Émile Zola: Różnice pomiędzy wersjami

Zachęcony do podjęcia pracy literackiej, próbował początkowo swoich sił w dramacie, pisząc ''Teresę Raquin'' i ''Spadkobierców pana Rabourdin''. DziełaUtwory te nie zyskały jednak poklaskuuznania publicznościodborców, w pierwszym przypadku z powodu przesadzonej, przejaskrawionej atmosfery grozy w duchu przebrzmiałego już gotycyzmu, w drugim przypadku- z powodu zbyt ostrej krytyki stosunków panujących w burżuazyjnej rodzinie.

Zola postanowił skupić się na tworzeniu powieści, które wg jego zamysłu miały tworzyć jeden wielki cykl analizujący w sposób naukowy stosunki społeczne epoki II Cesarstwa. Tak powstał 20-tomowy cykl ''[[Rougon-Macquartowie|Rougon-Macquartowie. Historia naturalna i społeczna rodziny za Drugiego Cesarstwa]]'' opublikowany w latach [[1871]]-[[1893]]. Przedstawia onaon rozległą panoramę francuskiego społeczeństwa i stanowi ważny dokument otamtych tamtej epoceczasów. Cały cykl utrzymany był w duchu naturalizmu, którego podbudowę teoretyczną Zola przedstawił w studium ''Powieść eksperymentalna'' (''Le roman expérimental'', [[1880 w literaturze|1880]]). Mimo przedstawionych tam przez siebie założeń absolutnej obiektywności narratora i porzucenia romantycznego rozmachu w kreacji bohaterów i opisie miejsc, Zola zachował iście romantyczną wyobraźnię, która pozwalała mu kreślić fascynujące opisy najbardziej prozaicznych miejsc. Natomiast wnikliwe badania warunków życia robotników i chłopów oraz działalności Kościoła katolickiego we Francji wywołały u niego sympatie [[socjalizm|socjalistyczne]] i [[antyklerykalizm|antyklerykalne]].

Te ostatnie widać wyraźnie w drugim cyklu powieściowym Zoli, trylogii ''Trzy miasta'', w którychktórej poddał druzgocącej krytyce skomercjalizowany kult cudów i objawień, skostniałe i zamknięte nawobec wiernych struktury hierarchii kościelnej, a wreszcie nieczułość Kościoła na problemy społeczno - polityczne.

W roku [[1898]] Zola zaangażował się w obronę francuskiego oficera oskarżonego o zdradę - [[Alfred Dreyfus|Alfreda Dreyfusa]], publikując na pierwszej stronie paryskiego dziennika ''L'Aurore'' artykuł [[J'Accuse...!|''J'Accuse'']] (''Oskarżam!''). Miał on formę listu otwartego do prezydenta [[Félix François Faure|Félixa Faure]] i zawierał ostrą krytykę francuskiego rządu. ZolaPisarz zarzucał władzom antysemityzm i niezgodne z prawem skazanie i uwięzienie Dreyfusa. JegoW konsekwencji jego książki zostały umieszczone na [[Indeks ksiąg zakazanych|Indeksie ksiąg zakazanych]].

Zola zmarł w 1902 r. na skutek zatrucia tlenkiem węgla. Okoliczności jego śmierci do dziś budzą poważne wątpliwości. Choć oficjalnie uznano zgon pisarza za nieszczęśliwy wypadek (wadliwa konstrukcja piecyka), istniały poważne przesłanki, że byłomogło być to morderstwo na tle politycznym. Rząd [[III Republika Francuska|Trzeciej Republiki]] nie zaangażowałangażował się jednak zbytnio w wyjaśnienie tej sprawy.

* [[trylogia]] ''Trzy miasta'' (''Trois Villesvilles'', 1894-1897, wyd. polskie 1895-1898)

* [[literatura francuska]],