Ulica Karmelicka w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Skwer Willy'ego Brandta
dodanie zdjęcia, lit., drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 30:
{{Ulica infobox/przebieg|KT|0||[[Ulica Stawki w Warszawie|ul. Stawki]]}}
}}
[[Plik:Bundesarchiv Bild 101I-134-0796-30, Polen, Ghetto Warschau, Ghettopolizist.jpg|thumb|Getto warszawskie – ulica Karmelicka widziana z ulicy [[Ulica Leszno w Warszawie|Leszno]] (maj 1941)]]
 
'''Ulica Karmelicka w Warszawie''' – jedna z ulic warszawskiego osiedla [[Muranów]], zaczynająca się ślepo w pobliżu [[Aleja „Solidarności” w Warszawie|Alei „Solidarności”]] i biegnąca na północ do [[Ulica Stawki w Warszawie|ul. Stawki]]. Wzdłuż odcinka [[Ulica Józefa Lewartowskiego w Warszawie|ul. Lewartowskiego]] – [[Ulica Stawki w Warszawie|ul. Stawki]] biegnie [[Ścieżki rowerowe w Warszawie|ścieżka rowerowa]].
 
Linia 46:
W roku 1899 istniał plan przedłużenia Karmelickiej i połączenia jej z ''Nowokarmelicką'', później – ''Ksawerego Druckiego-Lubeckiego'' (obecnie jest to fragment [[Aleja Jana Pawła II w Warszawie|Al. Jana Pawła II]]), za pośrednictwem biegnącej przy [[Pawiak]]u nieistniejącej już ulicy ''Więziennej'', jednak zamysłu tego ostatecznie nie zrealizowano.
 
W roku 1908 karmelickąKarmelicką pojechał elektryczny tramwaj linii 19; początkowo jego trasa wiodła z [[Plac Zbawiciela w Warszawie|Placu Zbawiciela]] do pętli znajdującej się u zbiegu ''Gęsiej'' (obecnie ul. [[Ulica Mordechaja Anielewicza w Warszawie|Anielewicza]]) i ''Dzikiej'', noszącej dziś miano ul. [[Ulica Ludwika Zamenchofa w Warszawie|Zamenhofa]]. Po roku 1915 linię wydłużono aż do ul. [[Ulica Powązkowska w Warszawie|Powązkowskiej]], lecz sama ulica nie zmieniła się znacząco.
Dwukrotnie planowano rozbudowę [[Szpital Ewangelicki w Warszawie|Szpitala Ewangelickiego]]: w roku 1935 według projektu Remigiusza Ostoi-Chodkowskiego oraz w roku 1937 według planów [[Józef Szanajca|Józefa Szanajcy]] i [[Bohdan Lachert|Bohdana Lacherta]]; ostatecznie jednak do nadbudowy gmachu nie doszło.
 
W roku 1939 ulica nie odniosła poważnych zniszczeń; w rokulistopadzie 1940 znalazła się w obrębie [[Getto warszawskie|getta]], do którego nie włączono jedynie [[Szpital Ewangelicki w Warszawie|Szpitala Ewangelickiego]]. W roku 1942 wyłączono z getta parzystą stronę Karmelickiej, jednak strona przeciwna wciąż wchodziła w skład tzw. ''schopów''szopów, czyli fabryk zatrudniających Żydów. Owiniemieckich żydowscyzakładów pracownicyprodukcyjnych wzięlizlokalizowanych zresztąna udziałterenie w [[Powstanie w getcie warszawskim|powstaniu w getcie warszawskim]], które wybuchło w wigilię żydowskiego święta [[Pascha|Paschy]], 19 kwietnia 1943getta.
 
W odwecie za atak na kolumnę hitlerowskich pojazdów na ul. [[Ulica Leszno w Warszawie|Leszno]] i powstanie Niemcy spalili i zburzyli niemal całą zabudowę ''schopów''szopów i ulicy Karmelickiej;. ocalałyOcalały jedynie [[Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Warszawie|Kościół pw. Narodzenia NMP]] i budynek Szpitala Ewangelickiego, zniszczonego w roku 1944 podczas [[powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]].
 
Ostatnie ruiny dawnej zabudowy ulicy rozebrano w roku 1948 podczas budowy osiedla [[Muranów]], zaprojektowanego przez [[Bohdan Lachert|Bohdana Lacherta]]. Jednocześnie przesunięto bieg ulicy o kilkanaście metrów, skasowano jej początkowy odcinek oraz wydłużono do ul. Anielewicza oraz od ul. Lewartowskiego (dawn. Wołyńskiej) do ul. [[Ulica Stawki w Warszawie|Stawki]]. W pierwszej połowie lat sześćdziesiątych, po rozebraniu dawnego [[Gęsiówka (więzienie)|więzienia "Gęsiówka"]], przebito ostatni odcinek ul. Karmelickiej między ulicami Anielewicza i Lewartowskiego.
 
== Otoczenie ==
* [[Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Warszawie]]→[[Aleja „Solidarności” w Warszawie|Aleja „Solidarności”]]
* [[Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie|Muzeum Historii Żydów Polskich]]
* [[Muzeum Więzienia „Pawiak”]]
* [[Skwer Willy'ego Brandta]]