Wikipedia

Chorągiew Łódzka ZHP: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Linia 90:
Harcerstwo łódzkie działało w okresie II wojny światowej w ścisłym związku z łódzkim ZWZ-AK. Harcerki i harcerze rozpoczęli swa działalność samorzutnie niemal od początku okupacji miasta. Organizowali pomoc dla ukrywających się żołnierzy polskich, działaczy politycznych i społecznych oraz innych osób dotkniętych prześladowaniami okupanta. Pomagano polskim jeńcom wojennym znajdującym się w przejściowych obozach jenieckich bądź w szpitalach. Starano się także zabezpieczyć harcerski sprzęt obozowy, polskie książki i inne przedmioty, które mogły ulec zniszczeniu przez okupanta.
 
Z dniem 2 XI 1939 r., w myśl instrukcji Głównej Kwatery „Szarych Szeregów” (konspiracyjny kryptonim ZHP) w Warszawie, rozwiązana została przedwojenna Komenda Chorągwi Łódzkiej Harcerzy i powołana nowa w składzie: [[Józef Pawliczak]] – komendant, [[Mieczysław Łętowski]] – zastępca komendanta, [[Dominik Patora]] – II zastępca komendanta. Harcerze wykonywali zadania zlecane im przez odpowiednie komórki SZP, a następnie ZWZ i AK. Działalnością harcerzy dla potrzeb ZWZ–AK kierował [[Mieczysław Łętowski|M. Łętowski]], utrzymujący bezpośrednie kontakty z szefem sztabu łódzkiego okręgu. Natomiast pracę ideowo-wychowawczą harcerstwo prowadziło samodzielnie, za którą odpowiadał D. Patora. W połowie 1940 r. [[Józef Pawliczak|J. Pawliczak]] opuścił Łódź, a [[Mieczysław Łętowski|M. Łętowski]] przeszedł do pracy w sztabie łódzkiego okręgu ZWZ. Odtąd do końca okupacji komendantem Chorągwi Łódzkiej był [[Dominik Patora|D. Patora]].
 
Chorągiew Łódzka Harcerzy posiadała podczas okupacji kryptonim „Kominy”. Zasięgiem działania obejmowała początkowo całe województwo łódzkie. Później, ze względu na rosnące trudności w utrzymywaniu kontaktu z hufcami na terenie [[GenralnaGeneralna Gubernia|GGGeneralnego Gubernatorstwa]], ograniczyła swą działalność do terenów województwa włączonych do Rzeszy. W 1943 r. z polskich ziem wcielonych do Rzeszy utworzono odrębna jednostkę organizacyjną „Szarych Szeregów”. Jej działalnością kierował wizytator Głównej Kwatery.
 
W grudniu 1939 r. wyłoniono kierownictwo konspiracyjnej organizacji Harcerek Chorągwi Łódzkiej. Komendantką została [[Władysława Keniżanka–Olbromska]]. Nawiązała kontakt z Komendą Organizacji Harcerek w Warszawie i w myśl otrzymanych wytycznych zaczęła organizować pracę w Łodzi, W marcu 1942 r. [[Władysława Keniżanka–Olbromska|W. Keniżanka–Olbromska]] zagrożona aresztowaniem opuściła Łódź, a jej funkcję przejęła [[Irena Chwiałkowska-Gembalska|Irena Chwiałkowska–Gembalska]], do chwili aresztowania w 1944 roku.
 
W końcu grudnia 1939 r. komendantka Chorągwi Łódzkiej zgłosiła dowódcy okręgu łódzkiego SZP gotowość współpracy. Odtąd łódzkie harcerki wykonywały zadania zlecane im przez kierownictwo łódzkiego okręgu ZWZ–AK.
 
Zarówno łódzka Organizacja Harcerek, jak i „Szare[[Szare Szeregi”Szeregi]] organizacyjnie w całości wchodziły w skład ZWZ–AK. Organizacja Harcerek stała się trzonem utworzonej w 1943 r. Wojskowej Służby Kobiet AK. Komendy łódzkie „Szarych Szeregów” i Organizacji Harcerek, ze względu na trudne warunki działalności konspiracyjnej, nie angażowały w zasadzie do niej młodzieży poniżej 16 roku życia. Niektórzy instruktorzy przyjmowali do organizacji jedynie osoby w wieku ponad 18 lat: Stąd liczba harcerzy pracujących w podziemiu nie była zbyt duża i wahała się w granicach 200 – 400 osób. Z pewnością nie jest, to pełna liczba, gdyż kilku instruktorów działało w mieście bez powiązania z Chorągwią. Natomiast zupełnie brak jest danych o liczbie harcerek pracujących w konspiracji.
 
Harcerze i harcerki zaangażowani byli w służbie wywiadowczej i kurierskiej, prowadzili nasłuchy radiowe, organizowali punkty kontaktowe, brali udział w kolportażu prasy i w [[Akcja N|Akcji „N”]].
 
Jedną z ważniejszych form ich konspiracyjnej działalności była również pomoc udzielana ludności okupowanego miasta. Szczególną opieką otaczano rodziny więźniów. Przekazywano im pieniądze, żywność i lekarstwa. Więźniom dostarczano paczki żywnościowe. Paczki z żywnością i odzieżą wysyłano takie jeńcom polskim przebywającym w obozach oraz sporadycznie osobom wywiezionym na przymusowe roboty. Starano się pomagać ludności żydowskiej przez dostarczanie do getta żywności i leków, a przed utworzeniem getta przez ułatwianie Żydom wyjazdów z miasta. W październiku 1944 r. udzielono pomocy, w postaci żywności i lekarstw, powstańcom warszawskim transportowanym przez Łódź do obozów jenieckich.
Linia 108:
Harcerza łódzcy szeroko włączyli się także do akcji tajnego nauczania. Sami niejednokrotnie ucząc się, organizowali dla młodszych dzieci zajęcia świetlicowe, wykonywali pomoce szkolne oraz nauczali w zakresie szkoły podstawowej. Rozprowadzali wśród uczestników tajnego nauczania podręczniki szkolne. Prowadzili działalność kulturalno-oświatową wśród młodzieży niezorganizowanej, by choć w części chronić ją przed destrukcyjnym wpływem polityki okupanta. Starano się rozbudzać u nich zainteresowania kulturalne, propagując czytelnictwo i organizując spotkania towarzyskie połączone z czytaniem książek, recytacją poezji i dyskusją. Urządzano także zabawy, gry i zajęcia sportowe.
 
Działalność „Organizacji Harcerek” i „Szarych Szeregów” w Łodzi prowadzona była z zachowaniem daleko idącej ostrożności, a jej formy dostosowane były do możliwości młodych ludzi, aby w warunkach ostrego terroru jak najmniej narażać ich na niebezpieczeństwo. Pomimo to wielu harcerzy zostało aresztowanych i zginęła za swą działalność. Jednakie obie organizacje harcerskie przetrwały i działały przez cały okres okupacji<ref>Opracowane na podst.: BOJANOWSKIBojanowski Tadeusz, ''Łódź pod okupacją niemiecką w latach II wojny światowej (1939-1945)''. Łódź 1992, sss. 335-337</ref>.
 
=== Działalność po II wojnie światowej ===
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Chorągiew_Łódzka_ZHP”