Émile Zola: Różnice pomiędzy wersjami

'''Émile Édouard Charles Antoine Zola''' (ur. [[2 kwietnia]] [[1840]] w [[Paryż]]u, zm. [[29 września]] [[1902]] w [[Paryż]]u) – [[Francja|francuski]] pisarz, główny przedstawiciel [[Naturalizm (literatura)|naturalizmu]].

Zola urodził się w rodzinie włoskiego inżyniera, wychowywał się i uczył w szkole średniej w [[Aix-en-Provence]], razem ze sławnym później malarzem [[Paul Cézanne|Paulem Cézanne'em]]. Od najmłodszych lat fascynował się literaturą [[Romantyzm|romantyczną]], przede wszystkim dramatem [[Victor Hugo|Wiktora Hugo]]. Po śmierci ojca sytuacja materialna jego rodziny dramatycznie pogorszyła się; Emil razem z matką przeniósł się do Paryża, gdzie imał się różnych zajęć, zostając wreszcie pracownikiem słynnego wydawnictwa [[Hachette|Librairie Hachette]].

Zola postanowił skupić się na tworzeniu powieści, które wgwedług jego zamysłu miały tworzyć jeden wielki cykl analizujący w sposób naukowy stosunki społeczne epoki II Cesarstwa. Tak powstał 20-tomowy cykl ''[[Rougon-Macquartowie|Rougon-Macquartowie. Historia naturalna i społeczna rodziny za Drugiego Cesarstwa]]'' opublikowany w latach [[1871]]-[[1893]]. Przedstawia on rozległą panoramę francuskiego społeczeństwa i stanowi ważny dokument tamtych czasów. Cały cykl utrzymany był w duchu naturalizmu, którego podbudowę teoretyczną Zola przedstawił w studium ''Powieść eksperymentalna'' (''Le roman expérimental'', [[1880 w literaturze|1880]]). Mimo przedstawionych tam przez siebie założeń absolutnej obiektywności narratora i porzucenia romantycznego rozmachu w kreacji bohaterów i opisie miejsc, Zola zachował iście romantyczną wyobraźnię, która pozwalała mu kreślić fascynujące opisy najbardziej prozaicznych miejsc. Natomiast wnikliwe badania warunków życia robotników i chłopów oraz działalności Kościoła katolickiego we Francji wywołały u niego sympatie [[socjalizm|socjalistyczne]] i [[antyklerykalizm|antyklerykalne]].

Te ostatnie widać wyraźnie w drugim cyklu powieściowym Zoli, trylogii ''Trzy miasta'', w której poddał druzgocącej krytyce skomercjalizowany kult cudów i objawień, skostniałe i zamknięte wobec wiernych struktury hierarchii kościelnej, a wreszcie nieczułość Kościoła na problemy społeczno-polityczne. Pisarz wytykał także obojętność rządów Francji i Europy wobec ludobójstwa [[Ormianie|Ormian]] po masakrach dokonanych w sułtańskiej Turcji w latach 1894-1896. W artykułach poświęconych sztuce bronił natomiast malarzy [[impresjonizm|impresjonistów]] przed krytyką zwolenników akademizmu.