Vitus Bering: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AlohaBOT (dyskusja | edycje)
m naprawa linków.
JarektBot (dyskusja | edycje)
Robot skopiował szablon {{Kontrola autorytatywna}} z en:Vitus Bering, de:Vitus Bering.; zmiany kosmetyczne
Linia 1:
'''Vitus Jonassen Bering''' (czasem niepoprawnie: ''Behring'') (ur. [[sierpień]] [[1681]], zm. [[19 grudnia]] [[1741]]) – nawigator pochodzenia [[Dania|duńskiego]] w służbie [[Rosja|rosyjskiej]] marynarki, ''komandor'' znany wśród rosyjskich żeglarzy jako ''Iwan Iwanowicz''.
[[GrafikaPlik:Vitus_Bering.jpg|thumb|right|165px|Vitus Bering]]
 
Bering urodził się w miasteczku [[Horsens]] w [[Dania|Danii]], a zmarł na [[Wyspa Beringa|Wyspie Beringa]] koło [[Kamczatka|Kamczatki]].
Linia 6:
Po podróży do Indii wstąpił do Rosyjskiej Marynarki w roku [[1703]] i służył we flocie [[Morze Bałtyckie|bałtyckiej]] podczas [[III wojna północna|III wojny północnej]]. W latach [[1710]]-[[1712]] służył we flocie [[Morze Azowskie|azowskiej]] i wziął udział w [[Wojna rosyjsko-turecka (1710-1711)|wojnie rosyjsko-tureckiej]]. Poślubił Rosjankę, a w roku [[1715]] po raz ostatni na krótko odwiedził swoje rodzinne miasto. Seria odkryć w północnej części [[Azja|Azji]], wynik dalekosiężnych planów [[Piotr I Wielki|Piotra Wielkiego]] doprowadziła do pierwszej wyprawy Beringa na Kamczatkę. W [[1725]] roku, pod auspicjami rządu Rosji, dotarł lądem do [[Ochock]]a, przeprawił się do Kamczatki i zbudował statek "Święty Gabriel". Podróżował nim na północ w [[1728]] roku do momentu gdy nie mógł już dostrzec lądu na północy ani na wschodzie. Przedostając się z [[Morze Beringa|Morza Beringa]] na wody [[Arktyka|arktyczne]] ustalił w sposób bezsporny, że [[Azja]] nie łączy się z [[Ameryka|Ameryką]].
 
W następnym roku prowadził nieskuteczne poszukiwania lądu stałego na wschód, odkrywając ponownie większą z dwóch [[Wyspy Diomedesa|Wysp Diomedesa]] (Wyspę Ratmanowa), zaobserwowaną wcześniej przez [[Siemion Dieżniew|Dieżniewa]]. W lecie [[1730]] roku Bering powrócił do [[Petersburg]]a. Podczas długiej podróży przez [[Syberia|Syberię]] poważnie zachorował. Pięcioro z jego dzieci zmarło podczas tej podróży. Później Beringowi zlecano dalsze ekspedycje, a do Ochocka powrócił w [[1735]] roku. Na jego polecenie rzemieślnicy Makar Rogaczew i Andriej Kozmin zbudowali dwa statki: "Św. Piotr" i "Św. Paweł", którymi wyruszył w wyprawę w roku [[1740]] i założył osadę [[Pietropawłowsk Kamczacki|Pietropawłowsk]] na Kamczatce. Stamtąd poprowadził wyprawę w kierunku [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]] w [[1741]] roku. Sztorm rozdzielił statki, ale Bering dostrzegł południowe wybrzeże [[Alaska|Alaski]] i wylądował na wyspie znanej dziś jako [[Wyspa Kayak]] lub w jej bliskiej okolicy. Drugi statek, dowodzony przez [[Aleksiej Czirikow|Aleksieja Czirikowa]] odkrył brzegi północno-zachodniej Ameryki ([[Archipelag Aleksandra]] dzisiejszej Alaski). Podróże te prowadzone przez Beringa i Czirikowa stanowią znaczną część rosyjskich dokonań odkrywczych północnego Pacyfiku i znane są dziś jako [[Druga Ekspedycja Kamczacka]] lub Wielka Ekspedycja Północna.
 
Bering został wkrótce zmuszony do powrotu przez niesprzyjające warunki, a w drodze powrotnej odkrył kilka [[Aleuty|Wysp Aleuckich]]. Jeden z żeglarzy zmarł i został pochowany na jednej z tych wysp, a ich grupa została nazwana ku jego czci jako [[Wyspy Szumagina]]. Bering zachorował zbyt poważnie, aby dowodzić statkiem, który ostatecznie wylądował na bezludnej wyspie w grupie [[Wyspy Komandorskie|Wysp Komandorskich]] na południowo-zachodnim [[Morze Beringa|Morzu Beringa]], gdzie zmarł Bering i jego 28 załogantów. Wyspa ta nosi jego imię. Sztorm zniszczył "Świętego Piotra", ale jedyny ocalały stolarz, S. Starodubcew, z pomocą załogi zdołał zbudować mniejszy statek z resztek wraku. Kil tego statku miał długość zaledwie 12,2 m (40 stóp), a statek nazwano także "Święty Piotr". Z 77 marynarzy na pokładzie "Świętego Piotra" tylko 46 przeżyło trudy ekspedycji, która upomniała się o ostatnią ofiarę zaledwie dzień przed zawinięciem do portu. "Święty Piotr" pływał przez 12 lat między [[Kamczatka|Kamczatką]] a [[Ochock]]iem do roku [[1755]]. Jego budowniczy Starodubcew powrócił do domu odznaczony państwowymi orderami i zbudował jeszcze kilka statków pełnomorskich.
Linia 17:
 
== Literatura ==
* G. F. Müller, ''Sammlung russischer Geschichten,'' vol. iii. (Sankt Petersburg, 1758)
* P. Lauridsen, ''Bering og de Russiske Opdagelsesrejser'' (Kopenhaga, 1885)
 
== Zobacz też ==
* [http://www.youtube.com/watch?v=RahbAGD8oTQ Film o Vitusie Beringu]
* [[Georg Steller]]
* [[Byli sobie odkrywcy]]
 
{{Kontrola autorytatywna|VIAF=4938639|LCCN=n/50/7501|GND=118656163|TYP=p}}
 
{{DEFAULTSORT:Bering, Vitus}}