Richard Trevithick: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
JarektBot (dyskusja | edycje)
Robot skopiował szablon {{Kontrola autorytatywna}} z en:Richard Trevithick, de:Richard Trevithick.; zmiany kosmetyczne
m WP:SK, dr.
Linia 4:
'''Richard Trevithick''' (ur. [[13 kwietnia]] [[1771]] w [[Illogan]], [[Kornwalia]], zm. [[22 kwietnia]] [[1833]] w [[Dartford]], [[Kent]]) - [[Wielka Brytania|brytyjski]] [[inżynier]] i wynalazca, mechanik i konstruktor, pionier [[Transport kolejowy|kolei]] i napędu parowego pojazdów.
 
W [[1801]] w [[Camborne]] skonstruował pierwszy [[Silnik parowy|parowy silnik]] wysokoprężny, który zastosował w samobieżnym powozie parowym nazwanym "Puffing Devil". Demonstracja jego jazdy z pasażerami w wigilię [[Boże Narodzenie|Bożego Narodzenia]] w grudniu 1801 roku uważana jest za pierwszy pokaz środka transportu o napędzie parowym (wcześniej skonstruowany parowy ciągnik [[Nicolas-Joseph Cugnot|Cugnota]] nie przewoził ludzi ani ładunku). Pojazd ten następnie uległ spaleniu z winy palacza. Trevithick zajmował się następnie głównie budową stacjonarnych silników parowych dla zakładów przemysłowych. Przed 1804 rokiem zbudował pierwszy [[parowóz]] szynowy, na bazie swojego silnika pracującego w kopalni Penydarren. W 1803 roku zbudował nowy powóz parowy, na 12 pasażerów, który zademonstrował na ulicach Londynu. 21 lutego 1804 parowozem, ciągnąc pociąg o masie 25t, z 70 pasażerami, przebył 16 km z huty Penydarren w [[Merthyr Tydfil]] do [[Abercynon]] w 4 godziny 5 minut. W 1807 roku zaprojektował tunel komunikacyjny pod Tamizą, następnie dźwig parowy, młot parowy i pływający parowy dok. W kolejnych latach dokonał wielu dalszych inwencji: m.in. założył pierwszą przemysłową linię kolejową (płd.południowa [[Walia]]), zastosował napęd parowy w rolnictwie, dokonał wynalazków w dziedzinie żeglugi, zbudował maszyny parowe dla górnictwa.
 
W 1816 roku wyemigrował do [[Peru]], gdzie budował maszyny napędzające pompy w kopalniach srebra. Walczył też przez pewien czas w powstańczej armii [[Simón Bolívar|Simona Bolivara]], a następnie pracował w [[Kostaryka|Kostaryce]]. Utraciwszy majątek, w 1827 roku powrócił do Wielkiej Brytanii. Jego dalsze projekty również nie przynosiły mu powodzenia. Pod koniec życia pracował w zakładach w [[Dartford]]. Zmarł na zapalenie płuc [[22 kwietnia]] [[1833]] w hotelu, w biedzie, i został pochowany w nieoznaczonym grobie na cmentarzu dla biedoty.
 
Dopiero wiele lat po śmierci postać Trevithicka doczekała się uznania, w 1932 roku odsłonięto jego pomnik w Londynie, powstały też upamiętniające go tablice, m.in. na miejscu dawnego cmentarza.
 
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
* Witold Rychter, ''Dzieje samochodu'', WKiŁ, Warszawa 1983, ISBN 83-206-0233-5, s. 36-38