Uniwersalny czas koordynowany: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Koziolek91 (dyskusja | edycje)
m Poprawka martwego linku do serwerów GUM
Linia 1:
'''Uniwersalny czas koordynowany''', '''UTC''' ([[język angielski|ang.]] ''Universal Time Clock'' lub ''Coordinated Universal Time'', [[język francuski|fr.]] ''Temps Universel Coordonné'') – wzorcowy [[czas]] ustalany na podstawie [[Międzynarodowy czas atomowy|TAI]] ([[język francuski|fr.]] ''Temps Atomique International''), uwzględniający nieregularność [[ruch obrotowy Ziemi|ruchu obrotowego Ziemi]] i koordynowany względem [[czas słoneczny|czasu słonecznego]]. By zapewnić, że [[Słońce]] średnio w ciągu [[rok]]u przechodzi nad [[południk zerowy|południkiem zerowym]] o godz. 12:00 UTC, z dokładnością nie mniejszą niż 0,9 [[sekunda|s]], od czasu do czasu do UTC dodawana jest tzw. [[Sekunda przestępna|przestępna sekunda]]. Operację tę przeprowadza [[IERS]] (''International Earth Rotation Service'').
 
Coordinated Universal Time jest wyrażany za pomocą 24-godzinnego zegara i wykorzystuje [[kalendarz gregoriański]]. Jest używany w nawigacji lotniczej i morskiej, gdzie jest znany pod swoją wojskową nazwą "Zulu time" ("Zulu" w [[Alfabet fonetyczny ICAO|alfabecie fonetycznym]] odpowiada literze "z", oznaczającej południk zerowy, czyli [[długość geograficzna|długość geograficzną]] 0, w londyńskiej dzielnicy [[Royal Borough of Greenwich|Greenwich]]).
 
UTC został zdefiniowany przez Comité Consultatif International des Radiocommunications ([[CCIR]]), poprzednika [[Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny|Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej]]. Pełną definicję zawiera [http://www.cl.cam.ac.uk/~mgk25/volatile/ITU-R-TF.460-4.pdf CCIR Recommendation 460-4] (plik [[PDF]]; [http://www.google.pl/search?hl=pl&q=cache:www.{{r|cl.cam.ac.uk/~mgk25/volatile/-ITU-R-TF.-460-4.pdf wersja HTML]}} stworzona przez [[Google]]) lub [http://www.itu.int/ITU-T/studygroups/com10/languages/X.680_0699_Amend1.pdf ITU-T Recommendation X.680] (plik PDF; [http://66.102.9.104/search?q=cache:coKTdaUL8-cJ:www.{{r|itu.int/ITU-T/studygroups/com10/languages/X.680_0699_Amend1.pdf++%22ITU+T+Recommendation+X+680%22+filetype:pdf wersja HTML]-0699-Amend1}} stworzona przez Google) z lipca [[1994]] roku.
 
Akronim UTC jest niezależny od języka i odpowiada w języku angielskim nazwie "Coordinated Universal Time", a w języku francuskim "Temps Universel Coordonné". W komunikacji radiowej na morzu i w powietrzu poza określeniem "Czas Zulu" używa się również rozwinięcia akronimu "Universal Time Correct".
 
W Polsce stosuje się czas UTC(PL) – wprowadzony w 2003 r. ustawowo jako czas urzędowy<ref>{{r|Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 marca 2004 r. w sprawie sposobów rozpowszechniania sygnałów czasu urzędowego i uniwersalnego czasu koordynowanego UTC(PL) ({{Dziennik Ustaw|rok=2004|numer=56|pozycja=548}}).</ref>, do zastosowań oficjalnych, udostępniany z dwóch adresów IP<ref>Wg "Informacji nt. uruchomienia serwerów czasu w GUM", [http://www.{{r|gum.gov.pl/pl/-zegar/ dostępnej w Internecie, dostęp 2013-03-31], są to IP 212.244.36.227 i 212.244.36.228</ref>}} przez [[Główny Urząd Miar]], oraz czas UTC (AOS) – podawany do celów naukowych przez jednostkę [[Polska Akademia Nauk|PAN]] [[Obserwatorium AstronomiczneAstrogeodynamiczne SzerokościoweCentrum wBadań BorówcuKosmicznych PAN|Obserwatorium Astrogeodynamiczne]] w [[Borówiec (powiat poznański)|Borówcu]] pod [[Poznań|Poznaniem]].
 
== Zobacz też ==
* [[Strefa czasowa|Czas strefowy]]
* [[Czas uniwersalny]] (czas zachodnioeuropejski)
* [[Czas środkowoeuropejski]] (CET)
* [[Czas środkowoeuropejski letni]] (CEST)
* [[ISO 8601]]
* [[Sekunda przestępna]]
 
{{== Przypisy}} ==
{{Przypisy-lista|
<ref name="cl.cam.ac-ITU-R-TF-460-4">[http://www.cl.cam.ac.uk/~mgk25/volatile/ITU-R-TF.460-4.pdf CCIR Recommendation 460-4 (plik PDF)]; [http://www.google.pl/search?hl=pl&q=cache:www.cl.cam.ac.uk/~mgk25/volatile/ITU-R-TF.460-4.pdf wersja HTML]</ref>
<ref name="gum-zegar">Wg "Informacji nt. uruchomienia serwerów czasu w GUM", [http://www.gum.gov.pl/pl/zegar/ dostępnej w Internecie, dostęp 2013-03-31], są to IP 212.244.36.227 i 212.244.36.228</ref>
<ref name="itu-680-0699-Amend1">[http://www.itu.int/ITU-T/studygroups/com10/languages/X.680_0699_Amend1.pdf ITU-T Recommendation X.680 (plik PDF)]; [http://66.102.9.104/search?q=cache:coKTdaUL8-cJ:www.itu.int/ITU-T/studygroups/com10/languages/X.680_0699_Amend1.pdf++%22ITU+T+Recommendation+X+680%22+filetype:pdf wersja HTML]</ref>
<ref name="Rozporządzenie Ministra Gospodarki">Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 marca 2004 r. w sprawie sposobów rozpowszechniania sygnałów czasu urzędowego i uniwersalnego czasu koordynowanego UTC(PL) ({{Dziennik Ustaw|rok=2004|numer=56|pozycja=548}}).</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==
Linia 27 ⟶ 32:
* [http://www.usno.navy.mil/ US Naval Observatory]
* [http://www.itu.int/radioclub/rr/arts02.htm Międzynarodowa Unia Telekomunikacyjna]
* [http://www.timeanddate.com/worldclock/ Czas i data na świecie- szukanie konkretnego miasta]
 
{{Czas}}