 2 maja [[1943]] roku został Naczelnym Dowódcą ELAS. Co w praktyce oznaczało, że stał się jego dowódcą ds. taktyki wojskowej<ref>Zarówno poszczególne oddziały ELAS, jak i cała organizacja, opierały się o zasadę podziału funkcji dowódczych pomiędzy trzy osoby: dowódcę wojskowego, zazwyczaj był nim zawodowy oficer ; przywódcę partyzantów, zwanego kapetanem - zwykle była to charyzmatyczna osoba, często założyciel danego oddziału ; oraz z oficera politycznego - zwykle działacza jednej z lewicowych partii politycznych, przeważnie KPG. Przywódcą partyzantów, ich "kapetanem" był w ELAS [[Aris Weluchiotis]] - założyciel ELAS. Dowódcą ds. wojskowych był Stefanos Sarafis, natomiast przewodniczącym komitetu politycznego był nie-komunista Neokosmos Grigoriadis. Bardzo dużym autorytetem osobistym cieszył się też dowódca [[Macedonia (Grecja)|macedońskiego]] zgrupowania ELAS, późniejszy pierwszy dowódca naczelny [[Demokratyczna Armia Grecji (DSE)|Demokratycznego Wojska Grecji (DSE)]], komunista - [[Markos Wafiadis]]. Toteż poza samym polem walki, ważne decyzje zawsze zapadały w demokratycznym głosowaniu całego grona tych dowódców oddziałów lub dowódców i żołnierzy razem, danego oddziału. Toteż możliwa była sytuacja, że decyzje podejmowane były także wbrew opinii wojskowego dowódcy. Dowódca wojskowy oddziału ELAS nie musiał być komunistą, ani działaczem lewicy, wystarczało, że był szczerym patriotą, dobrym żołnierzem i republikaninem z przekonań. </ref>, do chwili rozwiązania tej formacji, tj. do lutego [[1945]] roku.

* {{cytuj książkę|imię = |nazwisko = |tytuł = Ruch oporu na Bałkanach |wydawca = Krajowa Agencja Wydawnicza |miejsce = Warszawa |rok = 1986 |isbn = 83-03-01658-X}}

* {{cytuj książkę|imię = Eugeniusz |nazwisko = Duraczyński |imię2 = Jerzy Janusz |nazwisko2 = Terej |tytuł = Europa podziemna 1939-1945 |wydawca = [[Wiedza Powszechna]] |miejsce = Warszawa |rok = 1974 |strony = 191 - 212 |isbn =}}

* {{cytuj książkę|imię = Stefanos |nazwisko = Sarafis |tytuł = Ο ΕΛΑΣ (ELAS) |wydawca = ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ |miejsce = Ateny |rok = 1999 |isbn = 900-205-178-7}}

* {{cytuj książkę|imię = Solon N. |nazwisko = Grigoriadis |tytuł = "Historia Współczesnej Grecji 1941-1974, t.1 "Okupacja - Dekemvriana"|wydawca = ΕΚΔΟΣΕΙΣ Polaris |miejsce = Ateny |rok = 2009|isbn = 978-960-6829-10-9}}