Mezoplaneta: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Bot poprawia nazwy planetoid |
m Bot poprawia nazwy planetoid |
||
Linia 1:
{{Źródła|data=2010-12}}
'''Mezoplaneta''' – termin zaproponowany przez [[Isaac Asimov|Izaaka Asimova]] na określenie obiektów planetarnych o wielkości mniejszej niż [[Merkury]], ale większych niż [[planetoida]] [[(1) Ceres|Ceres]]. W czasie, gdy Asimov zaproponował wprowadzenie tego terminu, jedynie [[(134340) Pluton|Pluton]] swoimi rozmiarami spełniał to kryterium. Obecnie jednak w grupie objętej tą definicją można wymienić wiele obiektów, takich jak: [[(136199) Eris]], [[136472 Makemake]], [[(136108) Haumea]], [[90377 Sedna]], [[90482 Orkus]], [[50000 Quaoar]] i być może [[20000 Waruna]], pod warunkiem, że liczy się jedynie wielkość średnicy obiektu. Nie bierzemy pod uwagę ich masy, ponieważ masa wielu obiektów [[Układ Słoneczny|Układu Słonecznego]] nie jest dokładnie ustalona.
Termin ten Asimov zaproponował w eseju "Co się kryje w nazwie?" (ang. – "What's in a name?"), który wydał po raz pierwszy w [[Los Angeles Times]] pod koniec lat [[Lata 80. XX wieku|80.]], a potem opublikował też w swojej książce "Frontiers" w [[1991]] roku. W eseju tym Asimov rozważa fakt istnienia dużej liczby obiektów planetarnych (duże obiekty Układu Słonecznego oprócz [[Słońce|Słońca]] i [[naturalny satelita|naturalnych satelitów]]), oraz że granica pomiędzy dużymi [[planeta]]mi a [[planetoida]]mi nie jest ściśle określona.
Linia 7:
Stwierdza, że konieczne jest określenie parametrów klasyfikacji tych obiektów. Asimov podkreśla, że istnieje różnica między Merkurym, dla którego nie ma wątpliwości, że należy do kategorii dużych planet i Ceres, największego znanego obiektu planetarnego, dla którego nie ma wątpliwości, żeby zaliczyć go do kategorii planetoid. Pluton natomiast jak stwierdzono leży pomiędzy tymi dwiema kategoriami. Zamiast określania, czy Pluton należy do "dużych" czy do "małych planet", Asimov proponuje, żeby każdy obiekt o wielkości pomiędzy tymi dwiema kategoriami nazwać mezoplanetą (ang. – mesoplanet), ponieważ "mesos" w języku greckim oznacza "średni".
Od czasu publikacji wspomnianego eseju odkryto kilka innych ciał o wielkości pomiędzy rozmiarami Ceres i Merkurego, a więc takiej, dla której stwierdzono potrzebę użycia nowego terminu. Ostatecznie jednak w [[2006]] roku [[Międzynarodowa Unia Astronomiczna]] uchwaliła wprowadzenie dla określenia ciał średniej wielkości terminu ''[[planeta karłowata]]''. Obecnie do kategorii tej zaliczają się: [[(1) Ceres|Ceres]], [[(134340) Pluton|Pluton]], [[(136108) Haumea|Haumea]], [[136472 Makemake|Makemake]] i [[(136199) Eris|Eris]].
=== Zobacz też ===
| |||