[[Plik:Ewangelicki Kościół Jezusowy w Cieszynie.jpg|thumb|[[Kościół Jezusowy w Cieszynie]]]]
'''Ugoda altransztadzka''' ([[język niemiecki|niem]]. ''Altranstädter Konvention''; [[język czeski|czes]]. ''Altranstädtská konvence'') zawarta [[1 września]] [[1707]] na zamku w [[Altranstädt]] ([[Saksonia]]) pomiędzy [[władcy Szwecji|królem Szwecji]] [[Karol XII|Karolem XII]] i [[cesarzeŚwięty rzymscyCesarz narodu niemieckiegoRzymski|cesarzem rzymskim narodu niemieckiego]] [[Józef I Habsburg|Józefem I Habsburgiem]].
Układ ten narzucił cesarzowi zwrot [[śląsk]]im [[protestantyzm|protestantom]] 121 kościołów. Zakazywał ustanawiania katolickich opiekunów sierotom ewangelickim, zapewniał ewangelikom wolność urządzania prywatnych nabożeństw domowych, wolność wysyłania dzieci do szkół ewangelickich i innych czynności kościelnych (chrztu, ślubów, pogrzebów).
Podczas realizowania ugody, król i cesarz zawarli dodatkową umowę, zwaną '''Recesem"recesem egzekucyjnym'''" ([[język niemiecki|niem.]] ''Rezessrezess Exekutionexekution'', [[język czeski|czes.]] ''exekučni reces''), ogłoszoną 27 stycznia [[1709]] r. we [[Wrocław]]iu. Na mocy tego recesu zostały wznowione [[konsystorz]]e ewangelickie w [[Legnica|Legnicy]], [[Brzeg (miasto)|Brzegu]] i [[Wołów|Wołowie]], ich działalność (jak i działalność już istniejących konsystorzów w [[Oleśnica|Oleśnicy]] i we Wrocławiu) została prawnie uregulowana. W recesie egzekucyjnym zezwolono także na wybudowanie kolejnych sześciu tzw. "[[Kościoły łaski|kościołów łaski]]" (niem. ''Gnadenkirchen''; czes.''Kostely milosti'') - w [[Żagań|Żaganiu]], [[Kożuchów|Kożuchowie]], [[Jelenia Góra|Jeleniej Górze]], [[Kamienna Góra|Kamiennej Górze]], [[Milicz]]u i [[Cieszyn]]ie (jako świątynia ewangelicka do dziś przetrwał tylko [[Kościół Jezusowy w Cieszynie|cieszyński kościół łaski]]). Ponadto, wybudowane na mocy postanowień [[Pokój westfalski|pokoju westfalskiego]] z [[1648]], "[[Kościoły Pokoju]]" mogły zostać wyposażone w dzwony i wieże.
